Erdal ELKOCA, İsmail GÜVENÇ, Faik KANTAR

Değişik NaCI konsantrasyonlarının kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin çimlenme ve fide gelişmesine etkileri

Sulu alanlarda yetiştirilen fasulyede bitki gelişmesi ve verim, tuzluluğa çok hassas olması dolayısıyla olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu çalışma, fasulye genotiplerinin tuzlu ortamda çimlenme ve bitki gelişmesini test etmek amacıyla, iki aşamalı olarak 1996 ve 1997 yıllarında laboratuarda yürütülmüştür. I. aşamada 95 genotipin 1995 ve 1996 yılında üretilen tohumlannın çimlenmeleri, laboratuarda 25 ± 0.5 °C'de 0.0, -0.9 ve -1.5 MPaNaCl solüsyonlarında üç tekerrürlü olarak test edilmiştir. II. aşamada ise çimlenme denemesinden seçilen 5 dayanıklı, 4 orta derecede dayanıklı ve 2 hassas genotipin, 25 ± 0.5 °C'de bitki gelişme kabininde 0.0, -0.6, -0.9 ve -1.5 MPa NaCl ilave edilmiş tuz ortamında fide çıkışı ve gelişmesi incelenmiştir. Çimlenme ve fide gelişmesi tuzluluktaki artışa bağlı olarak azalmıştır. Ancak, çimlenme ve çıkış açısından test edilen 95 genotip arasında tuza tolerans bakımından varyasyonun bulunduğu; özellikle 460, 521 ve 421 nolu genotiplerin ümitvar olduğu ortaya çıkmıştır.

The effects of different NaCI concentrations on germination and seedling growth of dry bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes

Plant growth and yield of dry beans, which are grown in irrigated fields, are negatively affected by salt problem. This study was conducted in order to test germination and seedling growth of phaseolus bean genotypes in laboratory at two stages in 1996 and 1997. At the first stage seeds of 95 genotypes produced in 1995 and 1996 growth season were tested for germination at NaCl concentrations of 0.0, -0.9 and -1.5 MPa at 25 ± 0.5 °C in three replicates. At the second stage seedling emergence and growth were investigated of 5 tolerant, 4 mediocre and 2 susceptible genotypes selected in the germination test at NaCl concentrations of 0.0, -0.6, -0.9 and -1.5 MPa at 25 ± 0.5 °C. Germination and seedling growth decreased as salt concentrations increased. However, variation was present among 95 genotypes tested, with promising results from 460,521 and 421.

PDF

___

Abbas, M.A., Younis, M.E., Shukry, W.M., 1991. Plant growth, metabolism and adaptation in relation to stress conditions. XIV. Effect to salinity on the internal solute concentrations in Phaseolus vulgaris. J. Plant Physiol., 138:722-727.
Anonim, 1978. Türkiye Arazi Varlığı, Kullanma Sınıflar Sorunlar. T.C. Köyişleri ve Kooperatifler Bakanlığı Topraksu Genel Müdürlüğü, Toprak Etütleri ve Haritalama Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Anonymous., 1996. The Rules: International Rules for Seed Testing: ISTA, Zürih, İsviçre.
Ashraf, M., 1994. Breeding for salinity tolerance in plants. Critical Reviews in Plant Sciences, 13 (1): 17-42.
Brignoli, E., Lauteri, M., 1991. Effects of salinity on stomotal contuctance, photosynthetic capacity, and carbon isotope disciimination of salt-tolerant (Gossipium hirsutum L) and salt-sensitive {Phaseolus vulgaris L.) C3 non-halophytes. Plant Physiol., 95:635- 638.
Cachorro, P., Ortiz, A., Cerda, A., 1994. Implications of calcium nutrition on the response of Phaseolus vulgaris L. to salinity. Plant and Soil, 159:205-212.
Demir, 1., Demir, K., 1996. Farklı tuz konsantrasyonlarının beş değişik fasulye çeşidinde çimlenme, çıkış ve fide gelişimi üzerine etkileri. GAP 1. Sebze Tarımı Sempozyumu, 335-342.
Elkoca, E., 1997. Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'de Tuza Dayanıklılık Üzerine Bir Çalışma. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Epstein, E,, 1985. Salt tolerant crops: origins, development and prospects of the concept. Plant and Soil, 89:187-198.
Esechie, H.A., 1994. Interaction of salinity and temperature on the germination of sorghum. J. Agron. and Crop Sci., 172:194-199.
Goertz, S.H., Coons, J.M., 1989. Germination response of tepary and navy beans to sodium chloride and temperature. Horscience, 24 (6): 923- 925.
Goertz, S.H., Coons, J.M., 1991. Tolerance of tepary and navy beans to NaCl during germination and emergence. Hortscience, 26 (3): 246- 249.
Gucci, G., De Caro, A., Ciciretti, L., Leoni, B., 1994. Salinity and seed germination of some vegetable crops. Acta Horticulturae, 26 (3):246- 249.
Güvenç, 1, Kantar, F., 1996. Tuza dayanıklı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin belirlenmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Derg., 9 (11): 144-153.
Kırtok, Y., Veli, S., Tükel, S., Düzenli, S., Kılmç, M., 1994. Evaluation of salinity stress on germination characteristics and seedling growth of 3 bread wheats (Tritucum aestivum L.). Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Cilt I, Agronomi Bildirileri, İzmir, 57-61.
Kocaçalışkan, İ., Kabar, K., 1990. Effects of salinity on polyphenol oxidase during seed germination. Doğa Botanik Derg., 15:41-49.
Neumann, P.M., Volkenburgh, E.V., Cleland, R.E., 1988. Stress inhibits bean leaf expansion by reducing turgor, not wall extensibility. Plant Physiol., 88:233-237.
Özdemir, S., Engin, M., 1994. Nohut (Cicer arietinum L.) bitkisinin çimlenme ve fide büyümesi üzerine NaCl konsantrasyonlarının etkisi. Doğa Tar. ve Orm. Derg., 18:323-328.
Pesserakli, M., 1991. Dry matter yield, nitrogen-15 absorption, and water uptake by green bean under sodium chloride stress. Crop Sci., 31: 1633-1640.
Seemann J.R., Critchley, C, 1985. Effects of salt stress on the growth, ion concent, stomotal behaviour and photosynthetic capacity of a salt-sensitive species, Phaseolus vulgaris L. Planta, 164:151-162.
Taiz, L, Zeiger, E., 1991. Stress Physiology (Plant Physiology). The Benjamin/Cummings Pub. Con. Inc.California, p. 363.
Wagenet, R.J., Rodriguez, R.R., Campbell, W.F., Turner, D.L., 1983. Fertilizer and salty water effects on Phaseolus. Agron. J., 75:161-166.