1919

YÜZÜNCÜ YILINDA DARÜLELHAN’DAN KONSERVATUAR’A MUSİKİ EĞİTİMİ VE CUMHURİYET DÖNEMİ MODERNLEŞME İLE MUSİKİNİN MİLLİLEŞME MESELESİ

Gerek Osmanlı Devleti döneminde olsun gerekse Türkiye Cumhuriyeti yıllarında olsun sanatın pek çok dalına olan ilgi yoğunluk göstermiştir. Ancak bu yöndeki gelişme ve faaliyetlerin Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte farklılaştığı ve yeni bir anlama büründüğü dikkat çekicidir. Modernleşme olarak da tanımlanabilen Batılılaşma, farklı yaşam alanlarında ortaya çıkmasıyla beraber kesintisiz tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Kavramsal tartışmalar ve farklı bakış açıları Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde olduğu gibi Cumhuriyetin ilk yıllarında da muhtevası açısından tam olarak anlaşılamamış olan Batılılaşma meselesini her defasında gündeme taşımıştır. Zira dönemin edebi eserleri tam da bu ikircikli tutumu farklı yönleriyle ele alan ve bu yönde pek çok zengin çalışmayı ortaya koyan değerler olmuşlardır. Sanat ve özellikle musiki sanatı, sanatın diğer dallarıyla olabildiği gibi bir toplumun çağdaşlaşma ve gelişmişlik seviyesinin bir başka yönden göstergesi olarak değerlendirilebilir. Bu nedenledir ki Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyet’in ilk yıllarında çağdaş ve modern bir toplum inşasında pozitif bilimlerin yanı s ıra sanatın neredeyse tüm dallarında gelişme ve ilerlemeyi amaç edinmiştir.Söz konusu çalışma, yukarıda kısaca özetlenmeye çalışılan çağdaşlaşma ve modernleşme üzerine, sanatın musiki dalında nasıl bir yol izlendiğini, Batı Müzikolojisinin teknik olarak alınarak bu alanda bir çağdaşlaşma ve ilerlemeyi değerlendirmektedir. Bu amaçla Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçişte Darülelhan’ın Konservatuara dönüşmesi tarihsel kronoloji içerisinde ele alınacaktır.

MUSICAL EDUCATION FROM DARULELHAN TO THE CONSERVATORY IN THE HUNDREDTH YEAR AND THE ISSUE OF NATIONALISM IN MUSIC WITH REPUBLICAN PERIOD MODERNIZATION

Whether in the Ottoman period or in the Turkish Republic, interest in many branches of art has been intense. However, it is noteworthy that the developments and activities in this area have differentiated with the declaration of the Republic and have a new meaning. Westernization, which can also be defined as modernization, has brought uninterrupted debates with its emergence in different living spaces. Conceptual discussions and different perspectives have been on the agenda of Westernization which has not been fully understood or even understood in terms of its contents in the first years of the Republic, as it was in the recent periods of the Ottoman State. Because the literary works of the period are the values which deal with this ambivalent attitude in different ways and which reveal many rich works in this direction. Art and, in particular, musical art can be viewed as another indicator of the level of modernization and development of a society, as can other branches of art. For this reason Mustafa Kemal Atatürk aimed to develop and progress in almost all branches of art as well as positive sciences in the contemporary and modern society in the first years of the Republic.This study evaluates the modernization and modernization which is tried to be summarized briefly above, and how Western musicology is technically taken as a way of modernization and progress in this area. For this purpose, the transformation of Darülelhan to Conservatory in the transition from Ottoman to Turkish Republic aims to understand in chronology.

