Mısırda Verim ve Verim Unsurları Yönüyle Genotip X Çevre İnteraksiyonunun Belirlenmesi

Bu araştırma 10 atdişi mısır çeşidinin verim ve verim unsurları yönünden dört farklı çevrelerdeki adaptasyon ve stabilitelerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak Mersin, Adana, Manisa ve Sakarya lokasyonlarında yürütülmüştür. Stabilite parametreleri olarak regresyon katsayısı (bi), regresyondan sapma kareler ortalaması (S2di), belirtme katsayısı (Ri2), varyasyon katsayısı (VK) kullanılmıştır. Araştırmada tüm lokasyonlarda çeşitler üzerinde başta verim olmak üzere verime etki eden özellikler incelenmiştir. Araştırmada incelenen özelliklerden tane verimi, çiçeklenme süresi, çiçeklenme için gerekli GDD değeri, bitki boyu, koçanda tane ağırlığı ve hasatta tane nemi özellikleri için çeşit x çevre interaksiyonu önemli olmuştur. Çeşitlerin ortalama tane verimi değerleri en yüksek 1419 kg/da ile Manisa lokasyonundan en düşük ise 1140 kg/da ile Adana lokasyonundan elde edilmiştir. Tane verimi açısından ortalamanın üzerinde yer alan ve bi değeri 1’e yakın, düşük S²di ve düşük VK’ya sahip olan OSSK-713 çeşidi en stabil çeşit olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Mısır, verim, stabilite, çeşit x çevre interaksiyonu

Determination of Genotype X Environment Interactions of Yield and Yield Components in Maize

This study was conducted to determine the adaptation and stability parameters of yield and yield components of dent corn hybrid cultivars at four different environments. The experimental design were Completely Randomized Block Design with three replications. Experiments were estabilished in Mersin, Adana, Manisa and Sakarya locations. Regression coefficient (bi), deviation from regression (S2di), determination coefficient (Ri2 ), coefficient variation (CV) were evaluated as stability parameters. Hybrids cultivars were evaluated based on total 16 characters in all locations. Cultivar x environment interactions were found significantly for grain yield, tasselling. GDD for tasselling, plant height, grain weight per ear and harvest grain moisture. Grain yield of cultuvars were changed between 1419 kg da-1 (Manisa locations)–1140 kg da-1 (Adana locations). According to stability parameters (bi, S2di, CV) OSSK 713 was the most stable cultivar which had the highest grain yield.

Keywords:

Maize, yield, stability, cultivar x environment interaction,

PDF

___

AACC, (1995). Approved Method of Analysis. (9th ed.) (St. Paul, M. N. Ed.). American Association of Cereal Chemists.
Akçura, M., Kaya, Y., Taner, S. (2005). Genotype-enviroment ınteraction and phenotypic stability analysis for grain yield of durum wheat in the Central Anatolian Region. Turk J. Agric. 29: 369-375
Altay, F. (1987). Kışlık buğdaylarda verim stabilitesi. TÜBİTAK Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, TOAG, 431-442, Bursa.
Angelov, K. (1994). Correlations between grain yield and certain plant and ear characteristics in maize hybrids. Field Crop. Abstr,. 47: 133.
Choelho, D. T., Dale, R. F. (1980). An energy crop growth variable and temperature function for predicting corn growth and development planting to silking. Agronomy Journal, 72: 503-510. U.S.A. DOI: 10.2134/agronj1980.00021962007200030023x.
Comstock, R. E., Moll, R. H. (1963). Genotype Environment Interactions. Statistical genetics and plant breeding. 164-196. NAS-NRC. Publ.
Demirci, G. (2009). Hibrit mısır çeşitlerinde verim, verim öğeleri ve tane nem kaybetme hızı ile aralarındaki ilişkilerin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). S.Ü Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri ABD. Konya.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. (1987). Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistiksel Metotlar-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 295.Ankara.
Eberhart, S. A., Russel, W. A. (1966). Stability parameters for comparing varieties. Crop Sci.. 6(1), 36-40. DOI: 0.2135/cropsci1966.0011183X000600010011x.
Elmore, R., Abendroth, L. (2007). Agronomy Extension 2104 Agronomy Hall. Ames, I.A. 50011, Iowa State Universty of Science and Tecnology.
Falconer, D. S., Mackay, T. F. C. (1996). Introduction to Quantitative Genetics. Addison Wesley Longman Limited. Edinburg Gate, Harlow Essex CM20 2JE, P.132, London.
Finlay, K. W., Wilkinson, G. N. (1963). The analysis of adaptation in a plant breeding program. Australian Journal of Agricultural Research, 14(6), 742-754. DOI: doi.org/10.1071/AR9630742.
Francis, T. R., Kannenberg, L. W. (1978). Yield stability studies in short season maize. I. Descriptive method for grouping genotypes. Canadian J. Plant Sci. 58(4), 1029-1034. DOI: 10.4141/cjps78-157.
Kapar, H., Öz, A. (2006). Bazı mısır çeşitlerinin Orta Karadeniz Bölgesinde performanslarının belirlenmesi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 21(2), 147-153.
Kırtok, Y. (1998). Mısır Üretimi ve Kullanımı. Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği Yayınları. Adana.
Lin, Y. E., Anantheswaran, R. C. (1988). Studies on popping of popcorn ın microware oven. Journal of Food Science, 53(6), 1746-1749. DOI: 10.1111/j.1365-2621.1988.tb07832.x.
Pinthus, M. J. (1973). Estimates of genotypic value:a proposed method. Euphytica, 22: 121-123.
Poehlman, J. M. (1987). Breeding Field Crops. Avi Publishing Company, INC. Westport, Connecticut, U.S.A.
Sade, B. (1987). Çumra ilçesi sulu şartlarında bazı melez mısır çeşitlerinin önemli zirai karakterleri üzerinde araştırmalar. (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
SAS, (1998). SAS/STAT User’s Guide. SAS Inst. Inc., Release 3.03 Edition, Cary, NC, USA.
Turgut, İ., Yanıkoğlu, S., Küçük, İ., Demir, H. (2000). Marmara ve Çukurova koşullarında yetiştirilen ümitli mısır hibrit ve çeşitlerinin adaptasyon ve stabilite yeteneklerinin belirlenmesi. Anadolu, 10(2), 76-87.