RUS SİYASİ COĞRAFYASI VE AVRASYACILIK DÜŞÜNCESİ ÇERÇEVESİNDE “YAŞAM ALANI” (MESTORAZVITIE/МЕСТОРАЗВИТИЕ) KAVRAMININ ETİMOLOJİK VE SEMANTİK ANALİZİ

Yaşam alanı/hayat sahası kavramının Rusya’nın Avrupa topraklarıyla olan tarihi ve kültürel bağlarınınbaşlangıcını çok eskilere dayandıran ve bu çerçevede Avrasya birliği düşüncesini savunan Avrasyacılık düşüncesiiçerisinde merkezi bir rol üstlenmiş olduğu görülmektedir. Bolşevik Devrimi sonrasında aralarında N. S. Trubetskoy,P. N. Savistky ve G. Vernadsky’nin bulunduğu etkin bir Rus göçmen aydın grubu tarafından ortaya konulanAvrasyacılık Hareketi içerisinde zikredilen kavramın temel olarak idealist Slavofil düşünce ve Ortodoksluk inancıyladesteklenmiş olduğu görülmektedir. Kavramın SSCB’nin dağılması sonrası dönemde A. Dugin tarafından YeniAvrasyacılık Hareketi çerçevesinde yeniden gündeme getirildiği görülmektedir. Çalışmada Rus siyasi coğrafyasında vejeopolitiğinde önemli bir yer teşkil eden ve “yaşam alanı/hayat sahası” olarak çevrilebilecek olan “mestorazvitie” kavramıetimolojik ve semantik açılardan incelemeye tabi tutulmuştur. Kavramın batı dillerindeki karşılığı olarak mekânınyaratılması/yeniden üretilmesi ya da genişleyerek yerleşme anlamına gelen topogenesis sözcüğünün kullanıldığıgörülmektedir. Kavramın, 19. yüzyıl sonunda Alman siyasi coğrafyacı F. Ratzel tarafından ilk kez kullanılan Lebensraumkavramından birebir benzetme yapılmak suretiyle oluşturulduğu ve dönemin diğer büyük güçlerinin yayılmacı siyasetineve dış politikalarındaki harekât tarzına da uygun bir şekilde Rus yayılmacılığına meşruiyet sağlamak amacıyla kullanılmışolduğu görülmektedir.

PDF

___

Benderli G. vd., 2002. Magyar-Török Szótár, Nemzeti Tankönyvkiadó. Budapeşte.
Dugin, A., 2008. Pax Russica: For a Eurasian Alliance Against America. New Perspectives Quarterly, 25(4): 56-60.
Dugin A., 2010. Rus Jeopolitiği: Avrasyacı Yaklaşım. 6. Baskı. Çev. Vügar İmanov. Küre Yayınları. İstanbul.
Gökdağ B. A., 2013. Avrasyacılık Düşüncesinde Diller ve Dilbilim. Yeni Türkiye,53: 1-15.
Hasanov A., 2012. Jeopolitik. Çev. Azad Ağaoğlu ve Fuad Şammedov. Babıali Kültür Yayıncılığı. İstanbul.
Hauner M., 1990. What Is Asia To Us? Russia’s Asian Heartland Yesterday and Today. Unwin Hyman. Boston.
İmanov V., 2008. Avrasyacılık: Rusya’nın Kimlik Arayışı. Küre Yayınları. İstanbul.
Ingram A., 2001. Alexander Dugin: geopolitics and neofascism in post-Soviet Russia. Political Geography, 20(8): 1029-1051.
Kalinin K., 2018. Russian Elites and Dugin's NeoEurasianism: Empirical Analysis of 2012 and 2016. Sources of Conflict between Russia and the West. 20-21 April. Hamilton College. Clinton.
Kalinin K., 2019. Neo-Eurasianism and the Russian elite: the irrelevance of Aleksandr Dugin’s geopolitics. Post-Soviet Affairs, 35(5-6):461-470.
Lavrinova N. N., 2013. Kategorija “Mestorazvitie” v Koncepcijah Russkih Myslitelej Nachala XX. Veka, Social'no-Jekonomicheskie Javlenija i Processy, 11(57): 199-202.
Magocsi P. R., 1996. A History of Ukraine. Universtiy of Toronto Press. Toronto.
Millar J. R., 2004. Encyclopedia of Russian History. Vol. 1. Macmillan Reference. New York.
Orr R., 1994. Slavic-Baltic-Finnic-Hebridean Sprachbund?. Slavonica, 1(1): 53-64.
Poluhin A. N., 2007. Koncepcija Mestorazvitija P. N. Savickogo v Istoricheskoj Nauke. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta. No. 300(3): 61-62.
Prokudenkova O. V., 2012. Category “mestorazvitie” in the concept of Eurasians. Bulletin of the St. Petersburg State University of Culture and Arts. No. 3: 11-15.
Riasanovsky N. V., 1964. Prince N. S. Trubetskoy's “Europe and Mankind”. Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, 12(2): 207-220.
Schwyzer E., 1943. Sprachbund?. Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der Indogermanischen Sprachen. 68 (2): 98.
Shekhovtsov A., 2008. The Palingenetic Thrust of Russian Neo‐Eurasianism: Ideas of Rebirth in Aleksandr Dugin’s Worldview. Totalitarian Movements and Political Religions, 9(4): 491-506.
Shekhovtsov A., 2009. Aleksandr Dugin’s NeoEurasianism: The New Right à la Russe. Religion Compass, 3/4: 697-716.
Shlapentokh D., 2017. Alexander Dugin’s views of Russian history: collapse and revival. Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 25 (3):331- 343.
Steuerwald K., 1995. Almanca-Türkçe Sözlük. 2. Baskı. ABC Kitabevi. İstanbul. 1995.
Sutormin S. O., 2013. Koncepcija Mestorazvitija Evrazıjskogo Aspekta v Nauchnom Nasledii G. V. Vernadskogo i P.N. Savickogo. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta. No. 384: 126-131.
Thornberg J. M., 2000. Topogénesis: Fundamentos de una nueva arquitectura. Edicions UPC. Barcelona. Tuncay F., 2009. Yunanca-Türkçe Sözlük. Doğu Dil ve Kültürleri Merkezi. Atina.
URL https://www.etymonline.com/word/habitat Vasmer M., 1986. Russisches Etymologisches Wörterbuch. Vol. 2. Progress. Moskova.
Vasmer M., 1987. Russisches Etymologisches Wörterbuch. Vol. 4. Progress. Moskova.
Vernadsky G., 2011. Rusya Tarihi. 2. Baskı. Çev. Doğukan Mızrak ve Egemen Ç. Mızrak. Selenge Yayınları. İstanbul.
Vernadsky G., 2007. Moğollar ve Ruslar. Çev. Eşref Bengi Özbilen. Selenge Yayınları. İstanbul.
Walicki A., 2009. Rus Düşünce Tarihi: Aydınlanma’dan Marksizme. Çev. Alâeddin Şenel. İletişim Yayınları. İstanbul.