XIX. yüzyılın ilk yarısında Pasinler ve köylerinin demografik ve iskan yapısı

Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Pasinler Kazası, aynı zamanda bölgenin stratejik noktalarından birisidir. XIX. Yüzyılın ilk yarısında Pasinler, kendi ismiyle anılan ovanın üzerinde bulunan yerleşmelerin tamamından oluşmaktadır. Bu çalışma, Pasinler Kazası merkez ve taşrasının XIX. Yüzyılın ikinci çeyreğindeki, nüfus ve iskân yapısını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

The demographic structure of Pasinler and its villages in the first half of 19th century

Pasinler, which is located on the Silk Road, is at the same time one of the strategic points of its region. In the first half of the 19th century, Pasinler was made up of all the places of settlement on the plain which is called with its own name. This study aims to explore the population and settlement structure of central Pasinler and the rural parts surrounding it in the second quarter of the 19th century.

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi
BOA. ML. CRD. 2059.
BOA. ML. VRD. TMT. 7009, 7010, 7012, 7015, 7017, 7019, 7022.
BOA. D. CRD. 40465.
BOA. MAD. 5152.
BOA. MV. 52/141.
b) Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi
Kasım Bey Vakfı, Defter No 581/1, Sayfa No. 311, Satır No. 315.
c) Kaynak Eserler
Abdulkadir Efendi; Topçular Kâtibi Abdulkadir (Kadri) Efendi Tarihi, Hz. Ziya Yılmazer. Ankara 2003.
Astarabâdî; Bezm-ü Rezm. Çev. Mürsel Öztürk, Ankara 1990.
Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekaiyât, Haz. Abdulkadir Özcan, Ankara 1995.
Feridun Bey, Mecmua-i Münşeâtî’s- Selâtin, İstanbul 1274.
Hasan Beyzâde Ahmed Paşa; Hasan Beyzâde Tarihi, Haz. Şevki Nezihi Aykut. Ankara 2004.
Matrakçı Nasuh; Beyân-ı Menâzil-i Irakeyn,. Haz. H. Yurdaydın. Ankara 1976.
Ksenephon; Onbinlerin Dönüşü/Anabasis, çvr. T.Gökçel. İstanbul 1984.
d) Araştırma Eserler
ANDREASYAN, Hrand; “XIV. ve XV. yüzyıl Türk Tarihine Ait Ufak Kronolojiler ve Kolofonlar,” TED. s. III. 1972.
ARAT, Reşit Rahmeti; “Köy”, İ.A, c.VI., İstanbul 1993.
BARKAN, Ö.Lütfi; “Türkiye’de İmparatorluk Devirlerinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakana Mahsus İstatistik Defterleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası,1941, II/I.
DEMİREL, Ömer; II. Mahmud Döneminde Sivas’ta Esnaf Teşkilatı ve Üretim-Tüketim İlişkileri, Ankara 1989.
DOĞANAY, Hayati; Türkiye’nin Beşeri Coğrafyası, Ankara.1994.
ERGENÇ, Özer; XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa, Ankara 2006.
GARSOİAN, Nina G; “The Foundation of Theodosiopolis –Karin.” Armenian Karin/Erzerum. Ed.by. Richard Hovannisian. Costa Mesa, California 2003.
GÜL, Abdulkadir; Antakya Kazası’nın Sosyal ve Ekonomik Yapısı (1709–1806) (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum 2008.
GROUSSET, Rene; Histoire de l’Armenie des Orginies a 1071, Paris 1947.
KARAL, Enver Ziya; Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı, T.C. Devlet İstatistik Enstitüsü Yay. Ankara. 1997.
KARPAT, H.Kemal; Osmanlı Nüfusu (1830–1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, İstanbul.2003.
KIRZIOĞLU, M. Fahrettin; “Selçuklu Fetihlerinden (1064-1071) Önce Doğu Anadolu Türk Boy ve Oymaklarından Kalma Dağ ve Su Adları”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Folklor Araştırma Dairesi yay. No:60, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi:17, Ankara 1984.
KONUKÇU, Enver; “II. Basilieios’tan Romanos Diogenes’e Okomi”. Prof.Dr. Işın Demirkent Anısına. İstanbul 2008.
KONUKÇU, Enver; Tarihte ve Günümüzde Hasankale. Erzurum.
KUBAN, Doğan “Anadolu Türk Şehri, Tarihi Gelişimi, Sosyal ve Fiziki Özellikleri Üzerine bazı gelişmeler” VD. III, Ankara 1968.
KÜÇÜK, Cevdet; “Tanzimat Dönemi Erzurum’un Nüfus Durumu” İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi. (1976-77) İstanbul 1977, sayı 7-8.
ORTAYLI, İlber ; Tanzimat Sonrası Mahalli İdareler, Ankara 1974.
ÖZEL, Oktay; “17. Yüzyıl Osmanlı Demografi ve İskân Tarihi İçin Önemli Bir Kaynak: Mufassal Avarız Defteri”, XII. Türk Tarihi Kongresi (Ankara, 12–16 Eylül 1994), Kongreye Sunulan Bildiriler III. Ankara 1999.
ÖZGER, Yunus; “XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İspir ve Köylerinin Nüfusu”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14/34, Erzurum 2007.
SÜMER, Faruk; Karakoyunlular. Ankara 1992.
TOPALOĞLU, Yasin; “Eskiçağ’da Pasin Ovası”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Kars 2009.
TURAN, Osman; Doğu Anadolu Devletleri Tarihi. İstanbul 2004.
TURAN, Osman; Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul 2005.
ÜNAL, Çiğdem; Pasinler İlçesi’nin Coğrafi Etüdü, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum 1994.
YEDİYILDIZ,Bahaeddin;Ordu Kazası Sosyal Tarihi,Ankara 1985.