Şanlıurfa'da "sarma tütün" kullanan bir grupta sosyodemografik özellikler ve bağımlılık düzeyleri
Amaç: Türkiye'de filtreli paket sigara kullanımı ile ilgili çalışmalar olmakla birlikte sarma tütün kullanımı ile ilgili çalışma yoktur. Halbuki Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde tütünün sarma tütün biçiminde kullanıldığı bilinmektedir. Bu çalışmada sarma tütün kullanan bir grubun sosyodemografik özelliklerinin, tütün kullanma biçimlerinin ve bağımlılık düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde hasta refakatçisi olarak bulunan 71 kişi rasgele olarak çalışmaya alındı. Çalışmacılar tarafından oluşturulan Sarma Tütün Anket Formu ve nikotin bağımlılık düzeyini ölçen Fagerstrom Nikotin Alışkanlık Ölçeği uygulandı.Bulgular: Çalışmaya katılan 71 kişiden %77.5'i erkek, %22.5'i kadındı. Yaşları 16-74 arasında olup, yaş ortalaması 45.6±14.0 yıl idi. Okuma yazma bilmeme oranı %35 olup, %63.4'ü köy doğumlu, %45'i halen köyde yaşamaktaydı. Günde 20'den fazla sarma sigara içme %56.3' olup, %26.8'i 30 yıldan uzun süre sarma sigara kullanmıştı. Olguların %93'ü tütüne filtre takmaksızın, %87.3'ü ağızlık kullanmadan %31'i tütünü sarıp tabakada biriktirerek, %69'u her içim için yeniden sigara sarmaktaydı. Aralıklı olarak paket sigara da kullanma oranı %35 olup, %55'inde ailede sarma tütün kullanan başka biri de vardı. Sarma tütün tercih nedeni olarak %60.6'sı daha ucuz olmasını göstermekteydi. Sarma tütün kullananların %62.7'si sarma tütünün daha zararlı olduğunu düşünürken, %37.3'ü paket sigaranın daha zararlı olduğunu düşünmekte idi. Nikotin alışkanlık ölçeğinden alınan puan ortalaması 6.47±2.46 olup, bu ölçeğe göre sarma tütün kullananların %47.9'u fiziksel nikotin bağımlısı idi. Fiziksel bağımlılık oranları erkeklerde kadınlara göre anlamlı düzeyde yüksekti. Sonuç: Sarma tütün kullanımını belirleyen en önemli iki faktör kırsal kökenli olmak ve sarma tütünün daha ucuz olmasıdır.
___
- 1- Amerikan Psikiyatri Birliği. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, 4. baskı (Çev. Ed: E Köroğlu), Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1995: 299-304.
- 2- Breslau N. Psychiatric comorbidity of smoking and nicotine dependence. Behav Genet 1995; 25:95-101.
- 3- Çilli AS, Kaya N. Üniversite öğrencilerinde nikotin bağımlılığının psikiyatrik bozukluklarla birlikteliği. Turk Psikiyatri Derg 2003;14: 42-49.
- 4- Dilbaz N, Apaydın L. Bir eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan hemşireler arasındaki sigara içme, bırakma sıklığı ve sigara içme davranışının özellikleri. Bağımlılık Dergisi 2002;3:1-11.
- 5- Yıldız M, Özcan ME. Ayaktan izlenen psikiyatri hastalarında nikotin bağımlılığı yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2000;1:1-5.
- 6- Tuğlu C, Güzelant A, Erdoğan S, ve ark. Hekimlerde sigara içme alışkanlığı ve ruhsal örüntü. Bağımlılık Dergisi 2000;1:1-11.
- 7- Sezer RE, Öztürk ŞZ, Bilgin N, ve ark. Elazığ’da görev yapan hekimlerin ve diş hekimlerinin sigara konusundaki, davranışları, tutumları. Turkish Journal of Medical Sciences 1990;14:381-390.
- 8- Akvardar Y, Aslan B, Ekici ZB, ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2001;2:1-8.
- 9- Kaya N, Çilli AS. Üniversite öğrencilerinde nikotin, alkol ve madde bağımlılığının 12 aylık yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2002;3:1-8.
- 10- Metintaş S, Sarıboyacı MA, Nuhoğlu S, ve ark. Smoking patterns of university students in Eskişehir, Turkey. Public Health 1998;112:261-264.
- 11- Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Lise gençleri arasında sigara, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Turk Psikiyatri Derg 2001;12:47-52.
- 12- Turgut T, Deveci F, Altuntaş E, Muz MH. Elazığ’da lise ve dengi okul öğretmenlerine uygulanan sigara anketi sonuçları. Solunum 2001;3:295-299.
- 13- Haetherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerstrom KO. The Fagestrom test for nicotine dependence. A revision of the Fagerstrom Tolarence Questionnaire. Br J Addict 1991;86:119.
- 14- Kyerematen GA, Dvorchik BH, Vesell ES. Influence of different forms of tobacco intake on nicotine elimination in man. Pharmacology 1983;26:205-209.
- 15- Shihadeh A. Investigation of mainstream smoke aerosol of the argleh water pipe. Food Chem Toxicol 2003;41:143-152.
- 16- Shafagoj YA, Mohammed FI, Hadidi KA. Hubble-bubble (water pipe) smoking: levels of nicotine and cotinine in plasma, saliva and urine. Pharmacology 1983;26:205-209.
- 17- Turner JA, Sillet RW, McNicol MW. The inhaling habits of pipe smokers. Br J Dis Chest 1981;75:71-76.
- 18- Örsel O. Dünyada Kullanılan Tütün Ürünleri. Toraks Derneği Birinci Tütün ve Sağlık Kursu Notları, Ankara, 2003: 1-7.
- 19- Stavanja MS, Ayres PH, Meckley DR, Bombick BR, Pence DH, Borgerding MF, Morton MJ, Mosberg AT, Swauger JE. Toxicological evaluation of honey as an ingredient added to cigarette tobacco. J Toxicol Environ Health A 2003;66:1453-1473.
- 20- Heck JD, Gaworski CL, Rajendran N, Morrissey RL. Toxicologic evaluation of humectants added to cigarette tobacco: 13-week smoke inhalation study of glycerin and propylene glycol in Fischer 344 rats. Inhal Toxicol 2002;14:1135-1152.
- 21- Kozlowski LT, O’Connor RJ. Cigarette filter ventilation is a defective design because of misleading taste, bigger puffs, and blocked vents. Tob Control 2002;11:40-50.
- ISSN: 1302-5570
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Galenos Yayınevi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Sporcular arasında anabolik androjenik steroid ve efedrin kullanımı
Erdal VARDAR, Cem KURT, S. Arzu VARDAR
Erkek alkol bağımlılarının eşlerinin grup tutum ölçeği ile değerlendirilmesi
Ö. Ayhan KALYONCU, Devran TAN, Hasan MIRSAL, Özkan PEKTAŞ, Mansur BEYAZYÜREK
Şanlıurfa'da "sarma tütün" kullanan bir grupta sosyodemografik özellikler ve bağımlılık düzeyleri
Medaim YANIK, Abdurrahman ALTINDAĞ, Mehmet GENCER, Erkan CEYLAN
Alkol bağımlısı bir grup hastada kişilik özellikleri
Aslıhan SAYIN, Selçuk ASLAN, Ersin KARSLIOĞLU, Zehra ARIKAN
Taner BAYRAKTAROĞLU, Ali BORAZAN, Eksal KARGI, Çetin YEŞİLLİ, Gamze NUMANOĞLU, Yücel ÜSTÜNDAĞ
Alkol bağımlısı erkeklerde dikkat ve bellek işlevlerinin alkol kullanım öyküsüyle ilişkisi
İnci Özgür İLHAN, Orhan Murat KOÇAK, Hatice DEMİRBAŞ, Yıldırım B. DOĞAN