İnayetulla AZIMOV

7876

Kırgızca ve Arapça Eşdizimsel İfadelerin Eşdizimli Sözlük Bağlamında İncelenmesi

Günümüz dil bilim ve çeviri bilim incelemelerinde dünyadaki muhtelif dillerdeki sözcükler ve bu sözcüklerin yanı sıra, iki ve daha fazla sözcükten oluşan kalıplaşmış veya eşdizimsel ifadeler dediğimiz dilsel yapılar düzeyinde, onların mahiyeti, özellikleri üzerinde karşılaştırılmalı incelemeler yapılmaktadır. Dil öğretimi ve çeviri bilim alanlarında da bağlam, metin dil bilim üzerine odaklaşan yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu durum farklı aile gruplarına mensup dillerdeki iki ve daha fazla kelimeden oluşan yapıların, bir başka deyişle eşdizimlerin incelenmesinin de önemini ortaya koymuştur. Makalenin amacı Kırgızca ile Arapçanın eşdizimsel örüntülerinin (pattern, yapı) karşılıklı çözümlemesini yapmak, her iki dildeki eşdizimlerin farklılıklarını ve benzerliklerini ortaya koymak, bu şeklide çevirmenlere ve söz konusu dilleri ikinci dil olarak öğrenenlere bilimsel alt yapı hazırlamaktır. Ayrıca bu konuda bir Kırgızca-Arapça ve Arapça-Kırgızca Eşdizim Sözlüğü önerisi sunmaktır. Her iki dildeki eşdizimsel örüntülerinin karşılıklı değerlendirilmesi için Cengiz Aytmatov eserlerinin Kırgızca ve Arapça tercümelerindeki eşdizimler ele alınacak, eşdizim çevirilerinde karşılaşılan problemler tespit edilerek ve eşdizimlerin çevrilmesinde anlamsal eşdeğerliğin önemine vurgu yapılacaktır. Çeviride en önemli sorunlardan biri eşdizimlerin çeviri sorunudur, bundan dolayı bu konuda gerekli önerilerde bulunulacaktır. Eşdizimler konusunu daha iyi anlamak için eşdizim olgusunun ne olduğu ortaya konulmalı, çeşitli dillerdeki kullanımı ise çeviri ve yabancı dil öğretimindeki açısından değerlendirilmelidir. Bu maksat doğrultusunda eşdizimin tanımı, özellikleri, sınıflandırılması, Kırgızca ve Arapçada eşdizimlerin yapısal ve anlamsal özelliklerine incelenmiştir. Ayrıca eşdizimlerin çeviri sorunu kapsamında Kırgızca ve Arapçadaki eşdizimsel eşdeğerlik sorunları üzerine durulmuştur. Bu alanda ortaya çıkan sorunlar, genelde araştırmaya konu olan eserlerden, gerekli görüldüğünde başka eserlerin de örneklerler verilerek ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Eşdizim, eşdizim çevirisi, eşdeğerlik, Arapça, Kırgızca, eşdizim sözlüğü

PDF

___

  • Akmataliyev, A. (Ed.). (1999). Cengiz Aytmatov 1.Cilt (5 Ciltten Oluşan Tüm Eserleri). Bişkek: Şam. Akmataliyev, A. (Ed.). (1999). Cengiz Aytmatov 2.Cilt (5 Ciltten Oluşan Tüm Eserleri). Bişkek: Şam.
  • Akmataliyev, A. (Ed.). (1999). Cengiz Aytmatov 3.Cilt (5 Ciltten Oluşan Tüm Eserleri). Bişkek: Şam. Akmataliyev, A. (Ed.). (1999). Cengiz Aytmatov 4.Cilt (5 Ciltten Oluşan Tüm Eserleri). Bişkek: Şam.
  • Akmataliyev, A. (Ed.). (1999). Cengiz Aytmatov 5.Cilt (5 Ciltten Oluşan Tüm Eserleri). Bişkek: Şam. Aytmatuf, C. (1981). es-Sefinatu'l-Beyzâ. (A. Habba, Çev.) Beyrut: Dar'uk Farabî.
  • Aytmatuf, C. (1988). El-kalb'ul Ablaku er-Rakizu Ala Hâfatil-Bahri. (A. A. Camra, Çev.) Dimeşk: el-Arabî. Aytmatuf, C. (1988). en-Nat'u. (M. Alauddîn, Çev.) Dimeşk: Dar'uş-Şeyh
  • Aytmatuf, C. (1988). Ve Yetûlu el-Yavmu Eksaru min Kurun. (Â. E. Cemra, Çev.) Dimeşk: Menşurat Vezârat'us-Sekâfa.
  • Aytmatuf, C. (2005). Cemila ve Kısasun Uhrâ. Köln: Al-Kamel Verlag. Baker, M. (1992). In Other Words:A Coursebook On Translation. Usa and Canada: Routledge.
  • Çetinkaya, B. (2009, Volume 4/4 Summer). Eşdizimli Sözlükler. Turkish Studies,International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic.
  • Dedeoğlu, E. & Şen, G. (2010). İngilizce-Arapça-Türkçe Eşdizim. Ankara: Fecr yayınları. Lewis, M. (Dü.). (2001). Teaching Collacations,Further Developments in the
  • Lexical Approach. London: Teacher Training. McCarthy, M. & O’Dell, F. (2008). English Collocations in Use. London: Cambridge.
  • Stotsky, S. (1983). Types of Lexical Cohension in Expository Writing. College composition and communication(34,4), 430-446.
  • Suçin, M. H. (2004). Arapça Çeviride Sözcük Ve Kalıplaşmış İfadeler Düzeyinde Genel Eşdeğerlik Sorunları. Ankara: G.Ü.Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Suçin, M. H. (2013). Öteki Dilde var Olmak,Arapça Çeviride Eşdeğerlik (2. b.). İstanbul: Say Yayınları.
Aydın Arapça Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2687-279X
  • Başlangıç: 2019
  • Yayıncı: İstanbul Aydın Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kırgızca ve Arapça Eşdizimsel İfadelerin Eşdizimli Sözlük Bağlamında İncelenmesi

İnayetulla AZIMOV

Tanzimat’tan Sonra Arapça Eğitiminde Kelime Öğretimi - Yöntem ve Teknikler

Ahmet ALTUN

Mısır’da Polisiye Casus Roman Edebiyatı: Salih Mursî’nin “Dumû’un fî ‘Uyûnin Vakia” (Arsız Gözlerdeki Gözyaşları) Adlı Romanı Örneği

Bozan ALHAMAD, Khanssa ALHAMAD

Endülüs’te Açığa Çıkma ve Gizlenme Arasında Feminizm

Ahmad OMAR

Ters-Yüz Stratejisi ve Uzaktan Eğitim ile Anadili Olmayanlara Arapça Gramer Öğretim

Mohammad Mustafa BONJA