ERDOĞAN’IN VE MERKEL’İN SURİYELİ MÜLTECİ KRİZİNE YAKLAŞIMLARI:LİDERLERİN ÖNCELİKLERİ VE UYGULAMALARI ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ

Bu makale, Almanya Şansölyesi Angela Merkel’in ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye İç Savaşı’nın neden olduğu mülteci krizine yönelik politikalarını incelemektedir. İki lider hem ulusal hem de uluslararası düzeyde attıkları adımlarla son yıllardaki en büyük insani meselelerden birisi karşısında öne çıkan siyasi figürler olmuştur. Hem Erdoğan hem de Merkel ülkelerinin kapılarını, süresi farklılık göstermekle birlikte, savaştan kaçan mültecilere açmış, bunun neticesinde Türkiye en çok Suriyeli mültecinin yaşadığı ülke haline gelirken, Almanya ise Suriye’ye komşu ülkeler dışarıda tutulduğunda en çok mülteciye ev sahipliği yapan ülke olmuştur. Bu makalede iki liderin “açık kapı” politikalarının ardındaki faktörler incelenecek, Merkel’in ve Erdoğan’ın mülteci krizine yönelik ulusal ve uluslararası alandaki temel politikaları ve bu politikaların karşılaştığı temel zorluklar açıklanacaktır. Ayrıca Merkel’in ve Erdoğan’ın mülteci meselesine yaklaşımlarının ve önceliklerinin iki ülke ilişkilerine yansımaları incelenecektir. Bu çerçevede, iki liderin süreç içerisinde takip ettiği politikaların birbiriyle benzerlik gösterdiği ortaya konulacaktır.

ERDOĞAN’S AND MERKEL’S APPROACHES TO THE SYRIAN REFUGEE CRISIS: A COMPARATIVE ANALYSIS WITHIN THE FRAMEWORK OF THE PRIORITIES AND THE PRACTICES OF THE LEADERS

This article analyses the policies pursued by the Chancellor of Germany, Angela Merkel as well as the President of Turkey, Recep Tayyip Erdoğan vis-à-vis the refugee crisis caused by the Syrian Civil War. The two leaders have become prominent political actors who conduct active policies by taking important steps at the national and international levels in the face of one of the most serious humanitarian crises in recent years. Both Erdoğan and Merkel opened the borders of their respective countries, albeit in different periods of time. As a consequence, Turkey has become the country that hosts the largest number of Syrian refugees in the world while Germany received the highest number of Syrian refugees, apart from the neighbouring countries of Syria. This article examines the driving factors behind the said open door policy of the two leaders. It aims at explaining the main policies conducted by Merkel and Erdoğan at the national and international levels and the key challenges for these policies as well as their impact on the relations between Turkey and Germany. Within this framework, this study argues that the policies pursued by the two leaders throughout this process are largely similar.

PDF

___

Alexander, Robin. “Die Getriebenen: Merkel und die Flüchtlingspolitik: Report aus dem Innern der Macht”, Siedler, 2017.
“Angela Merkel attacked over crying refugee girl”, BBC, 17.7.2015, https://www.bbc.com/ news/world-europe-33555619; Erişim: 3.10.2019
Aust, Stefan, Claus Christian Malzahn ve Thomas Vitzthum. “Es sind zu viele”, Welt, 11.10.2015, https://www.welt.de/politik/deutschland/article147449994/Es-sind-zu-viele.html; Erişim: 22.8.2019
“BM Mülteciler Yüksek Komiseri Grandi: Türkiye’nin mülteci politikası küresel çapta örnek model”, Anadolu Ajansı, 16.2.2018, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bmmulteciler- yuksek-komiseri-grandi-turkiyenin-multeci-politikasi-kuresel-capta-ornekmodel/ 1065027; Erişim: 12.11.2019
“Could Europe’s refugee crisis be the undoing of Angela Merkel?”, Washington Post, 4.2.2016, https://www.washingtonpost.com/world/europe/could-europes-refugee-crisis-be-theundoing- of-angela-merkel/2016/02/03/182cc0d2-c9bd-11e5-b9ab-26591104bb19_ story.html; Erişim: 7.11.2019
Council of the European Union. “Council Decision establishing provisional measures in the area of international protection for the benefit of Italy and Greece”, Consilium, 22.9.2015
Council of the European Union. “Resolution of the Representatives of the Governments of the Member States meeting within the Council on relocating from Greece and Italy 40 000 persons in clear need of international protection”, Consilium, 14.9.2015
“Cumhurbaşkanı Erdoğan: Attığımız adımlar Sevr’in ters köşe edilmesidir”, Anadolu Ajansı, 18.12.2019, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-attigimizadimlar- sevrin-ters-kose-edilmesidir/1677113; Erişim: 19.12.2019
“Cumhurbaşkanı Erdoğan: Mülteci meselesi birkaç ülkenin çabasıyla önlenemez”, 17.12.2019, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-multecimeselesi- birkac-ulkenin-cabasiyla-onlenemez/1675928; Erişim: 19.12.2019
“Deutschland blockiert Ausweitung der Zollunion mit Türkei”, Die Zeit, 29.8.2017, https:// www.welt.de/newsticker/dpa_nt/infoline_nt/brennpunkte_nt/article168101995/ Deutschland-blockiert-Ausweitung-der-Zollunion-mit-Tuerkei.html; Erişim: 30.11.2019
“Deutschland setzt Dublin-Verfahren für Syrer aus”, Deutsche Welle, 25.8.2019, https://www. dw.com/de/deutschland-setzt-dublin-verfahren-f%C3%BCr-syrer-aus/a-18671298; Erişim: 29.8.2019
Die Bundeskanzlerin. “Bundesregierung legt Gesamtkonzept vor”, 7.9.2015, https://www. bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/bundesregierung-legt-gesamtkonzeptvor- 419712; Erişim: 6.8.2019
Die Bundeskanzlerin. “Merkel würdigt Schweizer Flüchtlingspolitik”, 3.9.2015, https:// www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/aktuelles/merkel-wuerdigt-schweizerfluechtlingspolitik- 604834; Erişim: 7.8.2019
Die Bundeskanzlerin. “Pressekonferenz von Bundeskanzlerin Merkel und dem kroatischen Ministerpräsidenten Andrej Plenković”, 20.11.2019, https://www.bundeskanzlerin.de/ bkin-de/aktuelles/pressekonferenz-von-bundeskanzlerin-merkel-und-dem-kroatischenministerpraesidenten- andrej-plenkovi%C4%87-1694886; Erişim: 22.11.2019
Die Bundeskanzlerin. “Rede von Bundeskanzlerin Merkel am 7. Oktober 2015 vor dem Europäischen Parlament”, 7.10.2015, https://www.bundeskanzlerin.de/bkinde/ aktuelles/rede-von-bundeskanzlerin-merkel-am-7-oktober-2015-vor-demeuropaeischen- parlament-475792; Erişim: 16.10.2019
Die Bundeskanzlerin. “Regierungserklärung von Bundeskanzlerin Merkel”, 18.6.2019, https:// www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/aktuelles/regierungserklaerung-von-bundeskanzlerinmerkel- 798908; Erişim: 29.8.2019
Die Bundeskanzlerin. “Wir brauchen eine faire Lastenverteilung”, 11.9.2015, https:// www.bundeskanzlerin.de/bkin-de/aktuelles/-wir-brauchen-eine-fairelastenverteilung-- 419726; Erişim: 4.8.2019
Die Bundesregierung. “Sommerpressekonferenz von Bundeskanzlerin Merkel”, 31.8.2019, https://www.bundesregierung.de/breg-de/aktuelles/pressekonferenzen/ sommerpressekonferenz-von-bundeskanzlerin-merkel-848300; Erişim: 9.10.2019
Erdoğan, Murat. “Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler”, Konrad Adenauer Stiftung, 2019.
