Şehir, Mimarî ve Koruma

Bir arada yaşama içgüdüsüyle oluşan yerleşme çekirdeklerinin gelişmesi sonucu meydana gelen şehirler, insanlık tarihinin en önemli icadı sayılır. İnsanların ortaya koyduğu çok zengin ilişkiler ağının merkezi olan şehirde oluşan açık veya kapalı mekânların fiziksel tasarımı, mimarlık adı ile tanımlanan meslek tarafından gerçekleştirilmiştir. Uygarlığın beşiği olan şehir, uygarlık tarihinin de okunduğu kültürel, sosyal ve sanatsal birikimlerin toplamını yansıtan önemli mekânlardır. İslami şehir anlayışını zenginleştiren Türkler, Anadolu coğrafyasını canlandırarak halkı refaha kavuşturmuşlardır. Anadolu’da güvenliğin sağlanması üzerine kaleler önemini kaybetmiş, şehir dokuları surların dışında gelişmeye başlamıştır. Güvenin sağlanması sayesinde ticaret hayatı gelişmiş, halk huzur ve barış içinde hayatını sürdürmüştür. Selçukluların mirasını devralan Osmanlılar İstanbul’un fethi ile sadece Türk tarihinin değil, dünya tarihinin de seyrini değiştirmişlerdir. İznik, Bursa, Edirne ve İstanbul gibi şehirleri, Osmanlı mimarisinin özgün yapıları ile süslemişlerdir. Şehirde oluşan mimarlık abideleri ile tarihî dokuların korunup yaşatılması büyük önem taşımaktadır. Bu bakımdan kadim şehir dokularının sağlıklı bir şekilde yaşatılması için, toplumun koruma bilincine sahip olması gerekir. Bu bilincin geliştirilmesi de ancak bu alanda uygulanacak bir kültür politikası ile mümkün olabilir. 

City, Architecture and Conservation

Cities formed as a result of the development of settlement cores formed by the instinct of living together are considered as the most important invention of human history. The physical design of the open or closed spaces formed in the city, which is the center of a very rich network of relations, was realized by the profession defined by the name of architecture. Being the cradle of civilization, the city is an important place reflecting the sum of cultural, social and artistic accumulations in which the history of civilization is read. The Turks, which enriched the understanding of Islamic cities, revived the geography of Anatolia and made the people prosper. In order to ensure security in Anatolia, the castles lost their importance and the city's textures began to develop outside the walls. Thanks to the establishment of trust, trade has developed and the people have lived in peace and tranquility. With the conquest of Istanbul, the Ottomans who took over the heritage of the Seljuks changed the course of not only Turkish history but also world history. They decorated the cities like İznik, Bursa, Edirne and İstanbul with the original structures of Ottoman architecture.It is of great importance to preserve and maintain the historical monuments and architectural monuments in the city. In this respect, in order for the ancient city tissues to survive in a healthy way, the society must have a conservation awareness. This awareness can only be developed through a cultural policy to be implemented in this field.

___

  • Arlı, Alim, 2019, “Şehirlerin Kültürü ve Kimliği Üzerine”, Şehircilik ve Mutlu Şehir, Kocaeli, s. 54.
  • Cansever, Turgut, 1997, İslam’da Şehir ve Mimarî, İstanbul.
  • Çırak, Ayșegül Altınörs, 2010, “Korumanın Toplumsal ve Kültürel Boyutu Neden Önemli? Biz Nasıl Bakıyoruz?”, Planlama, 2010-1, s. 29-37.
  • Kos, Karoly, (2019), İstanbul Şehir Tarihi ve Mimarisi, çeviri: Tarık Demirkan, 2. Baskı, İstanbul.
  • Kuban, Doğan, (2010), İstanbul Bir Kent Tarihi (Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul), çeviren: Zeynep Rona, İstanbul.
  • Mutlu, Ahmet, 2015, “Sokağa Çıkmak İçin Çıkmaz Sokak”, IV. Uluslararası Canik Sempozyumu 15-17 Mayıs 2015, Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Turan, Osman, (2009), Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, 9. Basım, İstanbul.
  • ARLI, A., 2019. Şehirlerin kültürü ve kimliği üzerine. İçinde: Şehircilik ve Mutlu Şehir Sempozyumu-Kartepe Zirvesi, 25-27 Ekim 2019, Kocaeli. CANSEVER, T., 1997. İslam’da şehir ve mimarî. İstanbul: Timaş Yayınları. ÇIRAK, A. A., 2010. Korumanın toplumsal ve kültürel boyutu neden önemli? biz nasıl bakıyoruz?. Planlama. (2010/1), s. 29-37. GÜLCÜ, A. İ., t.b. Süleymaniye Camii. [fotoğraf] Prof. Dr. Suphi Saatçi Arşivi, İstanbul. KOS, K., 2019. İstanbul şehir tarihi ve mimarisi. İstanbul: Yeditepe Yayınları. KUBAN, D., 2010. İstanbul bir kent tarihi (Bizantion, Konstantinopolis, İstanbul). İstanbul: Türkiye İş Bankası-Kültür Yayınları.