Eryngium ilex P. H. Davis (Apiaceae) Türünün Morfolojik Ve Bazı Ekolojik Özellikleri

Eryngium L. cinsi bitkilerin en iyi bilinen familyalarından Apiaceae'nin en geniş cinsidir. Ülkemizde 27 takson ile temsil edilen cinsin gösterişli türlerinden olan Eryngium ilex P. H. Davis in, Dünya'daki dağılımı Munzur Dağları ile sınırlıdır. Şu ana kadar tür hakkında bilim dünyasına tanıtılması ve tür dağılım modellemesi dışında herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada türün detaylı morfolojik özellikleri, bazı biyotik ve abiyotik ekolojik özellikleri araştırılmıştır. Türün tercih ettiği bazı iklimsel özellikler biyoklimatik değişkenler ve tür bireylerinin kayıtları kullanılarak belirlenmiştir. Türün böcek ziyaretçilerini ve habitatlarına yönelik tehditleri belirlemek için, türün iki populasyonu 2013 yılı Haziran ve Eylül ayları arasında yedi kez ziyaret edilerek gözlemlenmiştir. Türün 10 bireyinden elde edilen morfolojik bulgular P. H. Davis’in araştırma bulgularıyla karşılaştırılmıştır. Orijinal tanımı ile karşılaştırıldığında, türün morfolojik karakterlerin belirtilenden daha fazla varyasyon içerdiği görülmüştür. Toprak analizi sonuçlarından türün habitatının hafif alkali, kireçli ve kireçsiz, killi-tınlı, organik madde bakımından fakir toprak yapısı olduğu anlaşılmaktadır. Arazi gözlemlerinden elde edilen sonuçlara göre, türün dağılımının habitatlarının topoğrafik yapısıyla oldukça ilişkili olduğu görülmüş, ayrıca türün sert iklim koşullarını tercih ettiği ve bazı ziyaretçilerinin türe zararlı olabileceği de açığa çıkmıştır. Sonunda tür yeniden betimlenmiş ve korunmasına ilişkin bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Eryngium ilex, koruma, morfoloji, tür tanımı

Morphological and some ecological chaceristics of Eryngium ilex P. H. DAVIS (Apiaceae)

Genus Eryngium L. is the biggest genera of Apiaceae, which is one of the most well-known families of flowering plants. Eryngium ilex P. H. Davis is one of the most spectacular species of the genus, represented by 27 taxa in Turkey, and its distribution is limited to the Munzur Mountains in the World. No research has been found except its introduction to the world of science and distribution modeling of the species. In this study, detailed morphological and some abiotic and biotic ecological features of the species were investigated. Climatic characteristics preferred by the species were determined by using bioclimatic variables and records of the species’ individuals. To determine insect visitors of the species and threats to the species’ habitats, we observed by visiting two populations of the species seven times between June and September in 2013. Morphological findings obtained from 10 individuals of the species were compared with the findings of P. H. Davis’ research. Compared with the original description of the species, it was determined that the species contains more variations than the specified morphological characters. It was found that soil properties of the species’ habitat were slightly alkaline, non-saline, clayey-loamy in structure, having less humus as organic matter, and chalky or non-chalky. It has been revealed that the distribution of the species highly related to the topographic structure of the habitats, according to results obtained from field observations. It has also been revealed that the species prefers harsh climatic conditions, and some visitors of the species may be harmful to it. In conclusion, the species has been re-described, and some suggestions regarding its conservation have been made.

Keywords:

