Onuncu sınıf öğrencileri arasında tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı: İstanbul örneklemmi

Amaç: Bu araştırmada amaç, İstanbul'da 10. sınıf öğ¬rencilerinin tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığını saptamak ve daha önce yapılan çalışmalarla karşılaştır¬ma yapmaktır. Yöntem: Araştırma İstanbul'da onuncu sınıf öğrencileri arasında yapılmıştır. Çok basamaklı küme örnekleme yönte¬mi ile seçilen 43 okulda araştırma yürütüldü. Karşılaştırmaya olanak sağlamak amacıyla 2001 yılında yine İstanbul'da yapı¬lan araştırmaya benzer örneklem seçimi yapıldı ve benzer bir soru formu kullanıldı. Bulgular: Yaşam boyu en az bir kez tütün kullanım yaygınlığı %37, alkol kullanım yaygınlığı %51.2 bulundu. Bu oranlar uçucu madde için %5.9, esrar için %5.8, flunitraze-pam için %4.4, benzodiazepinler için %3.7, ekstazi için %3.1 ve eroin için %1.6 bulundu. Yaşam boyu en az bir kez tütün, alkol ve madde kullanımı riski cinsiyete göre karşılaştırıldı¬ğında erkeklerin benzodiazepin kullanımı hariç diğer tüm maddeler için kızlardan daha fazla risk taşıdığı görülmüştür. Tütün ve alkol kullanımının düşük geliri olan ailelerin çocuk¬larında daha yüksek, flunitrazepam kullanımının daha düşük olduğu, özel okula gidenlerde tütün kullanımının daha fazla, diğer okullara gidenler de alkol ve eroin kullanımının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bulunabilirliği en zor olan mad¬de eroindir. Herhangi bir madde kullanan öğrencilerin yarıya yakını ilk kullandıkları maddeyi bir aile büyüğünden aldıkla¬rını belirtmişlerdir. Sonuç: 10. sınıf öğrencileri arasında tütün, alkol ve benzodiazepin dışındaki maddelerin yaşam boyu en az bir kez kullanım yaygınlığının arttığı görülmektedir. Daha önce yapılan çalışmaların aksine tüm sosyoekonomik düzeylerde madde kullanım yaygınlığının benzer olduğu gözlenmiştir. Ailenin madde kullanımı hakkındaki düşünceleri ve tutumu¬nun önemli bir risk göstergesi olduğu düşünülmektedir.

