Bisküvi Sanayinde Kullanılmak Üzere Geliştirilen Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Sulu Koşullarda Morfolojik ve Verim Özelliklerinin İncelenmesi

Bu araştırma 2016-2017 yılında Konya ekolojik koşullarında bisküvi ıslah programı kapsamında geliştirilen 21 ileri seviye hat ve 4 adet standart çeşit ile sulu koşullarda tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada genotiplerin bitki boyu, metrekarede başak sayısı, hasat indeksi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlıkları ve bazı verim özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda genotiplerin bitki boyları 67-107.8 cm, metrekarede başak sayısı 382.67 -575.33 adet/m2, hasat indeksleri %26.94-34.30, bin tane ağırlıkları 34.74-50.13 g, hektolitre ağırlıkları 73.19-80.78 kg/hl ve tane verimleri ise 862.7 ile 517.6 kg/da arasında değişim göstermiştir. İncelenen özellikler bakımından genotipler arasında tüm özellikler yönü ile istatistiki açıdan önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bisküvilik çeşit adayları arasında 2, 3, 4, 6, 14, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23 no’lu hatlar incelediğimiz özellikler bakımından ümitvar genotipler olarak ön plana çıkmış ve sonraki ıslah çalışmalarında değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bisküvilik buğday, morfolojik özellikler, verim

Investigation of Morphological and Yield Characteristics of Common Wheat Genotypes Developed for Use in Biscuit Industry in Irrigated Conditions

This research was carried out in 2016-2017 under ecologic conditions of Konya, 21 high-level lines developed under biscuit breeding program and 4 standard varieties and three replications according to randomized blocks trial design in irrigated conditions. In the study, plant height, number of spikes per square meter, harvest index, thousand grain weight, hectolitre weights and some yield properties of genotypes were investigated. As a result of the research, the genotypes were 67-107.8 cm in plant height, 382.67 -575.33 pcs/m2 number of spikes per square meter, harvest indixes 26.94-34.30%, thousand grain weights 34.74-50.13 g, hectolitre weights 73.19-80.78 kg/hl and grain yields 862.7 and 517.6 kg/da. Significant differences were found between the genotypes in terms of traits in terms of all traits in terms of statistics. As a result of the research, lines of 2, 3, 4, 6, 14, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23 among biscuit varieties candidates came to the forefront as promising genotypes in terms of the traits that we examined and this was the result that can be evaluated in subsequent breeding studies.

Keywords:

Biscuit wheat, morphological traits, yield,

PDF

___

Akçura, M., Kaya, Y. (2008). Nonparametric stability methods for interpreting genotype by environment interaction of bread wheat genotypes (Triticum aestivum L.), Genetics and Molecular Biology, 31 (4), 906-913.
Aktaş, B., Eren, H. (2014). Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin tane verimi stabilitesi ve kalite özelliklerinin belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23 (2) 69-76, Ankara.
Anonim, (2015). http://www.tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 20.08.2017
Anonim, (2016). http://www.tmo.gov.tr. Erişim Tarihi: 14.08.2017
Anonymous, (2000). Approved Methods of the American Association of Cereal Chemists, USA.
Anonymous, (2014). Jsl Syntax reference. SAS Institute JMP11., ISBN:978-1-62959-560-3.
Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Kaya, Y., Taner, S., Demir, B., Önmez, H. (2010). Ekmeklik buğday çeşitlerinin dane verimi, bazı kimyasal ve reolojik özellikleri üzerine bir araştırma, Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 1, 1-7, Konya.
Budak, N., Yıldırım, M. (1995). Harvest index, biomass production and their relationships with grain yield in wheat, Ege Ünivesitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32, 25-28. İzmir.
Çakmak, M. (2010). Ekmeklik buğday (T. aestivum L.) genotiplerinde başaklanma sonrası bazı fenolojik, fizyolojik ve bitkisel özellikler ile verim, kalite unsurları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 112s.Konya.
Gummadov, N. (2012). Kışlık ekmeklik buğdayda verim ve kalite özellikleri yönünden genetik ilerlemenin belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, 205s. Konya.
Kan, A., Sade, B. (2002). Ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L.) kalite özelliklerinin kombinasyon yeteneği, melez gücü ve kalıtımı. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (29), 12-18, Konya.
Karaduman, Y., Arzu, A., Türkölmez, S., Tunca, Z. Ş., Belen, S., Çakmak, M., Yüksel, S. (2015). İleri kademe ekmeklik buğday hatlarının bazı teknolojik kalite özelliklerinin değerlendirilmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24 (1).24-29, Ankara.
Kılıç, H., Kendal, E., Aktaş, H., Tekdal, S. (2014). İleri kademe ekmeklik buğday hatlarının farklı çevrelerde tane verimi ve bazı kalite özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(4), 87-95, Iğdır.
Özkaya, H., Kahveci, B. (1990). Tahıl ve ürünleri analiz yöntemleri, Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, 11, 152, Ankara.
Öztürk, İ. (2011). Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinde kurağa dayanıklılığın karakterizasyonu ve kalite ile ilişkileri. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 282 s.Tekirdağ.
Yağdı, K. (2002). Bursa koşullarında yetiştirilen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşit ve hatlarının stabilite parametrelerinin saptanması üzerine bir araştırma, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16, 51-57, Bursa.