Bazı yonca ekotiplerinde (Medicago sativa L.) ot ve tohum verimine ait biyometrik özelliklerin değerlendirilmesi

Araştırma Van Gölü yöresinde uzun yıllardan beri üretimi yapılan yoncalarda ot ve tohum verimine ait biyornetrik özelliklerin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi seralarında yetiştirilen bitkiler iki yıl süreyle değerlendirilmiştir. Ekotipler arasında bitki karakterleri bakımından önemli varyasyonlar belirlenmiştir. Ot veriminde yılların etkisi, tüm karakterlerde önemli, ekotipte sap sayısı ve kök ağırlığı, ekotip yıl interaksiyonu bakımından yaprak indeksi, kök uzunluğu ve kök ağırlığı önemsiz varyasyonlar tespit edilmiştir. Geniş manalı kalıtım derecesinde(h2) kök uzunluğu (%81.5), yeşil ot verimi (%78.0), sap kalınlığı (%73.0), bitki boyu (% 68.1) ve kuru ot verimi %54.1 olarak bulunmuştur. En büyük genetik varyasyon katsayısı kuru ot verimi (%17.08) tohum verimi denemesinde ise salkım boyunda (% 52.49) belirlenirken meyvede tohum sayısı %6.62 ile ikinci sırada yer almıştır. Beklenen seleksiyon kazancı ot veriminde kuru ot verimi (%25.9), kök uzunluğu (%23.0) ve bitki boyu (% 19.0), tohum veriminde ise salkım boyu (% 106.0), çimlenme gücü (% 33.6), meyvede tohum sayısı (% 12.5) olarak saptanmıştır. Araştırmada; seleksiyon kriteri olarak alınabilecek karakterlerin belirlenmesinde sadece kalıtım derecesinin yüksek ve önemliliği yeterli olmayıp, aynı zamanda karakterin geniş genetik varyabiliteye sahip olmasının önemi ortaya çıkmıştır. Erzurum ve benzeri ekolojik şarlarda ot verimi için üstün genotiplerin seçiminde; yeşil ot verimi, sap kalınlığı, bitki boyu ve yaprak alanı indeksinin, tohum verimi için ise salkım boyu, meyvede tohum sayısı, bayrak yaprak uzunluğu ve 1000 tane ağırlığının seleksiyon kriteri olarak alınabileceği sonucuna varılmıştır.

Evaluation of some biometric parameters of dry matter and seed yield components in alfalfa ecotypes (Medicago sativa L.) as criterion for selection

This study has been purposed to evaluate some biometric parameters of forage and seed yield components in alfalfa ecotypes which had been produced Van Lake region in long period of cultiva.tion. Research has been carried out for two years at glass house of Agricultural Faculty of Atatürk University. Significant variations among alfalfa ecotypes were determined in plant characters. Years effect on forage production was highly significant in all plant characters. There was a highly significant difference in ecotype variation but no differences found for stem number and root weight, and also there was no any significant differences for leaf area index, root length and root weight at ecotype x year interactions in forage production. Broad-sense heritability was very high and significant for root length (h2 = 81.5 % ), fresh forage yield (78.0%), stem thickness (73;0%), plant height (68.1%) and dry matter yield (54.1%) for forage production). The highest genetic coefficients of variation were determined in dry matter yield (17.08%) of forage production, panicles length (52.49%), seed number in fruit (6.62%) for seed production experiment, respectively. Expected genetic advances were high in dry matter yield (25.9%), root length (23.0%) and plant height (19.0%) in forage yield, panicles length (106.0%), germination force (33.6%), and seed number in fruit (12.5%) in seed production experiment. In the determination of the characters as selection criterion, not only is the high and significant heritability sufficient, but also the importance of having the broad genetic variances for the characters was appeared. It was concluded that fresh forage yield, stem thickness, plant height, and leaf area index can be useful criterion for the selection of high forage yield, and high panicles length, seed number in fruit, flag leaf length, and 1000 seed weight for high seed yield in alfalfa as for Erzurum and similar ecological conditions.