Faiola, Anthony. “Could Europe’s refugee crisis be the undoing of Angela Merkel?”, Washington Post, 4.2.2016, https://www.washingtonpost.com/world/europe/could-europes-refugeecrisis- be-the-undoing-of-angela-merkel/2016/02/03/182cc0d2-c9bd-11e5-b9ab- 26591104bb19_story.html; Erişim: 14.8.2019
“Geçici Koruma Yönetmeliği”. T.C. Resmi Gazete, Bakanlar Kurulu Kararı No: 2014/6883, 13.10.2014
“German cities lack accommodation for refugees”, Deutsche Welle, 14.8.2014, https://www. dw.com/en/german-cities-lack-accommodation-for-refugees/a-17853227; Erişim: 7.10.2019
“Germany to resume sending migrants back to Greece”, BBC, 7.8.2017, https://www.bbc.com/ news/world-europe-40850938; Erişim: 20.10.2019
“Global attitudes towards refugees”, Ipsos, 2019, Version:1, https://www.ipsos.com/sites/ default/files/ct/news/documents/2019-06/World-Refugee-Day-2019-Ipsos.pdf; Erişim: 6.11.2019
“Global Humanitarian Assistance Report 2019”, Development Initiatives, 2019. Grierson, Jamie ve Kate Connolly. “Merkel to back stricter rules for migrants after Cologne attacks”, The Guardian, 9.1.2016, https://www.theguardian.com/world/2016/jan/09/ cologne-attacks-merkel-mulls-faster-deportation-for-migrant-criminals; Erişim: 2.9.2019
Hoffmann, Isabell. “Europe’s Reluctant Leader”, Newpolitik, 1.9.2016, https://www.bfna.org/ research/europes-reluctant-leader/; Erişim: 1.10.2019
“Hungary’s Orban tells Germany: ‘You wanted the migrants, we didn’t’”, Deutsche Welle, 1.8.2018, https://www.dw.com/en/hungarys-orban-tells-germany-you-wanted-themigrants- we-didnt/a-42065012; Erişim: 14.10.2019
“Hükümetler Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri”, Cilt 10 (11.1.1999-), Türkiye Büyük Millet Meclisi Yayınları, Hazırlayanlar: İrfan Neziroğlu, Tuncer Yılmaz, 2013.
“In shift, Merkel backs end to EU-Turkey membership talks”, Reuters, 4.9.2017, https://www. reuters.com/article/us-germany-turkey-merkel/in-shift-merkel-backs-end-to-eu-turkeymembership- talks-idUSKCN1BE15B; Erişim: 26.11.2019
Janning, Josef ve Almut Möller. “Leading From The Centre: Germany’s New Role in Europe”, European Council on Foreign Relations, 2016.
Karnitschnig, Matthew. “How Merkel broke the EU”, Politico, 28.6.2018, https://www.politico. eu/article/germany-broke-the-eu-migration-crisis-refugees/; Erişim: 12.9.2019
Khan, Shehab. “Refugees coming to Europe an ‘organised invasion’, says Czech President Milos Zeman”, Independent, 27.12.2015, https://www.independent.co.uk/news/world/europe/ refugees-coming-to-europe-an-organised-invasion-says-czech-president-a6787286. html; Erişim: 14.10.2019
“Kılıçdaroğlu: Suriyeliler artık ülkelerine dönmeli”, Sputnik Türkiye, 30.5.2018, https:// tr.sputniknews.com/turkiye/201805301033653670-kemal-kilicdaroglu-suriyelilerulkelerine- donmeli/; Erişim: 2.10.2019
Leonid, Bershidsky. “Merkel Should Win the Nobel Peace Prize”, Bloomberg, 6.10.2015, https:// www.bloomberg.com/opinion/articles/2015-10-06/angela-merkel-should-win-thenobel- peace-prize; Erişim: 2.9.2019
McGregor, Jena. “What business leaders are doing about the refugee crisis”, Washington Post, 8.9.2015, https://www.washingtonpost.com/news/on-leadership/wp/2015/09/08/ what-business-leaders-are-doing-about-the-refugee-crisis/; Erişim: 13.9.2019
“Merkel and the refugees: How German leader emerged from a political abyss”, Reuters, 10.9.2017, https://www.reuters.com/article/us-germany-election-refugees/merkeland- the-refugees-how-german-leader-emerged-from-a-political-abyss-idUSKCN1BL09K; Erişim: 19.10.2019
“Merkel pledges to Turkey’s Erdogan sped-up refugee aid”, Anadolu Agency, 30.11.2017, https://www.aa.com.tr/en/europe/-merkel-pledges-to-turkeys-erdogan-sped-uprefugee- aid/986558; Erişim: 26.10.2019
“Merkel’s approval ratings improve”, Deutsche Welle, 1.3.2016, https://www.dw.com/en/ merkels-approval-ratings-improve/a-19083943; Erişim: 24.10.2019
“Merkel under pressure as public outrage over Cologne attacks grows”, Financial Times, 10.1.2016, https://www.ft.com/content/e57d527e-b796-11e5-bf7e-8a339b6f2164; Erişim: 10.11.2019
“MHP Lideri Bahçeli’den İdlib açıklaması”, NTV, 8.9.2019, https://www.ntv.com.tr/turkiye/ mhp-lideri-bahceliden-idlib-aciklamasi,tgov9PG6UUO3-UOOog-7Ag; Erişim: 10.10.2019
“Migrants carry ‘parasites and protozoa,’ warns Polish opposition leader”, Politico, 14.9.2015, https://www.politico.eu/article/migrants-asylum-poland-kaczynski-election/; Erişim: 7.9.2019
“Migrants crisis: Slovakia ‘will only accept Christians”, BBC, 19.8.2015, https://www.bbc.com/ news/world-europe-33986738; Erişim: 22.10.2019
“Mülteci karşıtı propaganda ve aşırı sağ”, Aljazeera Türk, 20.9.2016, http://www.aljazeera. com.tr/haber/multeci-karsiti-propaganda-ve-asiri-sag; Erişim: 22.10.2019
“Orban kritisiert Merkels moralischen Imperialismus”, Deutsche Welle, 23.9.2019, https://www. dw.com/en/hungarys-orban-criticizes-merkels-moral-imperialism/a-18736240; Erişim: 12.11.2019
Özkan, Mehmet. “Doğu Afrika Jeopolitiği ve Türkiye’nin Somali Politikası”, SETA Yayınları, No:40, 2014.
“Poland’s Kaczynski blames Merkel for EU’s migration issues”, Reuters, 15.5.2017, https://www. reuters.com/article/us-europe-migrants-poland/polands-kaczynski-blames-merkel-foreus- migration-issues-idUSKCN18G0RC; Erişim: 14.10.2019
“Slovak PM Fico: migrant quotas will not happen on my watch”, Reuters, 22.9.2015, https:// www.reuters.com/article/us-europe-migrants-slovakia/slovak-pm-fico-migrant-quotaswill- not-happen-on-my-watch-idUSKCN0RM24920150922; Erişim: 25.10.2019
“The iron Frau: Angela Merkel”, Independent, 12.4.2010, https://www.independent.co.uk/ news/world/europe/the-iron-frau-angela-merkel-1941814.html; Erişim: 14.10.2019
Traynor, Ian. “Germany presses for quota system for EU migrant distribution”, The Guardian, 29.4.2015, https://www.theguardian.com/world/2015/apr/29/germany-quota-systemeu- migrant-distribution; Erişim: 3.10.2019
Turhan, Ebru. “The Implications of the Refugee Crisis For Turkish German Relations: An Analysis of the Critical Ebbs and Flows in the Bilateral Dialogue”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, Cilt 13, Sayı 49, 2018.
Tümeğ, Derya. “Türk Halkının Suriyeli Sığınmacı / Mülteci Algısı: Mevcut Durum, Saha Çalışması ve Politika Önerileri”, Türksam, Nisan 2018.
Türkiye Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilciliği “Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK - UNHCR)”, 29.1.2019, http:// cenevreofisi.dt.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/353727; Erişim: 23.11.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Almanya Federal Cumhuriyeti Şansölyesi Merkel Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde”, 2.2.2019, https://www.tccb.gov.tr/ haberler/410/70888/almanya-federal-cumhuriyeti-sansolyesi-merkel-cumhurbaskanligikulliyesinde; Erişim: 4.8.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Birleşmiş Milletler Bize Çağrıda Bulunmak Yerine, Suriye’de Etnik Temizlik Faaliyetlerinin Önüne Geçmeli”, 11.2.2016, https://www.tccb. gov.tr/haberler/410/38793/birlesmis-milletler-bize-cagrida-bulunmak-yerine-suriyedeetnik- temizlik-faaliyetlerinin-onune-gecmeli; Erişim: 18.9.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Birleşmiş Milletler 74. Genel Kurulu’nda Yaptıkları Konuşma”, 24.9.2019, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/109804/birlesmismilletler- 74-genel-kurulu-nda-yaptiklari-konusma; Erişim: 1.11.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Bize Demokrasi ve İnsan Hakları Dersi Vermeye Kalkanlar, Önce Kendi Ayıplarını Örtsünler”, 4.4.2016, https://www.tccb.gov.tr/ haberler/410/41406/bize-demokrasi-ve-insan-haklari-dersi-vermeye-kalkanlar-oncekendi- ayiplarini-ortsunler; Erişim: 3.10.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, “Dünyanın neresinde bir mazlum, mağdur, hakkı ve hukuku ihlal edilen insan varsa tüm gücümüzle onların yanındayız”, 10.12.2019, https:// tccb.gov.tr/haberler/410/113875/-dunyanin-neresinde-bir-mazlum-magdur-hakki-vehukuku- ihlal-edilen-insan-varsa-tum-gucumuzle-onlarin-yanindayiz-; Erişim: 14.12.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Dünya Mülteciler Günü Mesajı”, 20.6.2016, https:// www.tccb.gov.tr/basin-aciklamalari/365/94588/dunya-multeciler-gunu-mesaji; Erişim: 12.9.