Eryngium ilex, conservation, morphology, species description,

PDF

___

Calviño, C. I., Downie, S. R. (2007). Circumscription and phylogeny of Apiaceae subfamily Saniculoideae based on chloroplast DNA sequences. Molecular Phylogenetics and Evolution, 44(1), 175-191. Calviño, C. I., Martínez, S. G., Downie, S.R. (2010). Unraveling the taxonomic complexity of Eryngium L. (Apiaceae, Saniculoideae): Phylogenetic analysis of 11 non-coding cpDNA loci corroborates rapid radiations. Plant Div. Evol. Vol. 128/1–2, 137–149 . Demiralay, İ. (1993). Toprak Fiziksel Analizleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Erzurum. Dudareva, N. A., Pichersky, E. (2006). Biology of floral scent. CRC Press Taylor & Francis Group. USA. Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi Yayınları. Ankara. Elzinga, C. L., Salzer, D. W., Willoughby, J. W., Nature Conservancy (U.S.) (1998). Measuring and monitoring plant populations. U.S. Dept. of the Interior, Bureau of Land Management. Colorado. Fick, S. E., Hijmans, R. J. (2017). WorldClim 2: new 1km spatial resolution climate surfaces for global land areas. International Journal of Climatology 37 (12): 4302-4315. Gee, G. W. and Bauder, J. W. (1986). Partical-Size Analysis. Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods. 2nd ed. SSSA Book Series. Agron. Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M. T. (2012). Türkiye Bitkileri Listesi, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul. Heywood, V. H., Brummit, R. K., Culham, A., Seberg, O. (2007). Flowering plant families of the World. Firefly Books. New York. Ingrouille, M., Eddie, B. (2006). Plants: Evolution and Diversity. Cambridge University Press. Cambridge. Klug, W. S., Cummings, M. R., Spencer, C. (2008). Concepts of Genetics, 8thed. Prof. Dr. Cihan Öner, Prof. Dr. Sibel Sümer, Prof. Dr. Reyhan Öner, Prof. Dr. Ay Öğüş, Prof. Dr. Leyla Açık. Pearson Benjamin Cummings. Francisco. Mclean, E. O. (1982). Soil pH and Lime Requirement, Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties, American Society of Agronomy, Soil Science Society of America. Madison. Nabavi, S. M., Nabavi, S. F., Alinezhad, H., Zare, M., Azimi, R. (2012). Biological activities of flavonoid-rich fraction of Eryngium caucasicum Trautv. European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 16(Suppl3): 81-87. Nebija, F., Stefkov, G., Karapandzova, M. Staflov, T., Panovska, T. K., Kulevanova, S. (2009). Chemical characterization and antioxidant activity of Eryngium campestre L., Apiaceae from Kosovo. Macedonian pharmaceutical bulletin. 55(1,2) 22-32. Nelson, D. W., Sommers, L. E. (1982). Total carbon, organic carbon and organic matter. Methods of soil analysis. Part 2 Chemical and Microbiological Properties, American Society of Agronomy, Soil Science Society of America. Madison. Olsen, S. R., Sommers, L. E. (1982). Phosphorus, Methods of Soil Analysis Part 2 Chemical and Microbiological Properties A. L. (ed). American Society of Agronomy, Soil Science Society of America. Madison. Price, P. W. (2011). Insect Ecology: Behavior, Populations and Communities. Cambridge University Press. Cambridge. Primack, R. B. (2010). Essentials of Conservation Biology 5th ed. Ali A. Dönmez, Emel O. Dönmez, Sinauer Associates Inc, USA. Sağlam, T. (1994). Toprak ve Suyun Kimyasal Analiz Yöntemleri. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi. Tekirdağ. Schoonhoven, L. M., Loon, J. J., Dicke, M., Ebrary, Inc. (2005). Insect-plant biology. Oxford University Press. Oxford. Shivanna, K., Tandon, R. (2014). Reproductive Ecology of Flowering Plants: A Manual. Springer. India. Singh, G. (2010). Plant systematics. Science Publishers. New Hampshire. Walker, T. (2013). Plant conservation: Why it matters and how it Works. Timber Press. Oregon. The Plant List (TPL). (2020): http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Apiaceae/ (erişim tarihi: 18.01.2020). The Plant List (TPL). (2020): http://www.theplantlist.org/browse/A/Apiaceae/Eryngium/ (erişim tarihi: 18.01.2020). Wang, P., Z. Su, W. Yuan, G., Li, D., Li, S. (2012). Phytochemical Constituents and Pharmacological Activities of Eryngium. Pharmaceutical Crops 3: 99-120. Warming, E., Knoblauch, E. F., Potter, M. C. (1895). A Handbook of Systematic Botany. S. Sonnenschein & Co. London. Wörz, A. (2006). Systematics and distribution patterns of the Balkan species of Eryngium (Apiaceae, Saniculoideae). Phytologia Balcanica 12 (2): 221–230.

ISSN: 2148-4015
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2014
Yayıncı: Ali Nihat Gökyiğit Eğitim ve Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı