Madde Bağımlılığının Terapi Sürecinde Depresif Kişilik Örüntüleri İle Değerlendirilmesi: Olgu Analizi

Madde bağımlılığının ruhsal nedenlerine dair farklı bakış açıları olmakla birlikte bir bağımlının nesne ilişkilerindeki sorun, kendiliğindeki zayıflık ve temel savunmalara takılı olması şüphe götürmez bir gerçek kabul edilir. Klinik çalışmalar, madde kullanım bozukluğu olan topluluklarda kişilik bozukluğu prevelansının yüksek olduğunu göstermektedir. Ancak alanda terapistlerin madde bağımlılığı sorunsalına odaklanarak danışanı çoğunlukla bağımlı kişilik yapısında değerlendirmesinin sık rastlanılan bir yanılsama olduğu ve terapiyi planlarken danışana eşlik eden bir başka kişilik bozukluğunun olma ihtimalini sıklıkla gözden kaçırdığı düşünülmektedir. Her bir kişilik tipine uygun olan optimal terapötik tarz birbirinden farklı olduğu için kişilik bozukluklarının ayrımının yapılabilmesinin tedaviyi planlarken hastanın şikayetlerinin artmasında veya azalmasında kritik bir mesele olduğu düşünülmüştür. Bu çalışma madde bağımlılığına neden olan sebepleri depresif kişilik yapısı üzerinden açıklamayı amaçlamaktadır. Depresif kişilik örgütlenmesi gösteren bir madde bağımlısı için maddenin, hazza ulaşmak için bir ödül olarak mı yoksa kötü deneyimlenen kendiliğe verilmiş bir ceza olarak mı deneyimlendiği terapötik müdehalenin seyirini değiştirebileceği vurgulanmak istenmektedir. Çalışma danışanın anamnez bilgilerine dayanarak onu bağımlılığına iten ana dinamiklere, kişilik bozukluğunun semptomların ortaya çıkışına ve maddenin danışanın kişilik örgütlenmesine göre yüklendiği yeni anlamlara terapistlerin dikkatini çekmektir. Bu kapsamda çalışmada danışan dürtü, savunma, kendilik ve nesne ilişkileri üzerinden açıklanmıştır. Çalışmanın madde bağımlıları ile farmakolojik tedavi dışında çalışan terapistler faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bağımlılık, depresif kişilik, mazoşistik kişilik, terapötik süreç

Evaluation of Substance Addiction with Depressive Personality Patterns in the Therapy Process : Case Analysis

Although there are different perspectives on the psychological causes of substance abuse, it is accepted as an undoubted fact that an addict has problems in object relations, weakness in himself and basic defenses. Clinical studies show that the prevalence of personality disorder is high in populations with substance use disorders. However, it is thought that it is a common illusion for therapists in the field to focus on the problem of substance addiction and evaluate the client in the addictive personality structure, and they often overlook the possibility of another personality disorder accompanying the client while planning the therapy. Since the optimal therapeutic style suitable for each personality type is different from each other, it was thought that distinguishing personality disorders is a critical issue in the increase or decrease of the patient's complaints when planning the treatment. This study aims to explain the causes of substance addiction through the depressive personality structure. It is desired to emphasize that for a substance addict with a depressive personality organization, whether the substance is experienced as a reward for achieving pleasure or as a punishment given to the badly experienced self can change the course of the therapeutic intervention. The study is to draw the attention of therapists to the main dynamics that push the client to addiction, the emergence of symptoms of personality disorder and the new meanings of the substance according to the client's personality organization, based on the client's anamnesis information. In this context, in this study, the client is explained through impulse, defense, self and object relations. It is thought that the study will be beneficial for drug addicts and therapists working outside of pharmacological treatment.

Keywords:

Addiction depressive personality, masochistic personality, case, therapeutic process,

PDF

___

1. Verheul R. Comorbidity of personality disorders in individuals with substance use disorders. Eur Psychiatry 2001; 16(5): 274-282.
2. Morgenstern J, Langenbucher J, Labouvie E, at al. The comorbidity of alcoholism and personality disorders in a clinical population: prevalence rates and relation to alcohol typology variables. J Abnorm Psychol 1997; 106(1): 74-84.
3. Ceylan ME, Türkcan A. Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları. İzmir: İzmir Tıp Kitabevi, 2003; 1- 64.
4. Amerikan Psikiyatri Birliği DSM-5 Development: Substance-related disorders. http://www.dsm5.org/ProposedRevisions/Pages/Substance- RelatedDisorders.aspx (16 Temmuz 2021’te ulaşıldı).
5. Verheul R, Kranzler HR, Poling J, et al. Co-occurrence of Axis I and Axis II disorders in substance abusers. Acta Psychiatr Scand 2000; 101(2): 110-118.
6. DeJong CA, Brink VD, Harteveld FM, Wielen EG. Personality disorders in alcoholics and drug addicts. Compr Psychiatry 1993; 34(2): 87-94.
7. Sonne SC, Geri SE, Zuniga CD, et al. Eşlik eden alkol bağımlılığı ve travma sonrası stres bozukluğu olan bireylerde cinsiyet farklılıkları. Am J Addict 2003; 12 (5): 412-423.
8. Verheul R, Brink VD, Hartgers C. Prevalence of personality disorders among alcoholics and drug addicts: an overview. Eur Addict Res 1995; 1(4): 166-177.
9. Rounsaville BJ, Kranzler HR, Ball S, et al. Personality disorders in substance abusers: relation to substance use. J Nerv Ment Dis 1998; 186(2): 87-95.
10. Skinstad AH, Swain A. Comorbidity in a clinical sample of substance abusers, Am J Drug Alcohol Abuse 2001; 27: 45-64.
11. İnce A, Doğruer Z, Türkçapar MH. Erken ve geç başlangıçlı erkek alkol bağımlılarında sosyodemografik, klinik ve psikopatolojik özelliklerin karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri Dergisi 2002; 5(2): 82-91.
12. Erbay E, Oğuz N, Yıldırım B, Fırat E. Alkol ve madde bağımlılığı olan bireylerin başa çıkma tutumları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2016; 20(3): 597-609
3. Menaker E, Masochism A.defense reaction of the ego. Psychoanal Q 1953; 22(2): 205-220.
14. Mcwilliams N. Psikanalatik Tanı, Klinik Süreç İçinde Kişilik Yapısını Anlamak. Psikanaliz/ Psikoloji Dizini 1, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013.
15. Menaker E. The masochistic factor in the psychoanalytic situation. Psychoanal Q 1942; 11(2): 171-186.
16. Freud S. Psychoanalytic Notes on an Autobiographical Account of a Case of Paranoia. Vol. XII, London: Hogart Press, 1958; 9-88.
17. Klein M. Mourning and its relation to manic-depressive states. Int J Psychoanal 1940; 21: 125-153.
18. Gaylin W. Psychodynamic Understanding of Depression: The Meaning of Despair. New York: Jason Aronson, 1983.
19. Bibring E. The Mechanism of Depression, Affective Disorders. P. Greenacre (Ed). New York: International Universities Press, 1953; 13-48.
20. Mahler MS. On the first three subphases of the separation individuation process. Int J Psychoanal 1972; 53(Pt 3): 333-338.
21. Leuzinger BM. Rüyalardaki değişiklikler, Travma geçirmiş, kronik depresif bir hastayla yapılan bir psikanaliz. APS, 2012.
22. Pine F. Drive, Ego, Object, and Self: A Synthesis Far Clinical Work. New York: Basic Books, 1990.
23. Taşkent A. Alkol ve/veya madde bağımlıları ile bağımlılığı olmayan bireylerin savunma mekanizmaları açısından karşılaştırılması, çocukluk çağı travmaları, disosiyatif yaşantılar ve bağımlılık şiddetinin savunma mekanizmaları üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
24. Öztürk S, Kayaalp DL. Ergenlikte madde bağımlılığının projektif testler araciliğiyla incelemesi, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
25. Çinka E. ve İkiz E.T. Madde bağımlılığının deri-benlik kuramı çerçevesinde projektif testler aracılığı ile değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi, 2020; 21(4): 326-337.
26. Lesser R, Schoenberg E. Arzunun O Belirsiz Öznesi: Freud’un Kadın Eşcinseli Yeniden Ziyaret Edildi. İstanbul: Metis Yayınları, 2013.
27. Mahler MS, Pine F, Bergman A. İnsan Bebeğinin Psikolojik Doğumu: Simbiyoz Ve Bireyleşme. İstanbul: Metis Yayınları, 2018.
28. Abraham K. The Psychological Relations Between Sexuality and Alcoholism, Selected Papers on Psychoanalysis. London: Hogarth Press, 1927; 80.
29. Levin JD. Psychodynamic Treatment of Alcohol Abuse, Barber. JP, Crits CP (Ed.). Dynamic Therapies for Psychiatric Disorders (Axis I). 1. Baskı, New York: Basic Books, 1995; 193-229.
30. Poliviu Z. İlaç bağımlılarında kişilik sorunu ve Rorschach bulguları, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kürsüsü, 1984.
31. Schmideberg E. Role of psychotic mechanisms in cultural development. Int J Psychoanal 1930; 11: 387-418.
32. Hopper EA. Psychoanalytical theory of ‘drug addiction: unconscious fantasies of homosexuality, compulsions and masturbation within the context of traumatogenic processes. Int J Psychoanal 1995; 76(Pt 6): 1121-1142.
33. Blaine JD ve Julius DA. Psychodynamics of drug dependence, NIDA. Washington: U.S. Government Printing Office, 1977; 15- 47.
34. Richard C. The pharmacogenic orgasm in the drug addict. Arch Gen Psychiatry. 1960; 3(5): 545-556.
35. Akvardar Y. Alkol bağımlılığında kişilik özellikleri. Bağımlılık Dergisi, 2003; 4(1): 26-33.
36. Gabbard GO. Psychodynamic psychiatry in clinical practice. Arlington: APA, 2014.
37. Topçu M. Ayrılma ve bireyleşme: nesne ilişkileri üzerine terapötik uygulama. Ankara: Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 2016; 3(2): 27-28
38. Göka E ve Başterzi AD. Alkol bağımlılığına psikodinamik bir bakış. Ankara: Bağımlılık Dergisi, 2001; 2(3): 127-132.
39. Freud S. Yas ve melankoli In Sigmund Freud. Standard Edition: 1957; 14: 237-258.
40. Abraham K. A short study of the development of the libido, viewed in light of mental disorders, Selected papers on psycho-analysis. Londra: Hogarth Press, 1924; 418-501.
41. Fenichel O. The psychoanalytic theory of neurosis. New York: Norton Press, 1945; 24.
42. Karasu TB. Psychotherapy for depression. Northvale: Jason Aronson, 1990.