Ruhsar YANMAZ, Gülay BEŞİRLİ, Burak KUNTER, Yaprak TANER

Sarımsakta (Allium sativum L.) Radyasyonla mutasyon ıslahına yönelik olarak "Etkili mutasyon dozunun" belirlenmesi

Radyasyonla mutasyon ıslahı çalışmalarına temel oluşturmak üzere yürütülen bu çalışmada, fiziksel mutagen olarak sarımsak dişlerine $Cs^{137}$ kaynağı ile 0, 5,10,15, 20, 25, ve 30 Gy dozlarında ışınlama yapılmıştır. Işınlama sonrası 60. günde, her doz için dikilen 50'şer adet dişte farklı ışın dozlarının çimlenme ve sürgün gelişimleri üzerine olan etkileri incelenerek "Etkili Mutasyon Dozu" $(ED_{50})$ lineer regresyon analizleriyle hesaplanmıştır. Buna göre 4.455 Gy'lik doz, Taşköprü sarımsağı için etkili mutasyon dozu olarak belirlenmiştir.

Determining effective radiation mutagen dose for garlic (Allium sativum L.)

This study was carried out to get database for future garlic mutation breeding studies. For this aim, 0, 5, 10, 15, 20, 25 and 30 Gy doses of $Cs^{137}$ (gamma-ray) were applied on garlic cloves as a physical mutagen. 50 cloves were used for each dose. Sixty days after treatment, germination rate and shoot development of cloves were determined. The Effective Mutagen Dose $(ED_{50})$ was calculated by regression analyses. According to the results, 4.455 Gy dose was found to be effective as ED50.

PDF

___

1- Anonim, 2002. Bitki Islahında Mutasyon ve Doku Kültürü Teknikleri. TAEK-ANTHAM Nükleer Tarım Radyohiyoloji Bölümü, 111 s., Ankara.
2. Anonymus, 2004. Mutation Breeding Review. Internationa! Atomic Energy Agency (IAEA), No: 14, Wien, Austria.
3.Anonymous, 1977. Manual On Mutation Breeding. International Atomic Energy Agency, Technical Report Series No:l 19, Vienna. 290p.
4 Beşirli. G., R. Yanmaz ve D. Güçlü, 1999. Sarımsak Yetiştiriciliğinde Diş İriliğinin Baş İriliği ve Verime Etkisi. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, 715-719 s.Ankara
5. Beşirli. G., R. Yanmaz ve D. Güçlü, 2000. Sarımsakta Apomiktik Yolla Oluşan Dışîerin Üretimde Kullanılabilirliği. III. Sebze Tarımı Sempozyumu Bildiri Kitabı, 361-364 s., İsparta.
6. Brewster, J. L.. 1994. Onions and Other Vegetable Alliums. CAB Internatonal Wallingford, Oxon OX10 8DE, UK.
7. Günay, A., 1992. Özel Sebze Yetiştiriciliği. Cilt II. (2. Baskı). Ankara Univ., Ziraat Fak, Bahçe Bit. Böl. Ankara.
8. Hayward, M.D., NO. Bosemark and I. Romagosa, 1993. Plant Breeding Principles and Prospects. CIHEAM, Chapman&Hall, 55Op.
9. Maluszynski, M., K. Nichterlein, L. Van Zanten and B.S. Ahloowalia, 2000. Officially Released Mutant Varieties-The FAO/IAEA Database. Mutation Breeding Review, No: 12, 85p.
10. Micke, A. and B. Donini, 1993. Plant Breeding Principles and prospects. CIHEAM, Chapman&Hall, 550p.
11. Novak, F.J., 1985. Somaclonal Variation in Garlic Tissue Culture as A New Breeding System. Plant Breeding Abstracts 1985 055-06462.
12. Rosario, T.L. and M.B. Miranda, 1991. Induced Mutation in Garlic (Allium sativum). In: Plant Mutation Breeding for Crop Improvement; Proceedings of. Vienna : IAEA. 485-489 p.
13 Van Harten. A.M., 1998. Mutation Breeding, Theory and Practical Applications. Cambridge University Press. 353 p.