SEBEN (BOLU) YÖRESİ ARMUT GENOTİPLERİNİN POMOLOJİK VE MORFOLOJİK KARAKTERİZASYONU

Bu çalışma ile 2017-2018 yılları arasında Seben (Bolu) yöresinde (Dereboyu, Kızık ve Kozyaka) yetişen armut genotiplerinin meyve ağırlığı (g), meyve eni ve meyve boyu (mm), meyve et sertliği (kg), meyve şekli, meyve kabuk rengi, çekirdek sayısı, suda çözünebilir kuru madde (%) (SÇKM), titre edilebilir asit içeriği (%), meyve et yapısı, aroma, sululuk ve tat gibi bazı pomolojik özelliklerinin tanımlanması amaçlanmıştır. Çalışmada belirlenen armut genotiplerinde, ortalama meyve ağırlığı 10.33-208.33 g, meyve eni 25.57-69.38 mm, meyve boyu 21.19-83.14 mm, meyve sap kalınlığı 32.19-20 mm, meyve sap uzunluğu 13.38-46.66 mm, kabuk kalınlığı 0.33-0.81 mm, meyve eti sertliği 0.97-7.06 kg suda çözünür kuru madde miktarı %13.28-22.74, pH 3.97-4.65 ve titre edilebilir asit içeriği %1.17-3.69 aralığında belirlenmiştir. İncelenen genotiplerin her birinin kendine has kıymetli özelliklerinin bulunduğu, bu nedenle ileriki ıslah çalışmalarında ve çeşit adayı olarak değerlendirilebileceği kanaatine varılmıştır.

POMOLOGICAL AND MORPHOLOGICAL CHARACTERIZATION OF PEAR GENOTYPES IN SEBEN (BOLU) REGION

This study aimed to determine phenological, morphological and pomological characteristics of pear genotypes grown in Seben (Bolu) region (Dereboyu, Kızık and Kozyaka) in 2017-2018. In the study were determined pomological characteristics such as fruit weight (g), fruit width and length (mm), fruit flesh hardness (kg), fruit shape, shell color, number of seeds, water soluble dry matter (%), titratable acid content (%), fruit flesh structure, aroma, juiciness and taste. Pear genotypes determined in study, mean fruit weight ranged from 10.33±0.81 to 208.33±11.22 g, fruit width ranged from 25.57±0.56 to 69.38±1.52 mm, fruit length ranged from 21.19±0.53 to 83.14±1.46 mm, fruit stalk thickness ranged from 32.19±0.09 to 20±0.18 mm, fruit stem length ranged from 13.38±0.82 to 46.66±4.24 mm, shell thickness ranged from 0.33±0.03 to 0.81±0.07 mm and fruit flesh hardness ranged from 0.97±0.27 to 7.06±0.32 kg. The amount of water-soluble dry matter was determined as 13.28±0.29-22.74±0.59%, pH 3.97±0.01-4.65±0.05 and titratable acid content was between 1.17±0.10-3.69±0.23%. Investigation found that the genotype of which each has its own valuable properties, therefore, it was concluded can be evaluated in further breeding programs and as candidates of cultivars.

PDF

___

1. Layne, REC., Quamme, H.A., 1975. Pears. P. 38-70. In: Janick, J., Moore, J.N. (eds.). Advances in fruit breeding. Purdue Univ. Press. West Lafayette, Ind.
2. Bailey, L.H., 1917. Pyrus. Standard Cyclopedia of Horticulture, Macmillan, New York, 5:2865-2878.
3. Öztürk, A., 2010. Sinop ilindeki armut genotiplerinin morfolojik, pomolojik ve moleküler karakterizasyonu (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
4. FAO, 2017. http://www.fao.org/faostat/en/# data/qc.
5. TUİK, 2018. https://burini.tuik.gov.tr/medas/? kn=92&locale=tr.
6. Özdemir, A., 2012. Çevre bilimi ve ilköğretimde öğretimi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
7. Ercişli, S., 2004. A short review of the fruit germplasm resources of Turkey. Genetic Resources and Crop Evolution 51(4):419-435.
8. Güleryüz, M., Ercişli, S., 1997. Kağızman ilçesinde yetiştirilen mahalli armut çeşitleri üzerinde pomolojik bir araştırma. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 02-05.09. 1997, Yalova, 37-44.
9. Özbek, S., 1977. Genel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 3, Ders Kitabı: 6, 386s.
10. Kılıç, D., 2015. Gürgentepe (Ordu) ilçesinde yetiştirilen yerel armut çeşitlerinin meyve ve ağaç özellikleri (Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
11. Bostan, S.Z., Acar, Ş., 2012. Ünye’de (Ordu) yetiştirilen mahalli armut çeşitlerinin pomolojik özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi 1(2):97-106.
12. Yiğit Büyük, F., Pırlak, L., 2016. Konya il merkezinde yetiştirilen mahalli armut çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 3(2):184-190.
13. Öztürk, A., Demirsoy, L., Demirsoy, H., Asan, A., Gül, O., 2015. Phenolic compounds and chemical characteristics of pears (Pyrus communis L.). International Journal of Food Properties 18:536-546.
14. Oturmak, İ., Özrenk, K., Çavuşoğlu, Ş., 2017. Diyarbakır (Silvan, Kulp, Hazro) yöresindeki bazı mahalli armut (Pyrus communis L) gen kaynaklarının belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi 3(2): 61-67.
15. Yavuz, M., Pırlak, L., 2018. Phenological and pomological characteristics of some Asian pear cultivars in Ereğli-Konya. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences 32(3):449-453.
16. Bayazit, S., Çaliskan, O., Sümbül, A., 2016. Morpho-pomological diversity of Turkish pear (Pyrus communis L.) accessions in eastern Mediterranean region of Turkey. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 15(5):157-171.
17. Polat, M., Bağbozan, R., 2017. Eğirdir (Isparta) ekolojisinde yetiştirilen erkenci yerli armut (Pyrus communis L.) tiplerinin bazı meyve özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 21(1):9-12.
18. Yakut, Ş., Özrenk, K., 2009. Erzincan yöresinde yetiştirilen Çermail mahalli armut çeşidinin seleksiyonu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 14(2):145-153.
19. Çelikel Çubukçu, G., Bostan, S.Z., 2018. Çaykara ilçesinde yetiştirilen yerel armut (Pyrus spp.) genotiplerinin seleksiyon yoluyla ıslahı, 1-Meyve özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 35:75-88.