MER'A İDARESİNDE BİTKİ-HAYVAN İLİŞKİLERİ

ÖZETMer'a ekos istemlerinde üretimi maksimize edecek uygulamalarıntespiti için son yıllardaki araştırmalar bitki-hayvan ilişkileri üzerine yoğunlaşmıştır.Primer üretici konumundaki bitkilerin verimliliğini artırmak için sürgün apeksininkoparılmaması, karbonhidrat rezervlerinin yüksek tutulması, yaprak alanınınazaltılmaması ve fotosentetik etkinliğin arzulanan şekilde tutulması gerekir. Bitkilerinotlatmaya karşı tepkileri üzerine otlatmanın (a) bitkilerde üretimi azaltacağı, (b) belirliseviyelerine kadar üretimin artacağı ve (c) belirli yoğunluğa kadar üretim sabitkalırken daha sonra azalacağı şeklinde üç alternatif hipotez ileri sürülmektedir. Otlatmazamanından erken yapılırsa bitki örtüsü zarar görüp, geç kalındığında ise hayvansalüretim azalmaktadır. Hayvanların fizyolojik ve anatomik farklılığına bağlı olarak yemtercihleri değiştiği gibi, aynı hayvanın yem tercihi yıl içerisinde de değişmektedir. İricüsseli hayvanlar düzlüklerde, küçükler ise engebeli sahalarda otlamayı arzularlar.Mer'ada yem sınırlı olduğu zaman hayvan ya birim zamanda yaptığı ısırma sayısınıartırarak, ya da otlatma süresini uzatarak doymaya çalışır. Genelde hayvanlarınotlatma ve geviş getirmede harcadıkları süre arasında ters bir ilişki bulunmaktadır.Sıcak havalarda gece, soğuk havalarda ise gündüz otlatmaya daha fazla zamanayrılmaktadır. Mer'a kalitesi ile taşıma kapasitesi arasında doğrusal bir ilişkibulunmaktadır. Hayvan sayısı normal kapasitenin üzerine çıkarılırsa, bitki örtüsü hızlabozulmakta, düşük tutulursa hayvansal üretim azalmakta ve selektif otlamaartmaktadır. Hayvanların otlamak için mer'ada gezinmeleri sırasında bitkileriçiğnemesi sonucu botanik kompozisyon değişmekte ve toprağın infiltrasyon oranıazalmaktadır. Buğdaygiller çiğnemeye baklagillerden daha dayanıklıdır. İdrar, dışkıve salya gibi hayvansal atıklar, mer'a üretimine olumlu katkıda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler:

-