Hacer YALNIZ DİLCEN, Ayfer ÖZTÜRK, Melike NEBİOĞLU YILDIZ

Gebelikte Sigara Kullanımının Algılanan Sosyal Destek, Benlik Saygısı ve Psikolojik Sağlamlık ile İlişkisi

Amaç: Bu çalışmada, temel olarak sigara kullanımı olan gebelerin algıladıkları sosyal destek, psikolojik dayanıklılık ve benlik saygısı ile ilişkisinin çeşitli faktörlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 13. gebelik haftasını tamamlayan, okuma ve yazması olan, 18 yaşından büyük ve çalışmaya katılmayı kabul eden 187 gebe araştırmaya dahil edildi. Çalışmada Sosyodemografik Özellikleri Belirlemeye Yönelik Anket Formu , Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin %13’ünün şu anki gebeliklerinde sigara içtiği belirlendi. Gebelerin algıladığı sosyal destek ile benlik saygısı arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve zayıf düzeyde bir ilişki olduğu tespit edildi. Gebelerin bağımlılık düzeyleri ve algıladıkları sosyal destek puanlarının gebelerin benlik saygısını yordama düzeyi incelendiğinde modelin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. Sonuç: Sigara bağımlılığın gelecek nesillere aktarılması gibi olasılıklar da göz önüne alındığında, sigara kullanımının ve pasif içiciliğin bütün bireylerde özellikle de anne adaylarında önlenmesi, başta sağlık çalışanları olmak üzere toplumun önemli sorumluluklarından biri olarak değerlendirilmelidir. Özellikle sağlık çalışanlarının bu konuda farkındalık eğitimleri vermeleri önem arz etmektedir.

The Relationship Between Smoking During Pregnancy and Perceived Social Support, Self-Esteem and Psychological Resilience

Objective: The aim of this study was to examine the relationship between the perceived social support, self-esteem and psychological resilience of pregnant women who smoke, according to various factors. Method: A total of 187 literate pregnant women over 18 years old who completed their 13th week, and agreed to participate were included in the study. Sociodemographic data form , Fagerström Nicotine Dependence Test, Rosenberg Self-Esteem Scale, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, and Brief Psychological Resilience Scale were used in the study. Results: It was determined that 13% of them smoked in their current pregnancy. A statistically significant, positive and weak relationship was found between the perceived social support and self-esteem in pregnant women. When the addiction levels of pregnant women and their perceived social support scores were examined, the model was found to be statistically significant in term of the level of predicting self-esteem of pregnant women. Conclusion: Considering the possibility of transferring smoking addiction to future generations, prevention of smoking and passive smoking in all individuals, especially expectant mothers, should be considered as one of the important responsibilities of healthcare professionals and the society. It is especially important for healthcare professionals to provide awareness training on this issue.

Keywords:

pregnancy smoking, self-esteem, social support,

PDF

___

1. Fenercioğlu AK, Yıldırım G, Karatekin G, Göker N. The relationship of gestational smoking with pregnancy complications and sociodemographic characteristics of mothers. J Turkish-German Gynecol Assoc 2009; 10(3): 148-151.
2. Tong VT, Dietz PM, Farr SL, et al. England Estimates of smoking before and during pregnancy, and smoking cessation during pregnancy: comparing two population-based data sources Public Health Rep 2013; 128(3): 179-188.
3. Doogan NJ, Roberts ME, Wewers ME, et al. A growing geographic disparity: ruraland urban cigarette smoking trends in the United States. Prev Med 2017; 104: 79-85.
4. Mutlu LC, Varol Saraçoğlu G. Prevalence of smoking and factors affecting smoking behaviour during pregnancy: A sample from Tekirdağ. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2014; 12(1): 1-12.
5. Ergin A, Erken RR, Til AA, Kasal H. Smoking behaviors of mothers during pregnancy and postpartum in a semiruralarea. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2020; 24(1): 23-31.
6. Durualp E, Bektaș G, Ergin Karaca D, Topçu E. Annelerinin sigara kullanımı ile yeni- doğanın doğum kilosu, boyu ve başçevresi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2011; 64(3): 119- 126.
7. Alberg AJ, Shopland DR, Cummings KM. The 2014 Surgeon General’s report: commemorating the 50th Anniversary of the 1964 Report of the Advisory Committee to the US Surgeon General and updating thee vidence on the health consequences of cigarette smoking. Am J Epidemiol 2014; 179(4): 403-412.
8. Galiatsatos P, Brigham E, Krasnoff R, et al. Association between neighborhood socioeconomic status, tobacco store density and smoking status in pregnant women in an urban area. Prev Med 2020; 136: 106-107.
9. Nakamura MU, Alexandre SM, Kuhndos Santos JF, et al. Obstetric and perinatal effects of active and/or passive smoking during pregnancy. Sao Paulo Med J 2004; 122(3): 94–98.
10. Atalay S, Dağhan Ş, Kalkım A. Gebelerin pasif içiciliğin fetüs ve yenidoğan sağlığına etkileri konusundaki bilgileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2014; 23(1): 16-24.
11. Kurtuluş Ş, Can R, Sak ZHA. Assessment of the relationship between smoking and depression in pregnant women. J Immigrant Minority Health 2020; doi: 10.1007/s10903-020-01044-z.
12. Cohen S. Social relationships and health. Am Psychol 2004; 59(8): 676-684.
13. Kaziasty K. Social support and traumatic stres. The National Center for Post Traumatic Stress Disorder Research Quarterly 2005; 16(2):1-8.
14. Wesołowska E, Jankowska A, Trafalska E, et al. Sociodemographic, lifestyle, environmental and pregnancyrelated determinants of dietary patterns during pregnancy. Int J Environ Res Public Health 2019; 16(5): 754.
15. Houston-Ludlam AN, Bucholz KK, Grant JD, et al. The interaction of sociodemographic risk factors and measures of nicotine dependence in predicting maternal smoking during pregnancy. Drug Alcohol Depend 2019; 198: 168-175.
16. Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerström KO. The Fagerström Test for Nicotine Dependence: a revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. Br J Addict 1991; 86: 1119-1127.
17. Uysal MA, Kadakal F, Karşidağ C, et al. Fagerström test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberk Toraks 2004; 52: 115-121.
18. Rosenberg M. Society and the Adolescent Self-Image. Princeton, NJ: Princeton University Pres; 1965.
19. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara, 1986.
20. Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, et al. The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. J Pers Assess 1988; 52: 30-41.
21. Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg 2001; 12(1): 17-25.
22. Smith BW, Dalen J, Wiggins K, et al. The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. Int J Behav Med 2008; 15: 194–200.
23. Doğan T. Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Happiness & Well-Being 2015; 3(1): 93-102.
24. Bal Erbaş G, Şengezer T, Yıldırım U, Özkara A. Ankara’da Bir kadın doğum hastanesine başvuran gebelerde sigara kullanımı ve sigara dumanından pasif etkilenme durumlarının araştırılması. Konuralp Tıp Dergisi 2020; 12(2): 261-269.
25. Calikoglu EO, Akcay HB, Kavuncuoglu D, et al. Socio-demographic characteristics and quality of life among women in the 3rd trimester of pregnancy living in Erzurum city center. Fam Pract Palliat Care 2018; 3: 33–38.
26. Marakoğlu K, Sezer RE. Sivas’ta gebelikte sigara kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25: 157–164.
27. Marakoğlu K, Erdem D. Konya’da gebe kadınların sigara içme konusundaki tutum ve davranışları. Erciyes Tıp Dergisi 2007; 29: 47–55.
28. Altıparmak S, Altıparmak O, Avcı HD. Manisa’da gebelikte sigara kullanımı; yarı kentsel alan örneği. Turk Toraks Dergisi 2009; 10: 20-25.
29. Schneider S, Schütz J. Who smokes during pregnancy? A systematic literature review of population-based surveys conducted in developed countries between 1997 and 2006. Eur J Contracept Reprod Health Care 2008; 13(2): 138-147.
30. TNSA. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2003.
31. TNSA. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2008.
32. Maxson PJ, Edwards SE, Ingram A, Miranda ML. Psychosocial differences between smokers and non-smokers during pregnancy. Addict Behav 2012; 37(2): 153-159.
33. Azagba S, Manzione L, Shan L, et al. Trends in smoking during pregnancy by socioeconomic characteristics in the United States, 2010–2017. BMC Pregnancy Childbirth 2020; 20: 52.
34. Meghea CI, Rus IA, Rus D. Risk factors associated with nicotine dependence in a sample of Romanian pregnant smokers. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2012; 163(1): 22-26.
35. Elsenbruch S, Benson S, Rücke M, et al. Social support during pregnancy: effects on maternal depressive symptoms, smoking and pregnancy outcome. Hum Reprod 2007;22: 869–877.
36. Masho SW, Do E, Adekoya, S. Social support and smoking during pregnancy. J Womens Health Care 2014; 3: 1000179.
37. Varescon I, Leignel S, Gérard C, et al. Self-esteem, psychological distress, and coping styles in pregnant smokers and non-smokers.Psychol Rep 2013; 113(3): 935-947.