1939-1946 yılları arasında bütün dünya ülkeleri evrensel ve topyekûn bir savaşın etkisi altında kaldılar. O dönem dünyasında yaşayan yaklaşık 2.500 milyon insandan savaş dışı kalmış yüz milyon insan bulmak bile mümkün değildir. İnsanlığın büyük çoğunluğunun savaşa katıldığı bir dönemde Türkiye savaş dışı kalabilen nadir ülkelerden biri oldu. Fakat Türkiye dâhil bütün savaş dışı kalan ülkeler de kendilerini savaşın getirdiği ekonomik ve sosyal sıkıntılardan kurtaramadılar. Bu dönemde savaşa giren ya da girmeyen bütün uluslar milli kaynaklarını savaşın emrine vermek zorunda kalmışlar ve insan, makine, hammadde imkânlarını savaş için seferber etmişlerdir. Ne kadar ilginçtir ki bu savaş yıllarında Türkiye’de bir okuma-yazma seferberliği yürütülmüştür. Köy enstitüleri kurulmuş, Almanya’da Nazizmin baskısından kaçan birçok bilim adamının ülkemize davet edilmesi Türk kültür ve eğitimi alanında yeni ufukların açılmasına neden olmuştur.