___

  • 1- Altıntoprak E. Alkol Bağımlılarının Erişkin Çocuklarının Alkol Kullanımına Verdikleri Bilişsel ve Otonomik Yanıtlar. Uzmanlık Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, 2000. 2- Bouer M, Bosch G, Freyberger H, et al. Psikiyatri- Psikosomatik- Psikoterapi kitabı, Koptagel G, Kırklareli: Serment Matbaacılık, 1985, 211-219. 3- Clapp JD, Shillington AM, Lange JE, Voas RB, Correlation between modes of drinking and modes of driving as reported by students at two American universities. Addict Analysis Prev 2003; 30:161-166. 4- Coşkunol H. Alkol Bağımlılığı Tanı ve Tedavisi. Ege Üniversitesi Psikiyatri Sürekli Yayınları Kitabı 1, İzminEge Üniversitesi Basımevi, Haziran- 1996:1-124. 5- Coşkunol H, Bağdiken İ, Sorios S, Saygılı R, Michigan alkolizm tarama testinin(MATT) geçerliliği. Ege Tıp Dergisi 1995;34 (1-2):15-18. 6- Dawson DA, Grant BF, Stinson FS, Chou PS, Psychopothology associated with drinking and alcohol use disorders in the college and general adult populations. Drug Alcohol Depend 2005; 77:139-150. 7- Dent CW, Grube JW, Biglan A, Community level alcohol availability and enforcement of possession laws as predictors of youth drinking. PrevMed 2005; 40:355-362. 8- Doğan BY. Alkol ve Alkol Dışı Madde Bağımlılığı, İstanbul: Mutlu Doğan Ofset Matbaacılık, 1998, 1-31. 9- Ebrînç S, Başoğlu C, Çetin M, ve ark. Bir grup genç yetişkin erkekte uyuşturucu madde kullanımına yönelik görüşler. Bağımlılık Dergisi 2002; 3:137-145. TO- Gilles DM, Turk CL, Fresco D.M Social anxiety, alcohol expectancies, and self-efficocy as predictors of heavy drinking in college students. Addict Behav 2006; 31:388-398. 11- Gliksman L, Adlaf EM, Demers A, Nevton-Taylor B, Heavy drinking on Canadian campuses, Can J Public Health, 2003; 94:22-24 12- Gökten O. Alkol Bağımlılarında Alkolik Relapsı Önlemede Uzun Dönem Sertralin Etkinliği, Uzmanlık Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, 1995. 13- Gümüş Ö, Şahin E, Top Ş, Alkol ve eroin bağımlılarının ailelerindeki psikososyal ve ekonomik zorlukların araştırılması. Bağımlılık Dergisi 2002; 3(3): 146-154. 14- Karan D, Orhan A, Öztürk O, ve ark. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul 1989:343-361. 15- Kasatura İ. Alkol ve Arkadaşları, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1995:1-45. 16- Kaya N, Çilli SA, Üniversite Öğrencilerinde Nikotin, Alkol ve Madde Bağımlılığının 12 Aylık Yaygınlığı, www.altavista.com/bagimlilik.net, 18 Ocak 2005. 17- Köknel Ö. Alkol ve madde bağımlılığı alt kültürü. Bağımlılık Dergisi, 2001; 2 (2): 71-76. 18- Köknel Ö. Alkolden Eroine Kişilikten Kaçış, Uzmanlık Tezi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, 1983. 19- Kuo M, Wechesler H, Greenberg P, Lee H, The marketing of alcohol to college students-the role of low prices and special promotions, Am J PrevMed 2003; 25(3):204-211. 20- MaddockJ, Glanz K, The relationship of proximal normative beliefs and global subjective norms to college students alcohol consuption, Addict Behav 2005,30:315-323. 21- Manfreda ML, U.A., Krampitz S.D., Psychiatric Nursing, F.A., Davis Company, Philadelphia 1988:
  • 22- Mırsal H, Pektaş Ö, Kalyoncu ÖA, Beyazyürek M, Alkol bağımlılarında karaciğer fonksiyon testleri ile sosyodemografik-klinik özellikler arasındaki ilişki, Bağımlılık Dergisi 2002;3:27- 30. 23- Ögel K, Tamar D, Özmen E, ve ark. İstanbul'da Alkollü İçki Kullanım Sıklığı, www.google.com, 5 Kasım 2004: 1-8. 24- Ögel K, Tamar D, Alkol ve Madde Kullanım Bozukluklarının Epidemiolojisi www.google. com/bagımlilik.net, 5 Kasım 2004. 25- Öncü F, Ögel K, Çakmak D, "Alkol kültürü-1: tarihsel süreç ve meyhane kültürü" Bağımlılık Dergisi 2001; 2:133-138. 26- Öncü F, Ögel K, Çakmak D, Alkol kültürü-2: içki kültürü ve edebiyatta içki. Bağımlılık Dergisi, 2002,3:31-36. 27- Sayın A, Karslıoğlu E, Arıkan Z, Aslan S. Alkol bağımlısı bir grup hastada kişilik özellikleri" Bağımlılık Dergisi 2004; 5:13-18. 28- Stein LS, Davecristiansen CGG. Alkolizm ve Madde Bağımlılığında Tedavi Seçenekleri, Milkman HB, Sederer Ll. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi-1994. 29- Tümerdem Y, Ayhan B, Özsüt H, ve ark. Orta ve Yüksek Öğrenim Gençleri ve Alkol Kullanımı, XXII. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Marmaris,!986: 22-26. 30- Yeh Y, Chiang IC, Comparison of the predictors of alcohol use and misuse among han and aboriginal students in Taiwan", Addict Behav 2005,20:989-1000. 31- Yildmmhan AE. Ege Üniversitesi Öğrencilerinde Alkol Kullanım Durumunun İncelenmesi" Mezuniyet Tezi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu,2004. 32- Zamboanga BL. Alcohol expectancies and drinking behaviors in Mexican American college students, Addict Behav 2005,30:673-684. 33- Williams A, Clark D, Alcohol consumption in university students tre role of reasons for drinking, coping strategies, expectancies, and personality traits. Addict Behav 1998;23:371-378.