PDF

___

http://www.oguztopoglu.com/2013/10/darulelhan-ogretim-kadrosu-ogrenciler.html Erişim Tarihi:18.04.2017.
http://konservatuvar.istanbul.edu.tr/ Erişim Tarihi: 05.04.2017.
Baloğlu, Çiğdem, Kütahya Belediyesi Mustafa Hakkı Yeşil Kütüphanesi Osmanlıca Yazılmış Müzik Kaynakları Bibliyografyası, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Ana sanat Dalı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyonkarahisar, 2016.
Darülelhan Mecmuası
Takvim-i Vekâyi
Düstur
Yüksel, Dilek Yiğit, “Atatürk’ün Türk Müziği Konusundaki Görüşleri ve Müzik Politikası”, Cumhuriyetin İnşa Sürecinde Atatürk ve Müzik, Ankara Üniversitesi Yayınları No:337, Yayına Haz.: Prof.Dr.Temuçin F.Ertan, Arş.Gör. Çağla D.Tağmat, Ankara, 2012, s.151-160.
Toker, Hikmet; Özden, Erhan,” Osmanlı Devletinde Müzik Eğitimi Veren Önemli Kurumlar”, Rast Müzikoloji Dergisi, C. I, Sayı 2: ( Bahar 2013), s.107-128.
Şahin, Mustafa; Duman, Ruşen, “Cumhuriyetin Yapılanma Sürecinde Müzik Eğitimi”, ÇTTAD, VII/16-17 (Bahar-Güz 2008), s.259-272.
Ruşen Ferid, “Itri Mustafa Efendi”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.2.
Rauf Yekta, “Darülelhan Tarihine Bir Nazar”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1924(1340 Rumi),1.Sene, Sayı No 1.
Özkaya Duman, Olcay, “Darülbedayi’den Tiyatro’ya Atipik Modernist Bir Kadın: Afife Jale ve Dönemi”, Journal of History School, Yıl 8, Sayı: XXIII ( September 2015), s.63-83.
Özcan, Nuri,“Dârülelhan Osmanlı Devleti’nde kurulan İlk Mûsikî Mektebi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 8, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993, s.518-520.
Özden, Erhan, “Osmanlı’nın Musiki Okulları”, Rast Müzikoloji Dergisi, C. I, Sayı:2 ( Bahar 2013), s.17-29.
Özgiray, Ahmet, “Atatürk ve Musiki”, Atatürk Yolu, C. 4, Sayı: 15 (Ankara 1995), s.279-289.
Musa Süreyya, “İstiklal Marşı”, Darülelhan Mecmuası, 1 Temmuz 1925 (1341 Rumi) 1.Sene, Sayı No.6.
Musa Süreyya, “Mektep Musikisinde Teceddüt İhtiyacı”, Darülelhan Mecmuası, 1 Ağustos 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.4.
Musa Süreyya, “Tanburi Cemil Bey”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.1.
Mahmud Ragıp, “Eser-i Musikisinde Milliyet”, Darülelhan Mecmuası, 1 Ağustos 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.4.
Kolukırık, Kubilay, “Osmanlı Devleti’nde İlk Resmi Konservatuar Olan Darülelhan’da Derleme ve Yayım Faaliyetleri”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:35 ( Bahar 2014), s.479-499.
Kaya, Emin Erdem, “Yeni Türk Müzik İnkılabına Bir Hazırlık Evresi Olarak 18261920 Dönemi”, Turkish Studies, Volume7/1 (Winter 2012), s.1451-1460.
Halil Bedi, “Lisan-ı Ecnebi İhtiyacı”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1925 (1341 Rumi), 2.Sene, Sayı No.5.
Halil Bedi, “Milli Musiki”, Darülelhan Mecmuası, 1 Haziran 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.3.
Güzin Şefik, “Türk Musikisi ve Sanatkârlarımız”, Darülelhan Mecmuası, 1 Haziran 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.3.
Güzin Şefik, “Türkiye’de İlk Konservatuar”, Darülelhan Mecmuası, 1 Nisan 1924 (1340Rumi), 1.Sene, Sayı No 2.
Ekrem, “İngiliz Musikisi”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1926, 2.Sene, Sayı No.7.
Çakar, Doğan, “Cumhuriyet Döneminde Müzik Alanında Yapılan Önemli Çalışmalar”, Cumhuriyetin İnşa Sürecinde Atatürk ve Müzik, Ankara Üniversitesi Yayınları No:337, Yayına Haz.: Prof.Dr.Temuçin F. Ertan, Arş.Gör. Çağla D. Tağmat, Ankara, 2012, s.29-50.
Bayındır, Nida; Bayındır Uluskan, Seda, “Atatürk Dönemi Müzik Eğitimi Anlayışı ve Günümüze Yansımaları”, International Journal of Social Science, Sayı: 53 (Winter 2016), s.297-304.
Alaeddin, İbrahim, “Musıki ve Halk Terbiyesi, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1924(1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.1.
Akerman, Frenç, “Modern Musikiyi Anlama Yolları”, Darülelhan Mecmuası,1 Şubat 1925 (1341 Rumi), 1.Sene, Sayı No. 5.
“Terbiye-i Musikiyye-3”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1926, 1.Sene, Sayı No.7.
“Jan Tibo’nun Keman Tekniği”, Darülelhan Mecmuası, 1 Temmuz 1925 (1341 Rumi), 1.Sene, Sayı No.6.
“Büyük Şehirlerde Musiki Faaliyetleri”, Darülelhan Mecmuası, 1 Şubat 1924 (1340 Rumi), 1.Sene, Sayı No.1.
Uçan, Ali, Atatürk ve Müzik Eğitimi, Hasan Ali Yücel Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No:3, Gazi Üniversitesi Yayını:8, Ankara, 2007.
Saygun, Adnan, Atatürk ve Musiki, Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, Ankara, 1997.
Merkezi Yayınları, Ankara, 2010.
Bayındır Uluskan, Seda, Atatürk’ün Sosyal ve Kültürel Politikaları, Atatürk Araştırma
Atatürk, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt II, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
Ataman, Sadi Yaver, Atatürk ve Türk Musikisi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)