PDF

___

Açıkgöz, E, 2001 .Yem Bitkileri.Uludağ Uni. Zir. FaLTarla Bit. Böl Bursa. 486-507.
Assay, K.H., Johnson, D.A., 1990. Genetic variances for forage in crested wheatgrass at six levels of irrigation. Crop Sci. 30: 79-8
Avcıoğlu, R., Yıldırım, M. B., Tosun, M., 1994. Ege Bölgesine uygun yonca çeşitleri ıslahı amacıyla introduksiyonlar ve yerel popuiasyonların değerlendirilmesi, Turkish Journal of Agricultural and Forestry. 18:4. Ankara.
Bean, E.W., 1972. Clonal evaluation lor increased seed production in two species of forage grasses, Festuca arundinacea Schreb. and Phleum pratense L. Euphytica 21: 377-383.
Bemadette, J., Christian, H., Christian, E., 2000. Within and among cultivar genetic variation in alfalfa forage quality, morpholog and yield. Crop Science. 40: 365-369.
Burton, G.W., DeVane, E. H., 1953. Estimating heritability in tall fescue (Festuca arundinacea) from replicated clonal material Agronomy J. 45: 478-481.
Busbice, T.H., Hill, R. R., Carnahan, H.L., 1972. Genetics an Breeding Procedures (In. C.H. Hanson Editor). Alfalfa Scienc and Tech. ASA Publ. No: 15, p 283-314.
Demir, 1., Turgut, İ., 1999. Genel Bitki Islahı. Ege Üni. Ziraat Fak. Ys No: 496, III. Basım. E.Ü. Zir. Fak.Ofset Atölyesi, Bornov İzmir, 454 s.
Falconer, D.S., 1952. The problem of environment and selection. Am. Nat. 86: 293-298.
Falconer, D.S., 1989. Introduction to Quantitative Genetics. 3rd Edition. Longman Scientific and Technical, Hong Kong. 438 p.
Fehr, R.W., 1987. Principles of Cultivar Development, Theory and Technique I. Iowa State Univ.
Hallauer, A.R., Miranda, J.B., 1982. Quantitative Genetics in Maize Breeding. 2nd Edition, Iowa State Univ. Press, Ames, low: USA, 468 p.
Lush, R.L. 1945. Animal Breeding Plans. Table 12. Ames, Iowa: The Collegiate P'ress. Ed. 3.
Miller, P.A., Williams, J.C., Robinson, Jr. H.F, Comstock, R.E., 1958 Estimates of genotypic and environmental variances and covariances in upland cotton and their implications in selection. Agron.J. 50: 126-131.
Ordas, A., Stucker, R.E., 1977. Elfect olplanting density on correlations among yield and its components in two corn populations. Crop Sci. 17: 926-929.
Poehlman, J.M., Sleper, D.A., 1995. Breeding Field Crops 4 th Edition Iowa State Univ. Ames.
Richards, R.A., 1978. Genetic analysis of drought stress response, in rapeseed (Brassica campestris and B. napus). I. Assessment ol environments for maximum selection response in grain yield. Euphytica27: 609-615.
Rowe, D. E., Brink, G. E., 1993. Heritabilities and genetic correlations of white clover clones grown in three environments. Crop Sci. 33: 1149-1152.
Rumbaugh, M.D. Assay, K.H, Johnson, D.A., 1984. Influence of drought stress on genetic variances of alfalfa and wheat grass seedlings. Crop Sci. 24: 297-303.
SAS Institute., 1996. SAS/STAT Software: Changes and enhancements through release 6.11. SAS Inst. Inc., Carry, NC, USA.
Serin, Y., Şeker, H., Tan, M., Gökkuş, A., Koç, A., Erkovan, H.Î., Bulut, S., 2001. Kılçıksız brom (Bromus inermis leyss.) klonlarında verim ve bazı verim unsurlarına ait biyometrik özelliklerin değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Kong. 17-21 Eylül Tekirdağ 193-198.
Tugay, E., 1996. Genel Bitki Islahı. GOP Üniv. Ziraat Fak. Ders notları Tokat.223 s.
Veronsei, F., Mariani, A., Falcinelli, M., Arcioni, S., 1986. Selection for tolerance to frequent cutting regimes in alfalfa. Crop Science 26:1,58-61.