Amaç: Tris + yumurta sarısı, Bioxcell® ve Optidyl® sulandırıcıları ile sulandırılan İsviçre-Esmeri ve Holştayn boğa spermasının çözdürme sonrası kalitesini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Holştayn (n=36) ve Esmer (n=36) boğalardan alınan ejakulatlar üç kısma ayrıldı ve sırasıyla Tris, Optidyl® ve Bioxcell® sulandırıcılarıyla sulandırıldı. Standart protokollere göre donduruldu ve çözdürüldü. Sulandırıcıların etkinliği, çözüm sonu sperm motilitesi, akrozomal ve toplam anormallikler ve plazma membran bütünlüğü değerlendirilerek belirlendi. Bulgular: Holştayn ırkı boğa spermasında, dondurmaçözdürme sonrası en yüksek subjektif (p<0.01), ilerleyen (p<0.001) ve CASA motilite (p<0.001) oranları Optidyl®ile sulandırılan grupta saptanmıştır. Optidyl® sulandırıcısının spermatozoa akrozom ve membran bütünlüğünü diğer sulandırıcılara kıyasla en iyi şekilde koruduğu saptanmıştır (p<0.001). Motilite karakterlerinden VAP, VSL ve LIN yönünden en yüksek değerler Optidyl ve Tris sulandırıcılarından elde edilmiştir (p<0.05). Esmer ırk boğa spermasında ise, sulandırıcılar arasında en düşük çözüm sonu subjektif (p<0.01), CASA (p<0.001) motiliteleri ve membran bütünlüğü (p<0.001) oranı Bioxcell® ile sulandırılmış grupta elde edilmiştir. Optidyl® sulandırıcısı kullanılan grupta, Bioxcell® sulandırıcısına kıyasla daha yüksek ilerleyen motilite oranı elde edilmiştir (p<0.01). Bioxcell® ve Tris sulandırıcısı kullanıldığında daha yüksek oranda akrozomal ve toplam anormallikler saptanmıştır. ALH yönünden, en yüksek değer diğer gruplarla karşılaştırıldığında Optidyl sulandırıcısından elde edilmiştir (p<0.05).Öneri: Holştayn ve İsviçre-Esmeri boğa spermasının dondurulması amacıyla Optidyl® sulandırıcısı Tris + yumurta sarısı ile Bioxcell® sulandırıcılarına tercih edilebilir.

Aim: To evaluate post-thaw guality of Brown-Swiss and Holstein bull semen diluted with different extenders.Materials and Methods: Ejaculates obtained from Holstein (n=36) and Brown-Swiss (n=36) bulls were divided into three aliquots and diluted with Tris-based, Optidyl® and Bioxcell® extenders, respectively. Thereafter they were frozen and thawed following a standard protocol. The effectiveness of freezing extenders was assessed according to postthaw sperm motility, acrosomal and total abnormalities and plasma membrane integrity. Results: With respect to Holstein bull semen, the highest percentages of sperm subjective (p<0.01), CASA progressive (p<0.001), and CASA motility (p<0.001) were found in semen diluted with Optidyl®. Optidyl® extender also provided best protection in terms of acrosome and plasma membrane integrity compared to other extenders (p<0.001). For motility motion including VAP, VSL and LIN values, the highest values were obtained from Optidyl and Tris (p<0.05). With respect to, the lowest percentages of post-thaw subjective (p<0.01), CASA motility (p<0.001) and membrane integrity (p<0.001) were obtained in the semen samples diluted with Bioxcell®. The percentage of progressive motility was found to be higher in Optidyl® than Bioxcell® (p<0.01). The highest percentages of acrosomal and total abnormalities were found in semen diluted with Bioxcell and Tris extenders. The highest ALH value was obtained from Optidyl® extender compared to the other groups (p<0.05).Conclusion: Optidyl® extender may be preferred rather than Bioxcell® or Tris + egg yolk extenders for freezing the Holstein and Brown-Swiss bull semen.