ÇAĞDAŞ RUS VE TÜRK DİLLERİNDE AKRABALIK TERİMİ OLARAK ‘ANA’

Rusça ve Türkçe akrabalık adlandırmalarının en zengin olduğu dillerden ikisidir. Bu zenginlik içerisinde akrabalık terimi ‘ana’ birçok dilde olduğu gibi söz konusu iki dilde de önemli bir yere sahiptir ve birçok kullanım şekli vardır. Sözlük anlamı başta olmak üzere yan ve mecazi anlamları kaleme alınmıştır. Söz konusu terim bazen tamamen akrabalık bildirmekte, bazen de farklı anlamlar taşımaktadır. ‘Ana’ teriminin kullanım biçimleri bu iki dil çerçevesinde karşılaştırıldığında birçok farklılık ve benzerliklerin olduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte Türk ve Rus topluluklarında temel yapı aile ve bu yapıya bağlı olarak akrabalık, hısımlık ilişkileri doğrultusunda ‘ana’ terimi karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda ‘ana’ terimini içeren bazı tamlama, deyim ve atasözleri incelenmiş, değişik açılardan (sosyal, kültürel, dini v.s.) farklılıkları belirlenmiştir.

“MOTHER” AS A KINSHIP TERM IN CONTEMPORARY RUSSIAN AND TURKISH LANGUAGES

Russian and Turkish are the two of languages having substantial kinship naming. In this richness, “ana” as a kinship term has a key position in both languages just like in many languages, and has several usages. Being in the first place, its lexical meaning is discussed,and its connotation and metaphorical meanings are discussed. It states kinship whereas it sometimes carries different meanings. When the usage of “ana” term is compared from the perspective of these two languages, it is seen that there are many differences and similarities. In addition, the term “ana” is compared under the light of family case as a fundamental of Turkish and Russian societies, and accordingly from the perspective of kinship and affinity. As a consequence of the comparison, some phrases, idioms and proverbs including the term “ana”are analyzed, and its differences from various aspects (social, cultural, religious, etc.) are revealed.

Keywords:

family, kinship, kinship terms, affinity, “ana” mother.,

PDF

___

Aksoy, Ömer Asım. Ata Sözleri Ve Deyimler Sözlüğü, İstanbul: İnkılap Kitapevi, 1988.
Алексеенко, M., ВАЛЬТЕР, Х, (ред. кол.), (2005), Грани Слова, М., Элпис.
Давлетбаева, Д.Н., ‘Картина Мира в русской, английской, французской и турецкой http://vestnik.ssu.samara.ru/articles/324/jazik_2.pdf (на примере концепте «семья»’,
В.В. Звягинцева, (2012.06.10), ‘Термины родства как обрашения в русском и ангдийском семейных дискурсах’, http://tl-ic.kursksu.ru/pdf/009-05.pdf Качинская, И.Б., Термины Родства и Языковая Картина Мира. М., МГУ, 2011. Кузнецов, С.А., Большой Толковый Словарь Русского Языка, Санкт- Петербург: Нормит, 1998. Лакофф, Джордж. Женщины, Огонь и Опасные Вещи, М., Языки Славянской культуры, 2004.
Лихачева, Алла. ‘Лексика Родства В Русской Коммуникативной Культуре’, http://www.kalbas.lt/zurnalai/19_numeris/14.pdf
Lİ, Yong-Song. Türk Dillerinde Akrabalık Adları.
Püsküllüoğlu, Ali. Türkçe Sözlük, Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2012.
http://www.nuveforum.net/278-kulturel-antropoloji/34265-akrabalık- terimleri/(Erişim Tarihi: 03.05.12)