Kur’ân’da Korku Olgusu Neden ve Nasıl Kullanılmıştır?

İnsandaki temel duygulardan biri olan korku; bir tehlike veya bir tehlike düşüncesi karşısında uyanan kaygı duygusu olarak tanımlanan soyut bir kavramdır. Kur’ân literatüründe bu olguyu ifade eden birden fazla terim vardır. Ancak korku olgusunu en genel anlamı ile ifade eden kelime “havf” kelimesidir. Kur’ân, imanla küfrü, hakla batılı, iyi ile kötüyü birlikte zikreder ve her iki davranışın sonunda insanı nelerin beklediğini ortaya koyar. Sonra da insanı dilediğini yapmakta serbest bırakır. Kur’ân, insan için rasyonel bir kılavuzdur. Eğitim açısından ceza ve mükâfat iki büyük dürtüdür. İnsan neticede mükâfatlandırılacağı şeyleri yapmayı, ceza tehdidi olan şeylerden ise kaçınmayı öğrenir. Kur’ân’da zikredilen korkutmalar bu bağlamdadır. Kur’ân-ı Kerîm, fıtri bir duygu olan korku olgusunu, insanın iç dünyasında bir otokontrol sistemi oluşturmak, onun aşırılığa kaçan sınırsız arzu ve isteklerini frenlemek ve aynı zamanda insanı iyi işler yapmada harekete geçirmek için pozitif yönde kullanmıştır. Bu makalede ilk olarak İslâm öncesi Arap toplumunda korku olgusunun nasıl yaşandığı tespit edilmiş, daha sonra da Kur’ân’da korku olgusunun neden ve nasıl kullanıldığı belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kur’ân, Korku, Havf, Haşyet, Takva, Rehbet, Vecel

HOW AND WHY İS THE FACT OF FEAR USED İN QURAN?

Fear is one of the basic innate feelings in humanbeings .It’s a term describing a situation of anxiety in presence of danger or a possibility of danger. There are many words related with this term in the Quran. The main word generally expressing this feeling is “Havf.” In Quran, belief and unbelief, right and wrong, goodness and evil are all mentioned together.What are to come in consequence are also stated and then Man is set free to do whatever s/he wants to do. On the other hand, in terms of education, punishment and reward are two important motivations for living beings especially for human beings. Man, naturally, is directed towards deeds bringing reward. Knowing that threatened by punisment s/he keeps an extra watch to what s/he does. The frightening statements are mentined to remind him/her the dreadful scenes waiting for wrong doers. Quran is a realistic and rational guide and doesn’t hesitate to show them. In this article, at first the fact of fear in Arabic culture before Islam is examined and then, after Islam how and why it is used in Quran is confirmed.

Keywords:

Quran, Fear, Havf, Haşyet, Takva, Rehbet, Vecel,

PDF

___

Abdul’l-Baki M. Fuad, El-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’ân, Beyrut, t.s.
Elmalılı, Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, Azim Dağıtım, İstanbul t.s.
Fromm, Erich, Hayatı Sevmek (Çev. Dr. Ali Köse), İstanbul 1996.
Gazali, Ebu Hamid-Muhammed b. Muhammed, İhyâu Ulûmi’d-Din, Mısır 1302.
Hançerlioğlu, Orhan, Felsefe Ansiklopedisi, Remzi Kitapevi, İstanbul 1977.
Hasan, İbrahim Hasan, Siyasî Dinî Kültürel Sosyal İslâm Tarihi (Çev. İsmail Yiğit-Sadrettin Gümüş), Kayıhan Yayınevi, İstanbul 1985.
İbn Haldun, Mukaddime, Beyrut 1900.
İbn Manzûr Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l- Arab, Beyrut 1955.
Komisyon, Mu’cemü’l-Vasît, Tahran, t.s.
Kara, Mustafa, “Havf”, TDV. İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul 1997.
Komisyon, Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, İstanbul 1989.
Kurtubi, Muhammed b. Ahmed el-Ensarî, el-Câmi’uliAhkami’l-Kur’ân, Beyrut 1952.
Kutub, Seyyid, Fî Zılâli’l-Kur’ân (Çev. M. Emin Saraç, Hakkı Şengüler, Bekir Karlığa), Hikmet Yayınları, İstanbul ts.
Rağıb el-İsfahanî, Müfredât-ü-Elfâzil Kur’ân, thk. S.A. Davûdî, Beyrut 1992.
Seyyid Şerif Ali b. Muhammed b. Ali, Tarifat, İstanbul 1327.
Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1998.
Yaltkaya Şerafettin, Yedi Askı, İstanbul 1943.