Tuğba YILMAZ, Gizem İKİZ, Furkan Mertcan AVCI

Çevrimiçi Alışveriş Bağımlığı Ölçeğinin Türkçe Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Amaç: Günümüzün en önemli problemlerinden biri olan çevrimiçi davranışsal bağımlılıklar araştırmacılar tarafından ölçülmeye çalışılmaktadır. İnsanların çevrimiçi alışveriş yapma şekli ve tutumları da bu bağlamda araştırılmaktadır. Bu çalışmada çevrimiçi alışveriş bağımlılığını ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan bir ölçek olan Online Shopping Addiction Scale (OSA)’nın Türkçeye çeviri, uyarlanma ve geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma süresince bir ay ara ile iki farklı zaman diliminde ölçüm gerçekleştirilmiştir. İlk olarak 324 katılımcıya Çevrimiçi Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği (ÇABÖ), Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği ve Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Form uygulanmıştır. İkinci ölçümde ise ilk ölçümlere katılan 110 katılımcıya Çevrimiçi Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Orijinalinde altı faktörlü bir ölçek olan ÇABÖ’nün Türkçe uyarlamasının ilk iki faktörün (belirginlik ve tolerans) birleşmesiyle beş faktörde toplandığı bulunmuştur. Ölçeğin iç tutarlık katsayısı .92, test tekrar-test güvenirliği .79 olarak bulunmuştır. Ölçeğin beş alt faktörünün iç tutarlık katsayılarının .40-.88 arasında değiştiği bulunmuştur. ÇABÖ’nün eş geçerliliği Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form ve Kompulsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği ile test edilmiş ve anlamlı sonuçlar elde edilmiştir. Sonuç: Araştırmanın sonuçları Çevrimiçi Alışveriş Bağımlılığı Türkçe uyarlamasının geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

çevrimiçi alışveriş bağımlılığı, kompulsif satın alma, internet bağımlılığı, davranışsal bağımlılık, ölçek

Psychometric Properties of Turkish Online Shopping Addiction Scale

Objective: Online behavioral addictions, one of the most important problems of today, are tried to be measured by researchers. The way people shop online and their attitudes are also explored in this context. In this study, it is aimed to carry out the Turkish translation, adaptation, validity and reliability studies of the Online Shopping Addiction Scale (OSAS), a scale developed to measure online shopping addiction. Method: During this study, measurements were carried out in two different time periods with a one-month interval. First of all, Online Shopping Addiction Scale (OSAS), Compulsive Online Buying Scale and Young Internet Addiction Scale-Short Form were applied to 324 participants. In the second measurement, the Online Shopping Addiction Scale was applied to 110 participants who participated in the first measurements. Results: It was found that the Turkish version of the CABÖ, which was originally a six-factor scale, gathered in five factors by combining the first two factors (significance and tolerance). The internal consistency coefficient of the scale was found to be .92, and the test-retest reliability was found to be .79. It was found that the internal consistency coefficients of the five sub-factors of the scale ranged from .40 to .88. The concurrent validity of the OSAS was tested with the Young Internet Addiction Scale, the Short Form, and the Compulsive Online Buying Scale, and significant results were obtained. Conclusion: The results of the study show that the Turkish version of Online Shopping Addiction Scale is valid and reliable.

Keywords:

online shopping addiction, compulsive buying, internet addiction, behavioral addiction, scale,

PDF

___

1. Şeker A. Çevrimiçi alışveriş yapan tüketici davranışlarına yönelik çevrimiçi bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 2020; 8(2): 11-27.
2. Hsiao MH. Shopping mode choice: Physical store shopping versus e-shopping. Transp Res Part F Traffic Psychol Behav 2009; 45(1): 86–95.
3. TÜİK. Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması [Basın Bülteni]. Available from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim- Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37437 (Accessed August 2021).
4. TÜBİSAD. E-Ticaret 2019 Pazar Büyüklüğü Raporu. Available from http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_eticaret_2019_pazar_ buyuklugu_raporu.pdf (Accessed May 2021).
5. Nguyen HV, Tran HX, Van Huy L, et al. Online book shopping in Vietnam: The Impact of the COVID-19 pandemic situation. Pub Res Q 2020; May: 1-9.
6. Algür S, Cengiz F. Türk tüketicilere göre online (çevrimiçi) alışverişin riskleri ve yararları. Journal of Yaşar University 2011; 6(22): 3666-3680.
7. Akhter SH. Digital divide and purchase intention: Why demographic psychology matters. J Econ Psychol 2003; 24(3): 321–327
8. Grant JE, Potenza MN, Weinstein A, et al. Introduction to behavioral addictions. Am J Drug Alcohol Abuse 2010; 36(5): 233–241.
9. Rose S, Dhandayudham A. Towards an understanding of Internet-based problem shopping behaviour: The concept of online shopping addiction and its proposed predictors. J Behav Addict 2014; 3(2): 83–89.
10. Zhao H, Tian W, Xin T. The development and validation of the Online Shopping Addiction Scale. Front Psychol 2017; 8: 735.
11. Huang JH, Yang, YC. The relationship between personality traits and online shopping motivations. Soc Behav Pers 2017; 38(5): 673-679.
12. Tsao WC, Chang HR. Exploring the impact of personality traits on online shopping behavior. African Journal of Business Management 2010; 4(9): 1800-1812.
13. Muerser KT, Drake RE, Wallach MA. Dual diagnosis: a review of etiological theories. Addict Behav 1998; 23(6): 717-734.
14. Laconi S, Tricard N, Chabrol H. Differences between specific and generalized problematic Internet uses according to gender, age, time spent online and psychopathological symptoms. Comput Human Behav 2015; 48: 236–244.
15. Pontes HM, Szabo A, Griffiths, MD. The impact of Internet-based specific activities on the perceptions of Internet addiction, quality of life, and excessive usage: A cross-sectional study. Addict Behav Rep 2015; 1: 19–25.
16. Kuss DJ, Griffiths MD, Binder JF. Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Comput Human Behav 2013; 29(3): 959-966.
17. Young KS. Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. Am Behav Sci 2004; 48(4): 402-415.
18. Ko CH, Yen JY, Chen CS, et al. Psychiatric comorbidity of ınternet addiction in college students: an ınterview study. CNS Spectr 2008, 13(02): 147–153.
19. Young KS, Rogers RC. The relationship between depression and internet addiction. Cyberpsychol Behav 1998; 1(1): 25-28.
20. Bernardi S, Pallanti S. Internet addiction: a descriptive clinical study focusing on comorbidities and dissociative symptoms. Compr Psychiatry 2009; 50(6): 510–516.
21. Yellowlees PM, Marks S. Problematic ınternet use or ınternet addiction? Comput Human Behav 2007; 23(3): 1447-1453.
22. Griffiths M. Does Internet and computer” addiction” exist? Some case study evidence. Cyberpsychol Behav 2000; 3(2): 211-218.
23. Wölfling K, Beutel ME, Koch A, et al. Comorbid internet addiction in male clients of inpatient addiction rehabilitation centers: psychiatric symptoms and mental comorbidity 2013; 201(11): 934-940. 24. Ridgway NM, Kukar-Kınney M, Monroe KB. An expanded conceptualization and a new measure of compulsive buying. J Consum Res 2008, 35(4): 622–639.
25. Trotzke P, Starcke K, Müller A, et al. Pathological buying online as a specific form of internet addiction: a model-based experimental investigation. PLoS ONE 2015; 10(10): e0140296..
26. Weinstein A, Mezig H, Mizrachi S, et al. A study investigating the association between compulsive buying with measures of anxiety and obsessive– compulsive behavior among internet shoppers. Compr Psychiatry 2015; 57: 46–50.
27. Lejoyeux M, Arbaretaz M, McLoughlin M, et al. Impulse control disorders and depression. J Nerv Ment Dis 2002; 190(5): 310-314.
28. Clark M, Calleja K. Shopping addiction: A preliminary investigation among Maltese university students. Addict Res Theory 2008; 16(6): 633-649.
29. Andreassen CS, Griffiths MD, Pallesen S, et al. The Bergen shopping addiction scale: reliability and validity of a brief screening test. Front Psychol 2016; 6: 1374.
30. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Revised Fourth Edition (DSM-IV-TR). Washington DC: American Psychiatric Association, 2000.
31. Bozdağ Y, Yalçınkaya Alkar Ö. Bergen Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği’nin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışına uyarlanması. Bağımlılık Dergisi 2018, 19(2): 23-34.
32. Manchiraju S, Sadachar A, Ridgway JL. The compulsive online shopping scale (COSS): development and validation using panel data. Int J Ment Health Addict 2017; 15(1): 209-223.
33. Christo G, Jones SL, Haylett S, et al. The Shorter PROMIS Questionnaire. Addict Behav 2003; 28(2): 225–248.
34. Laconi S, Tricard N, Chabrol H. Differences between specific and generalized problematic Internet uses according to gender, age, time spent online and psychopathological symptoms? Comput Human Behav 2015; 48: 236–244.
35. Dikbaş GT, Acartürk C, Akyunus M. Psychometric properties of the pathological buying screener: Reliability and validity study. Dusunen Adam 2021; 2(34): 123-133.
36. Müller A, Trotzke P, Mitchell JE, et al. The Pathological Buying Screener: Development and psychometric properties of a new screening ınstrument for the assessment of pathological buying symptoms. PLoS One 2015; 10(10): e0141094.
37. Young KS. Caught in the Net: How To Recognize The Signs Of İnternet Addiction--And A Winning Strategy For Recovery. London: Wiley. 1998.
38. Kutlu M, Savcı M, Demir Y, et al. Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Derg 2016; 17(1): 69-76.
39. Brislin RW, Brislin RW, Lonner WJ, Thorndike RM. Cross-Cultural Research Methods (Vol. 11). New York: Wiley, 1973.
40. George D, Mallery M. SPSS for Windows Step Buy Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.). Boston: Pearson. 2010.
41. Griffiths, M. Behavioural addiction: an issue for everybody? J Workplace Learn 1996; 8(3): 19-25.
42. Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. Intercultural Scale Adaptation Stages, language and culture adaptation: updated guideline. Florence Nightingale J Nurs 2018; 26(3): 199-210.
43. Pallant J. SPSS Survival Manual: A Step By Step Guide To Data Analysis Using SPSS for Windows. Australian Copyright. 2005.
44. Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, et al. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (21. Baskı). Pegem Akademi Yayınları. 2016.
45. Günüç S, Doğan Keskin A. Çevrimiçi alışveriş bağımlılığı: Belirtiler, nedenler ve etkiler. Addicta 2016; 3(3): 339-364