Bagırova Samire, Hasanova Minare, Rasulova Aydan, Atayeva Leyla, Shukurova Nurlane

Azerbaycan Cumhuriyetinin Hirkan Florasının Dendroflorası Ve Bazı TürlerinDendrokronolojik İncelemesi

Bu çalışmada Azerbaycan Cumhuriyeti’nde rölyefi, bitki örtüsü ve toprak örtüsünde farklılık gösteren Hirkan Bölgesi’ndeki Hirkan Milli Parkı'nın dendroflorası izlenmiş, bitki türleri belirlenmiş, taksonomik liste hazırlanmış ve dendrokronolojik özellikler araştırılmıştır. Çalışma alanı florasında 7 çalı oluşumlu 7 birlik tespit edilmiştir. 21 cinse ait 54 ağaç ve çalı türünden 11 tohum ve 86 herbaryum örneği 28 farklı alandan toplanarak laboratuvar koşullarında hazırlanmıştır. Herbaryum materyallerinin teşhisinde çeşitli referanslar kullanılmıştır. Toplanan herbaryumlar, Engler ve APG III-IV sistemleri temelinde incelenmiş, "herbaryum" ve "tohum" fonuna eklenmiştir. Dendrokronolojik çalışmaların sonuçları, incelenen türlerde gövdenin yıllık büyümesinin ekolojik ve iklim koşullarına bağlı olarak gerçekleştiğini doğrulamaktadır. Hirkan florasının orman ekosistemlerine hakim olan türlerin yaş yapısının dendrokronolojik analizi sırasında türlerde 1940-1952 ile 2003-2007 yılları arasında yüksek radyal büyüme ve 1911-1921 yılları arasında gelişme, 2006-2013 dinamiklerinde keskin bir zayıflama gözlenmiştir

Dendrochronological Study of Some Species of Hirkan Flora in The Republic of Azerbaijan

In this research, the dendroflora of the Hirkan National Park of the Hirkan Region, which differs in relief, vegetation and soil cover in the Republic of Azerbaijan, was monitored, plant species were determined, a taxonomic list was prepared and dendrochronological was studied. In the flora of the study area 7 associations formed by 7 bush formations were determined. 11 seeds and 86 herbarium samples from 54 species of trees and shrubs belonging to 21 genera were collected in 28 sections and prepared in laboratory conditions. Various references have been used in the development of herbarium materials. The collected herbariums were analyzed in the laboratory on the basis of Engler and APG III-IV systems, and added to the "herbarium" and "seed" fund. The results of dendrochronological studies confirm that the annual growth of the trunk in the studied species occurs due to ecological and climatic conditions. During dendrochronological analysis of the age structure of regulatory species dominating forest ecosystems of Hirkan Flora, High radial growth in species between 1940 - 1952 and 2003-2007, and development between 1911-1921, a sharp weakening in the dynamics of 2006-2013 was observed.

PDF

___

Bagirova S.B. (2019). Применение дендрохронологических методов к некоторым видам в лесоустройстве Азербайджана. Рецензируемый научный журнал «Тенденции развития науки и образования». Июнь No51, Часть 5 Изд. НИЦ «L-Журнал», SPLN 001-000001-0478-LJ стр. 25-30.
Bagirova S.B., Ataeva H.M., Rasulova A.G. ve Mirjalalli I.B. (2020). The study of the radial growth of the flora species which do not have special protection on the southern hillsides of Greater Caucasus Direct. Research Journal of Agriculture and Food Science 8 (1): 21-27. January ISSN 2354-4147 DOI: https://doi.org/10.26765/DRJAFS1907278376.
Brookhouse, C, M, ve Brack. C. (2008). The effect of age and sample position on eucalypt tree-ring width series'. Canadian Journal of Forest Research 38: 44-58.
Cook, E.R. ve Kairiutstis L.A. (1990). Methods of Dendrochronology s.163-217. Kluwer Academic Publishers, Dondrecht/ Boston London. Fritts, H.C. (1976). Tree Rings And Climate - Academic Press, London.
Hasanova, M.Yu., Mustafayeva, Z.T., Aliyeva, S.A. ve Atayeva, L.A. (2020). Wild nature of taylsh taxonomic composition, expositions and tiers of Hyrcanus. Direct Research Journal of Agriculture and Food Science 8(1): DRJAFS230715896, Article Number: DRJAFS230715896 ISSN23544147DOI:https://doi.org/10.26765/
Həsənov, M.S. ve Rəhimov, X.Ş. (2015). Azərbaycan Respublikasının Coğrafiyası III cild. Regional Coğrafiya. s.s. 400. Bakü.
https://lib.aliyev-heritage.org/images/-1181846145_POLITICAL_MAP_300-.png. (erişim tarihi: 15.07.2021).
http://eco.gov.az/az/hidrometeorologiya/iqlim-deyismeleri. erişim tarihi: 15.07.2021).
https://meteo.az/index.php?ln=az&pg=9. erişim tarihi: 15.07.2021).
Metsaranta, J. M. ve Lieffers V. J. (2009). Using dendrochronology to obtain annual data for modeling stand development - A supplement to permanent sample plots 82: 163–173.
Məmmədov, T.S. (2016). Azərbaycan Dendroflorası III, .s.s. 400. Baku.
Məmmədov, T.S., Гасанова М.Ю., Алиева С.А. ve Атаева Л.А. (2020). Таксономический состав и жизненные формы растений в Гирканском национальном парке. Актуальные Проблемы современной науки® No 4(113) стр. 38ISSN 1680-2721 Moskva Russia
Mədətzadə, Ə.A. (1960). Abşeronun hava növləri və iqlimi. Rinn, F. (1996). TSAP. Version 3.0 Reference manual computer program for time series analysis and presentation copyright Frank Rin Distrubution, s.s.246. Heidelberg, Germany.
Səfərov, H.M. ve Fərzəliyev, V.S. (2019). Hirkan Milli Parkının Florası Və Bitki Örtüsü, s.s 296. Bakü.
Schweingruber, F.H. (1996). Tree Rings And Evaronment Dendrochronology, s.s. 609. -D.Reidel Bern, Stutgard, Wenna, Paul Haupt.
Yusifov, E. F. ve Hacıyev V. C. (2004). Hirkan Biosfer Rezervatı, s.s. 145. Bakü.

ISSN: 2148-4015
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2014
Yayıncı: Ali Nihat Gökyiğit Eğitim ve Sağlık Kültür Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı