Analysis of Some Trace and Toxic Element Concentrations of Sheep Milk by Using an Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometer

Koyunculukta, özellikle ekstansif besi sistemlerinde, eser ve toksik element konsantrasyonlarının takibi, hayvanların beslenme durumu ve ayrıca sütün besin değeri ve süt ürünlerindeki potansiyel olarak toksik element kalıntılarının miktarını belirlemek için önemlidir. Bu çalışmada, Şanlıurfa ilinde yetiştirilen koyunlardan elde edilerek lokal marketlerde satışa sunulan çiğ süt örneklerinde (n = 51) eser element (çinko, bakır, krom, mangan, nikel, kobalt) ve toksik element (kurşun, kadmiyum) konsantrasyonları ICP-OES ile belirlendi. Çiğ süt örneklerinde çinko, bakır, krom, manganez, nikel düzeyleri sırası ile 4967.9±2968.2, 228.7±332.1, 155.8±39.3, 1180±30.4, 220±50,3 µg/L olarak tespit edildi. Süt örneklerinde kobalt elementi deteksiyon limitinin altında bulundu. Genel olarak, eser elementlerin konsantrasyonları, dünya çapındaki koyun sütlerinde yakın zamanda yapılan diğer araştırmalarda rapor edilen aralıklar içindeydi. Süt örneklerinin tamamında kurşun tespit edilmiş olup ortalama 0.11±0.03 µg/L düzeyinde bulundu ve Türk Gıda Kodeksinde belirlenen maksimum limitlerin altındaydı. Bu nedenle insan tüketimi için herhangi bir risk oluşturmadı. Kadmiyum ise yalnızca 1 örnekte 5.12 µg/L düzeyinde belirlendi. Türk Gıda Kodeksi, Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Tebliği’nde izin verilen maksimum kadmiyum miktarı çeşitli gıdalar için 0.01-1.0 mg/kg arasında olup bu çalışmada belirlenen değer güvenli sınırlar içerisindedir. Sonuç olarak bu araştırmada analiz edilen koyun sütlerinin toksik elementler bakımından halk sağlığını tehdit etmediği, eser elementlerin düzeyleri ise diğer çalışma verileri ile kıyaslanabilir olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler:

Koyun sütü, eser element, toksik element, ICP-OES

PDF

___

Altun, S. K., Paksoy, N., Kara, H. & Şakak, A. (2018). Macro-Elements in Raw Sheep Milk Samples from Şanlıurfa, Turkey. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 8(1), 31-36.
Anastasio A, Caggiano R, Macchiato M, Paolo C, Ragosta M, Paino S, Cortesi ML (2006) Heavy metal concentrations in dairy products from sheep milk collected in two regions of southern Italy. Acta Veterinaria Scandinavica, 47(1), 1–6.
Antunović Z, Bogut I, Sencic D, Katic M, Mijic P (2005) Concentrations of selected toxic elements (cadmium, lead, mercury and arsenic) in ewe milk in dependence on lactation stage. Czech Jornal of Animal Sciene, 50(8):376
Barłowska, J., Szwajkowska, M., Litwińczuk, Z., & Król, J. (2011). Nutritional value and technological suitability of milk from various animal species used for dairy production. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 10(6), 291-302.
Food and Agriculture Organization, 2017 Food and Agriculture Organization FAOSTAT Statistics Database Accessed on 11/3/2020.
Gerchev, G., & Mihaylova, G. (2012). Milk yield and chemical composition of sheep milk in Srednostaroplaninska and Tetevenska breeds. Biotechnology in Animal Husbandry, 28(2), 241-251. Haenlein, G. F. W. (2001). Past, present, and future perspectives of small ruminant dairy research. Journal of Dairy Science, 84(9), 2097-2115.
Ivanova, S. (2011). Dynamical changes in the trace element composition of fresh and lyophilized ewe’s milk. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 17(1), 25-30.
Kazi, T. G., Jalbani, N., Baig, J. A., Kandhro, G. A., Afridi, H. I., Arain, M. B., ... & Shah, A. Q. (2009). Assessment of toxic metals in raw and processed milk samples using electrothermal atomic absorption spectrophotometer. Food and Chemical Toxicology, 47(9), 2163-2169.
Llobet, J. M., Falco, G., Casas, C., Teixido, A., & Domingo, J. L. (2003). Concentrations of arsenic, cadmium, mercury, and lead in common foods and estimated daily intake by children, adolescents, adults, and seniors of Catalonia, Spain. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51(3), 838-842.
Mohapatra, A., Shinde, A. K., & Singh, R. (2019). Sheep milk: A pertinent functional food. Small Ruminant Research, 181, 6-11.
Molik, E., Murawski, M., Bonczar, G., & Wierzchoś, E. (2008). Effect of genotype on yield and chemical composition of sheep milk. Animal Science Papers and Reports, 26(3), 211-218.
Najarnezhad, V., & Akbarabadi, M. (2013). Heavy metals in raw cow and ewe milk from north-east Iran. Food Additives & Contaminants: Part B, 6(3), 158-162.
Paksoy, N. (2017). Akçakale Ve Halfeti İlçelerinde Yetiştirilen İvesi Koyunlarda Süt Demir Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Veterinary Journal of Mehmet Akif Ersoy University, 2(1), 17-23.
Póti, P., Pajor, F., Bodnár, Á., & Bárdos, L. (2021). Accumulation of some heavy metals (Pd, Cd and Cr) in milk of grazing sheep in north-east Hungary. Journal of Microbiology, Biotechnology and Food Sciences, 2 (1), 389-394.
Pšenková, M., & Toman, R. (2021). Determination of Essential and Toxic Elements in Raw Sheep’s Milk from Area of Slovakia with Environmental Burden. Biological Trace Element Research, 199(9), 3338-3344.
Rahimi, E. (2013). Lead and cadmium concentrations in goat, cow, sheep, and buffalo milks from different regions of Iran. Food Chemistry, 136(2), 389-391.
Saber, A. S., & El Hofy, H. R. (2108). Determination of some chemical compositions and heavy metal residues in sheep and goat milk. Animal Health Research Journal, 6 (4), 12-19.
TUİK,https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayvansal-Uretim-Istatistikleri-2019-33873.
Zhang, R. H., Mustafa, A. F., & Zhao, X. (2006). Effects of feeding oilseeds rich in linoleic and linolenic fatty acids to lactating ewes on cheese yield and on fatty acid composition of milk and cheese. Animal Feed Science and Technology, 127(3-4), 220-233.