Mimari Tasarım Stüdyosunda Rizomatik Denemeler
Çalışma Antakya’nın tarihi çekirdeğinin çeperinde, kentsel etkileşim ve iletişimi kopuk bir bölge olan Haraparası’nın mekânsal problemlerinin çözümüne odaklanmaktadır. Son 60 yılda gelişen bir sanayi bölgesi olan Haraparası, konum olarak kentin tarihi çekirdeğinin çeperinde, tarihi ticaret bölgeleriyle iç içe ve kültürel aksın merkezinde yer almaktadır. Ancak bölgedeki fonksiyonların zamanla kent dışına taşınması, bölgenin hızla büyümesi, bölgenin sit alanı olması gibi birçok etmenden dolayı bölgede mekânsal problemler ortaya çıkmaya başlamıştır. Tarihi kentteki yüksek etkileşim ortamı ve heterojen ilişkiler Haraparası’nda kesintiye uğramakta ve bölge homojenleşmektedir. Mimari Tasarım VI Stüdyosu, Haraparası’nda zayıflayan ve yer yer yok olan kentsel ilişkinin ve iletimin çözüme kavuşturulması amacıyla üretimler yapılması için interaktif bir tartışma ortamı olarak kurgulanmıştır. Stüdyo mekânsal problemlere çözüm önerileri sunma adına Deleuze ve Guattari’nin ortaya atmış olduğu rizom (rhizome) kavramını bir araç olarak ele almıştır. Harapası’nın mekânsal problemlerinin rizomatik bir bakış açısıyla çözüme kavuşturulması amacıyla yeni bağlantılar, ilişkiler ve düğüm noktaları oluşturacak biçimde üretimler yapılmıştır. Bu çalışma stüdyo süreci boyunca tartışılan rizom (rhizome) kavramının kuramsal açıdan tartışılmasını, Haraparası’nın mekânsal gelişim sürecini ve stüdyo kapsamında üretilmiş 9 adet çözüm önerisini içermektedir.
Anahtar Kelimeler:
Mimari Tasarım Stüdyosu, Rizom, Antakya, Haraparası
Rhizomatic Experiments in the Architectural Design Studio
The study focuses on the solution of the spatial problems of Haraparası, which is located on the periphery of the historical core of Antakya and is a region with poor urban interaction and communication. Haraparası, which is an industrial area that has developed in the last 60 years, is located on the periphery of the historical core of the city. It is in the center of the cultural axis and intertwined with the historical trade areas. However, spatial problems have started to emerge in the region due to many factors such as relocation of the functions to outskirts over time, the rapid growth of the region, and the fact that the region is a protected area. The high interaction environment and heterogeneous relations in the historical city are interrupted in Haraparası and the region becomes homogeneous. Architectural Design VI Studio has been designed as an interactive discussion environment in order to make productions to resolve the impaired and in certain cases even disappearing urban relationship and connections in Haraparası. The studio considered the concept of rhizome, which was introduced by Deleuze and Guattari, as a tool to offer solutions to spatial problems. In order to resolve the spatial problems in Haraparası with a rhizomatic perspective, productions were made to create new connections, relationships and nodal points. This study includes the theoretical discussion of the concept of rhizome, which has been discussed throughout studio process, the spatial development process of Haraparası, and 9 solution proposals produced within the scope of the studio.
Keywords:
Architectural Design Studio, Rhizom, Antakya, Haraparası,
___
- BROTT, S., 2011. Architecture for a free subjectivity Deleuze and Guattari at the horizon of the real. Surrey: Ashgate Publishing.
- DELEUZE, G. ve GUATTARI, F., 1987. A thousand plateaus: Capitalism and schizophrenia. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- DEMİR, A., 2016. Çağlar içinde Antakya. Ankara: Dafne Kitap.
- DOWNEY, G., 1961. A history of antioch in Syria. New Jersey: Princeton University Press.
- TEKİN, M., 1993. Antakya tarihinden yapraklar ve Halefzade Süreyya Bey. Antakya: Kültür Ofset Basımevi.
- TEKİN, M., 2000. Hatay tarihi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- WEULERSSE, J., 1934. Antioche essai de geographie urbanie. Damas: Institut Francais du Proche-Orient.
- ASLANOĞLU, İ., 2000. Fransız işgal ve manda döneminde İskenderun sancağı: Kentsel ve mimari değişimleriyle İskenderun, Antakya ve Kırıkhan kazıları. Papers Submitted to International Symposium Ottoman Heritage in the Middle East. Ankara: Publication of Atatürk Culture Center. s. 89-96.
- ÇEKMECELİOĞLU, E., ÖZER, Y. Ö. ve ÖZER, N. O., 2015. The searching of the design principles of the trade places in Antakya. International Conference on Changing Cities II: Spatial, Design, Landspace& Socie-economic Dimensions. Porto Heli: Grafima Publication. s. 1719-1726.
- ALEXANDER, C., 1966. A city is not a tree. » Design (Council of Industrial Design), (206), s. 46-55.
- DİNÇ, Y., 2017. Antakya (Hatay) merkezi iş alanlarının (Mia) mekansal gelişimi ve fonksiyonel yapısı. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Akademik Bakış Dergisi , (61), s. 912-936.
- GRAAFLAND, A., 1999. Of rhizomes, trees, and the IJ-Oevers, Amsterdam. Assemblage (38), s. 28-41.
- KUTSUKI, Y., ve MAEDA, T., 2003. The diagram Of "leaf-tree, house-city" in Aldo Van Eyck's architectural thought. Journal of Architecture and Planning (Transactions of AIJ), (68), s. 217-221.
- POLAT, T. E., 2017. Pos tmodern kültürde adhokratik süreçler ve bir tasarım stratejisi olarak “adhosizm”. Yapı Dergisi (427), s. 56-63.
- ÖZBAY, E., 2012. Antakya’nın tarihi su dolapları “Naura”lara ışık tutan “Alvan” su kemeri kalıntısının mimari- tarihi analizi ve restitüsyonu. Sanat Tarihi Dergisi, 21 (2), s. 73-98.
- RİFAİOĞLU, M. N., 2014, The historic urban core of Antakya under the influence of the French mandate, and Turkish Republican urban conservation and development activities. Megaron Journal, 9 (4), s. 271-288.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Mimari Tasarım Stüdyosunda Rizomatik Denemeler
Ahmed Emin SAKA, Semin ERKENEZ
Ceren ÇELİK, Burçin Cem ARABACIOĞLU
Bilge YARAREL DOĞAN, Kübra ARSLAN, Gökçe Saadet ARPACI
Modern Mimarlığın Beş İlkesinin Konut Biçimlenişleri Üzerinden İncelenmesi