TOPRAKLARDA DİFUZYON VE DİSPERSİYON ARASINDAKİ İLİŞKİ

ÖZET : Difüzyon ve dispersiyon arasındaki analog aynı temel diferansiyel denklemin ve onun matematiksel çözümünün her iki özellik için de uygulanabilir olmasına dayanmaktadır. Difüzyon moleküllerin sahip olduğu termal enerjinin bir sonucu olarak meydana gelirken, dispersiyon gözenekli bir ortamda hareket eden akışkanın hız farklılıklarının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Dispersiyon, suyun toprak profili boyunca hareketi sırasında çözünmüş maddelerin profil içerisinde yeniden dağılımı açısından difüzyona göre çok daha önemlidir. Toprakta çözünmüş halde bulunan iyonların toprak profili içerisinde bir noktadan diğer bir noktaya taşınması difüzyon ve kütlesel akış mekanizmalarına dayandırılmaktadır. Toprakta suyun içerdiği çözünmüş iyonlarla birlikte toprak profili içerisindeki hareketi kütlesel akışı, iki nokta arasında iyon konsantrasyon farklılıklarından dolayı meydana gelen hareket ise difüzyonu karakterize eder. Difüzyon ve kütlesel akış, toprak-su sistemi için son derece önemlidir. Granüler formda toprağa ilave edilen gübreler çözünür ve toprak katmanı içerisinde difüze olurlar. Bitki besin elementleri hem suyun kütlesel hareketi, hem de difüzyonla bitki kök bölgesine taşınırlar.

Anahtar Kelimeler: