TEVFİK PAŞA HÜKÜMETİ’NİN PROGRAMI VE MECLİS-İ MEBUSAN’DAKİ MÜZAKERELERİ

Ahmet İzzet Paşa Hükümeti’nin istifası üzerine göreve gelen Tevfik Paşa, hükümetini, 11 Kasım 1918 tarihinde kurmuştur. Tevfik Paşa bürokraside görev yapmış eski ve tecrübeli bir politikacıdır. Bu, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra kurulan ilk hükümettir. Bu kabine İttihat ve Terakki Partisi’ne muhalif eski ve tecrübeli politikacılardan kurulmuştur. Hükümet programı, 18 Kasım 1918’de Meclis-i Mebûsân’da görüşülmüş ve hükümet bir gün sonra güvenoyu almıştır. Hükümet programı okunurken mecliste ciddi ve önemli tartışmalar yaşanmıştır. Oldukça sıkıntılı bir dönemde göreve başlayan bu hükümet iç ve dış politikada önemli sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Çok kısa bir süre görevde kalan Tevfik Paşa Hükümeti bu yüzden önemli bir icraat yapamamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birinci Dünya Savaşı, Tevfik Paşa, Meclis-i Mebûsân, Hükümet Programı, Güven Oylaması

Upon the resignation of the Izzet Pasha Government, Tevfik Pasha Government which was established on November 11, 1918, took office. Tevfik Pasha is an old and experienced politician who worked also in bureaucracy.This is the first government that was established after the Armistice of Mondros. The new cabinet was formed from old and experienced politicians who opposed to the Union And Progress Party.The government's program was discussed at the Ottoman Parliament on November, 18, 1918 and a day after Government took the vote of confidence. When the goverment program was being presented to the parliament, there occured serious and important discussions on the issue. This government which began his work at a very troubled term had faced significant problems in domestic and foreign policy.Tevfik Pasha Cabinet was in power only for a limited period. So could not achieve a considerable work.

Keywords:

World War First, Tevfik Pasha, Ottoman Parliament, Government Program, Vote of Confidence.,

PDF

___

KİTAPLAR ve ZABITLAR AKŞİN, Sina. İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, Mutlakiyete Dönüş (1918-1919) I. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1998.

ARMAOĞLU, Fahir. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (cilt1-2: 1914-1995). İstanbul: Alkım Yayınevi, 1996. AYDEMİR, Şevket. Tek Adam Mustafa Kemal 1881-1919 I. İstanbul: Remzi Kitapevi, 1999.

BAYUR, Yusuf Hikmet. Türk İnkılabı Tarihi III, Kısım IV, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 199 ÇAVDAR, Tevfik Çavdar. Talat Paşa Bir Örgüt Ustasının Yaşam Öyküsü. Ankara: Dost Kitapevi Yayınları, 1984.

İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal. Son Sadrazamlar, IV, İstanbul: Dergah Yayınları, 1982.

KARAL, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi, İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918) IX. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1996.

KILIÇ, Selami. Türk Sovyet İlişkilerinin Doğuşu. İstanbul: Dergah Yayınları, 1998

KOCAHANOĞLU, Osman Selim. İttihat ve Terakki’nin Sorgulanması ve Yargılanması. İstanbul: Temel Yayınları, 1998

Meclis-i Mebûsân Zabıt Ceridesi, I , (1 Teşrin-i Evvel 1334 (1918) Tarihli Birinci İnikaddan 21 Kanun-ı Evvel 1334 (1918) Tarihli Yirmi dokuzuncu İnikada Kadar ). Ankara: 1992.

POTYEMKİN, Vladimir, S. Bakruşin, A. Efımov, E. Kosmınski, İ. Mintz, A. Naroçnitski, A. Pankratova, V. Sergeyev, S. Skazin, V. Kuostov, N. Koltcnovsky, E. Tarle. Uluslararası İlişkiler Tarihi (Diplomasi Tarihi) 2. (Çev. Attila Tokatlı). İstanbul: İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 2009. TANSEL, Selahattin. Mondros’tan Mudanya’ya Kadar I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1991.

TUNAYA, Tarık Zafer. Türkiye’de Siyasi Partiler 1859-1952. İstanbul: Arba Yayınları, 1995.

TÜRKGELDİ, Ali Fuad. Görüp İşittiklerim, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1949.

UÇAROL, Rifat. Siyasi Tarih (1789-2010). İstanbul: Der Yayınları, 2010.

URAS, Esat. Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi. İstanbul: Belge Yayınları, 1987. GAZETELER Takvim-i Vakayi Vakit