Türkiye İçin Endemik Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.) Çalısının Otlanmada Tercih Durumları ile Bazı Bitkisel ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma ile Iğdır-Aralık rüzgâr erozyon sahasında doğal olarak yetişen Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.)) çalısının bazı verim ve bitkisel özellikleri ile hayvanlar tarafından otlanmada tercih durumları belirlenmiştir. Bu amaçla 2014 yılında Ebu Cehil çalısının yoğun olarak yetiştiği otlanan ve otlanmayan kesimler deneme alanı olarak seçilmiştir. Otlanmayan 5 dekarlık alanda parselsiz örnekleme yöntemine göre seçilen 25 çalı öbeğinde; bitki boyu (cm), sürgün uzunluğu (cm), öbek başına dal sayısı, öbek başına yaş sürgün ve kuru sürgün verimleri (kg) belirlenmiştir. Otlanmada tercih durumları otlanan mera kesimleri (5 da) üzerinde yürütülmüştür. Bitkisel ve verim özelliklerinin ölçülmesinde deskriptif istatistik yöntemi, otlanmada tercih durumlarının belirlenmesinde ise gözlem yolu kullanılmıştır. Çalışma sonunda bitki boyunun 120.0 cm ile 225.0 cm, sürgün uzunluğunun 45.10 cm ile 68.25 cm, öbek başına dal sayısının 12.00 adet ile 19.00 adet, öbek başına yaş sürgün veriminin 19.17 kg ile 67.13 kg ve öbek başına kuru sürgün veriminin ise 5.49 kg ile 16.20 kg arasında değiştiği ortaya konulmuştur. Otlanmada tercih durumlarına bakıldığında ise bitkilerin gelişme süresi boyunca hayvanlar tarafından yoğun bir şekilde tercih edildikleri görülmüştür. Sonuç olarak Ebu Cehil çalısının vejetasyon süresi boyunca yüksek bir büyüme gücüne, önemsenmeyecek miktarda yem materyali üretimine ve kök boğazı bölgesinde yoğun bir dallanmaya sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca hayvanlar (özellikle de küçükbaş) tarafından istekle otlandıkları ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ebu Cehil çalısı, otlanma tercihi, sürgün uzunluğu

Determination of Some Plant and Yield Characteristics with Preference Conditions in Grazing of Endemic Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L’Hér.) Shrub for Turkey

This study was conducted to determine the preference conditions in grazing by animals with some yield and vegetable characteristics of Ebu Cehil shrub growing naturally in Iğdır-Aralık wind erosion region. For this purpose, grazing and non-grazing areas where Ebu Cehil intensively grew were chosen as research area in 2014. At 25 shrub groups selected according to sampling method without plot on an area of 5 decares which were not grazed by animals; plant height (cm), twing length (cm), number of branches per group, fresh twing and dry twing yield (kg) were determined. The preferences of animals to grazing was carried out on grazing pastures (5 da). Descriptive statistical method was used to determine the plant and yield characteristics. At the end of the study, it ranged from 120.0 to 225.0 cm for plant height, from 45.10 to 68.25 cm for twing lenght, from 12.0 to 19.0 number for number of branches per group, from 19.17 to 67.13 kg for fresh twing yield per group and from 5.49 to 16.20 kg for dry twing yield per group. Regarding their preference by animals, it was seen that plants were intensively prefered during the development period. As a result, it was determined that Ebu Cehil shrub had a dense branching through the root zone, a high growth power and the feed material producing in amount that was negligible during the vegetation period. Also, it was revealed that Ebu Cehil was ambitiously grazed by animal (especially small ruminants).

Keywords:

