Bülent VEREP, Erhan ÇİLOĞLU, H. Oğuz İMAMOĞLU, Cemalettin ŞAHİN

Uzungöl' ün iklimi ve çevresel sorunları üzerine bir çalışma

Bu çalışmada, Trabzon'un Çaykara ilçesinde bulunan Uzungölün iklimsel yapısı ve bazı çevresel sorunları üzerinde durulmuştur. Uzungöl'ün meteorolojik verileri Thomthwaithe, Penek, Lang, De Martonne, Koppen, Rubner, Aylık humidite ve aridite, Xerotermik index ve Plüvyotermik diyagramlar gibi farklı iklim rnetodlanyla değerlendirilerek iklimsel özellikler belirlenmiştir. Diğer taraftan Uzungöl'ün sedimantasyon sebebiyle alan ve Hacim kayıpları yada karalaşma ve göl aynasını önemli ölçüde kaplayacak şekilde su bitkisi gelişimi gibi bazi çevresel sorunları bulunmaktadır. Özellikle göl giriş ve çıkış kısımlarında karalaşma ve başlıca at kuyruğu (Eguisetum fluviatile L.) ve diğer bazı su bitkisi türlerinin aşırı gelişimi dikkat çekmektedir. Uzungöl'ün iklimsel özellikleri 9 farklı iklim metoduna göre incelendiğinde hemen hemen benzer sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Buna göre Uzungöl, B tipi Humid-Orman iklimine sahip olup, sıcaklık açısından mikrotermal (C1) yada az sıcak özelliğinde ve yağışları tüm mevsimlere dağılmış, perhumid yani çok nemli bir iklime sahiptir. Bu iklimsel koşullar Uzungöl'ün sığ kesimlerinde aşırı bir şekilde gelişim gösteren su bitkisi türlerinin yayılış gösterdikleri şartlar olduklarından göl aynasını kaplayan su bitkisi gelişiminin esas sebeplerinden birinin de iklimsel faktörler olduğu söylenebilir, Sediment birikimi sebebiyle gölün dolması, gölü besleyen dere sularının fiziksel ve kimyasal özellikleri gibi diğer sebepler bu olayda önemli ölçüde rol oynayan faktörlerdir.

A study o the climate and environmental problems of Uzungöl

In this study, It has been insisted on the climatic properties and some environmental problems of Uzungöl. On this way, the climatic properties of Uzungöl has been determined by the methods of Thornthwaite, Penck, Lang, De Martonne, Koppen, Rubner, Monthly humidity and aridity, Xero-thermal index and Pluvial-thermal diagrams using Uzungöl meteorological data. On the other hand, Uzungöl has some environmental problems which are the decreasing in area and volume and extreme growing up of water macrophytes as covering lake surface in important scale. It has been mentioned that are the sediment deposition on entering and discharging areas of lake and extreme growth of principal Eguisetum fluviatile L. and other species of water plants especially. According to climatic methods, the climate of Uzungöl are Humid-Forest (Type B), micro-thermal or lukewarm (Type C') and its rainfalls divided to all seasons equally or perhumid. Since the water macrophytes need this climatological conditions, it can be declared that the one of reasons for extreme growing up of water plants in Uzungöl is climatic factors. Other reasons as the getting full of lake due to the sediment deposition and physical and chemical properties of the river water flowing to Uzungöl are the factors that played important roles in this environmental problems.

PDF

___

Akman, Y., 1990, İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri), Palme Yayınları, Mühendislik Serisi:103, Kasım 1990, Ankara.
Alkan, S., 1996, Uzungöl’e Taşınan Yığıntı Materyalin Tesbiti ve Taşınan Materyal ile Gölün Dolmasını Engelleyecek Önlemler Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Trabzon, 67 s.
Anşin, R. ve Terzioğlu, S., 1995, Trabzon Yöresi Hyrophyt (nemcil) Bitkileri Üzerine Bir Araştırma, I.Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt 3, sayfa 1-6, Trabzon.
Anonim, 1969-1997, Devlet Meteoroloji İşleri Uzungöl Meteoroloji İstasyonu Kayıtları, T.C., Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Anonim, 1989, Türkiye’nin Sulak Alanları, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını, 89.06.Y.0011.29, Kavaklıdere, Ankara.
Araz, N., 1996, Uzungöl Tabiat Parkının Kaynak Değerlerine Yönelik Araştırmalar,Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği A.B.D, Trabzon, 80 s.
Mater, B., Sunay, H., 1985, Abant Gölü ve Çevresinde Turba Oluşumu, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Bülten, Cilt: 2, Sayı: 2, 77-92.
Önsoy, H., Yüksek, Ö., Özölçer, İ.H., Birben, A.R., 1995, Uzungöl Havzası Hidrolojisi ve Erozyon, Sürüntü Maddesi Etüdü, Araştırma Raporu, KTÜ Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrolik Laboratuvarı, Proje Kod No:93.112.001.3, Trabzon, 39 s.
Terzioğlu, S., 1998, Uzungöl (Trabzon-Çaykara) ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Trabzon.
Verep, B., 1999, Uzungöl'ün Hidrografik Özellikleri, Su ürünleri ve Rekreasyon Açısından Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkçılık Teknolojisi A.B.D. Trabzon.
Yağanoğlu, V., Okuroğlu, M., Yardımcı, N., 1994, Meteoroloji I-II, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:115, İkinci Baskı, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.