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Güvenli bölge arayışları beklentilerimizi karşılamıyor”, 14.9.2019, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109620/-guvenli-bolge-anlayisibeklentilerimizi- karsilamiyor-; Erişim: 20.11.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “İslam Ülkeleri Olarak Birlik Olursak, Bölgemizdeki Sorunları Başka Hiçbir Güce İhtiyaç Duymadan Kendimiz Çözeriz”, 2.11.2016, https:// www.tccb.gov.tr/haberler/410/58846/islam-ulkeleri-olarak-birlik-olursak-bolgemizdekisorunlari- baska-hicbir-guce-ihtiyac-duymadan-kendimiz-cozeriz; Erişim: 15.10.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Küresel Mülteci Forumu’nda Yaptıkları Konuşma”, 17.12.2019, https://tccb.gov.tr/konusmalar/353/113993/kuresel-multeci-forumu-ndayaptiklari- konusma; Erişim: 19.12.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Mevlid-İ Nebi Haftası Açılış Programında Yaptıkları Konuşma”, 8.11.2019, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/112499/mevlid-i-nebihaftasi- acilis-programinda-yaptiklari-konusma; Erişim: 27.11.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Sahip Olduğumuz Askerî Gücü Hoyratça Kullanmaya Kalksak Bu Operasyon Birkaç Günlük İştir”, 26.1.2018, https://www.tccb.gov.tr/ haberler/410/89223/sahip-oldugumuz-asker-gucu-hoyratca-kullanmaya-kalksak-buoperasyon- birkac-gunluk-istir; Erişim: 8.9.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Suriye’deki gerçek işgalcilere ses edemeyenlerin, Türkiye’nin meşru haklarını korumasına karşı çıkması bir teslimiyet ifadesidir”, 10.10.2019, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/111033/-suriye-deki-gercekisgalcilere- ses-edemeyenlerin-turkiye-nin-mesru-haklarini-korumasina-karsi-cikmasi-birteslimiyet- ifadesidir-; Erişim: 29.10.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 24’üncü Dönem 5’inci Yasama Yılı Açılışında Yaptıkları Konuşma”, 1.10.2014, https://www.tccb.gov.tr/ konusmalar/353/2941/turkiye-buyuk-millet-meclisinin-24uncu-donem-5inci-yasamayili- acilisinda-yaptiklari-konusma; Erişim: 25.8.2019
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Suriye konusunda ülkemiz, son 8 senede insanlık adına elini taşın altına fazlasıyla koymuştur”, 20.2.2019, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogansuriye- konusunda-ulkemiz-elini-tasin-altina-koymustur; Erişim: 29.9.2019
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. “Türkiye-AB Arasında 18 Mart’ta Varılan Mutabakata İlişkin Soru-Cevaplar”, http://www.mfa.gov.tr/turkiye-ab-arasinda-18-mart_ta-varilanmutabakata- iliskin-soru-cevaplar.tr.mfa; Erişim: 7.11.2019
Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Göç İdare Genel Müdürlüğü. “Geçici Koruma”, 12.12.2019, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638; Erişim: 17.12.2019
“Unsere Möglichkeiten sind endlich”, Zeit Online, 27.9.2015, https://www.zeit.de/politik/ deutschland/2015-09/joachim-gauck-rede-fluechtlinge-aufnahme-begrenzt; Erişim: 2.11.2019
Vick, Karl ve Simon Shuster. “Person of the Year: Chancellor of the Free World”, TIME, 2015, https://time.com/time-person-of-the-year-2015-angela-merkel/; Erişim: 13.8.2019
Vohra, Anchal. “Europe Doesn’t Even Agree on Assad Anymore”, Foreign Policy, 8.3.2019, https://foreignpolicy.com/2019/03/08/europe-doesnt-even-agree-on-assad-anymore/; Erişim: 10.12.2019