Ebu Cehil shrub grazing preference, twing lenght, yield,

PDF

___

Abdullah, M., Khan, R.A., Yaqoob, S., Ahmad, M., 2013. Mineral profile of browse species used as feed by grazing livestock in Cholistan Rangelands, Pakistan. Pakistan Journal of Nutrition, 12(2):135-143.
Abdurahman, M., Sabirhazi, G., Liu, B., Yin, L., Pan, B., 2012. Comparison of five Calligonum species in tarım basin based on morphologıcal and molecular data EXCLI. Journal, 11: 776-782
Aganga, A.A., Tshwenyane, S.O., 2003. Feeding values and anti nutritive factors of forage tree legumes. Pakistan Journal of Nutrition, 2(3): 170-177.
Barroso, G.F., Alados, C.L., Boza, J., 1995. Food selection by domestic goats in Mediterranean arid shrublands. J. Arid Env., 3: 205-217.
Brandbyge, J., 1993. Polygonaceae. In K. Kubitzki, J.C. Rohwer & V. Bittrich (eds.). The families and genera of vascular plants, Springer-Verlag, Berlin.
Burdak, L.R., 1982. Recent advances in desert afforestation, Dehradun, p.56
De Baets, S., Poesen, J., Gyssels, G., Knapen, A., 2006. Effect of grass roots on the erodibility of top soils during concentrated flow. Geomorphology, 76: 54-67.
Dökülgen, H., Temel, S., 2015. Yapragını döken karaçalı (Palirus spina-christi Mill.) türünde yaprak ve yaprak+sürgünlerinin mevsimsel besin içeriği değişimi. Iğdır University Journal of the Institute of Science and Technology, 5(3): 57-65.
Gençtan, T., 2012. Tarımsal Ekoloji. Namık Kemal Üniv. Ders Kitabı. Genel Yayın: 6 Yayın No:3, Tekirdağ.
Govind, V.K., Kumar, V., Sharma, R., Sharma, R.A., Sharma, S., Singh, J.P., Kumar, S., 2012. Chemical and genetic diversity among some wild stands of Calligonum polygonoides (Polygonaceae) from the Thar Desert of Rajasthan. Rev. Biol. Trop. (Int. J. Trop. Biol.), 60 (3): 1097-1108.
Güven, M., 2004. Kargapazarı Dagı Florasında Bulunan Çalı Türlerinin Tespiti ve Çoğaltma Teknikleri ile Yem Değerlerinin Belirlenmesi (Doktora Tezi). Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bit. Anabilim Dalı, Erzurum.
Gyssels, G., Poesen, J., Bochet, E., Li, Y., 2005. Impact of plant roots on the resistance of soils to erosion by water: a review. Prog. Phys. Geogr, 29: 189-217. Jussieu, A.L., 2001. Polygonaceae, No. 205. Flora of Pakistan, Karachi University, Karachi.
Kerven, C., Alimaev, I.I., Behnke, R., Davidson, G., Franchois, L., Malmakov, N., Mathijs, E., Smailov, A., Temirbekov, S., Wright, I., 2004. Retraction and expansion of flock mobility in Central Asia: Costs and Consequences. African Journal of Range & Forage Science, 21: 159-169.
Khan, T.I., 1997. Conservation of biodiversity in western India. Environmentalist, 17: 283-287.
MGM., 2015. T.C. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Verileri, Ankara.
Oktay, G., 2014. Igdır Ekolojik Koşullarında Yetişen Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L'hér.)) Çalısının Yıllık Besin İçeriği Değişiminin ve Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Iğdır Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bit. Anabilim Dalı, Iğdır.
Oktay, G., Temel, S., 2015a. Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L'Her.) çalısının yıllık yem değerinin belirlenmesi. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University, 32(1): 30-36.
Oktay, G., Temel, S., 2015b. Otlatma idaresi açısından Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. comosum (L'Hér.)) çalısının fenolojik seyrinin belirlenmesi. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 32(2): 1-6.
Özdoğan, N., 1976. Rüzgar Erozyonu ve Rüzgar Erozyonu Sahalarında Alınacak Başlıca Tedbirler. Topraksu Genel Müdürlüğü Yayınları, 306, Ankara.
Padilla, F.M., Juan de Dios, M., Pugnaire, F.I., 2007. Early root growth plasticity in seedlings of three Mediterranean woody species. Plant Soil, 296: 103-113.
Pullaiah, T., 2006. Encyclopedia of World Medicinal Plants. Vol. I. Regency Publications, New Delhi, India.
Reader, R.J., Jalili, A., Grime, J.P., Spencer, R.E., Matthews, N.N., 1993. A comparative study of plasticity in seedling rooting depth in drying soil. J. Ecol., 81: 543-550.
Sah, J.P., Ross, M.S., Koptur, S., Snyder, J.R., 2004. Estimating aboveground biomass of broadleaved woody plants in the in the understory of Florida Keys pine forests. Forest Ecology and Management, 203: 319-329.
Tan, M., Temel, S., 2012. Alternatif Yem bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Basım sayısı:1, Sayfa Sayısı 238.
Tao, L., 2000. Genetic Diversity and Systematical Taxonomy of Genus Calligonum L. PhD Thesis, Environment and Engineering Institute of Cold and Arid Regions, The Chinese Academy of Sciences, PR China, 281 p.
Temel, S., 2015. Vejetatif ve tohum olgunlaştırma döneminde Salsola tragus L. ve Noaea mucronata (Forssk.) Asch.& Schweinf.'nin yem kalite özelliklerinin belirlenmesi. International Journal of Agriculture and Wildlife Science, 1(1): 23-30.
Temel, S., Kır, A.E., 2015. Bazı çalı ve agaç türlerinin mevsimsel dönem ve hayvan gruplarına göre otlanmada tercih durumlarının belirlenmesi. International Journal of Agriculture and Wildlife Science, 1(1): 31-39.
Temel, S., Sürmen, M., Tan, M., 2015. Effects of growth stages on the nutritive value of specific halophyte species in saline grasslands. The Journal of Animal and Plant Sciences, 25(5): 1419-1428.
Temel, S., Tan, M., 2009. Farklı yöney ve rakımda bulunan makiliklerdeki çalı türlerinin otlanmada tercih durumları üzerine bir araştırma. 6. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 474-481.
Temel, S., Tan, M., 2011a. Fodder values of shrub species in maquis in different altitudes and slope aspects. The Journal of Animal and Plant Sciences, 21(3): 508-512.
Temel, S., Tan, M., 2011b. Determination of the leaf yields and leaf ratios per plant depending on altitude and slope aspects of shrub species in Mediterranean Region maquis. Journal of the Faculty of Veterinary Medicine, Kafkas University, 17(2): 257-262.
Yıldız, N., Bircan, H., 1994. Araştırma ve Deneme Metotları. II Baskı. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 697. Erzurum.