SELÇUKLULARIN BATI (İRAN) HAREKATI

Anadolu’nun fethi harekâtını bizzat yenibaşkent Rey’den yönetmeye başlayan SultanTuğrul Bey bu harekâta Selçuklu şehzadelerinigönderdi. Amcası Yusuf Yınal’ın oğlu olup annebir kardeşi olan İbrahim Yınal’ı Hemedan veİsfahan il ve yörelerinin, diğer amcası ArslanYabgu’nun oğulları Kutalmış ve Resul-Tegin’iHazar Deniz’i bölgesinin, öteki amcası MusaYabgu’nun oğlu Hasan ile kardeşi Çağrı Bey’inoğlu Yakuti’yi Azerbaycan’ın fethiylegörevlendirdi. Ayrıca bu Selçuklu şehzadelerininemrine kalabalık Türkmen kuvvetleri verildi.İbrahim Yınal birkaç yıl içinde Hemedan veİsfahan bölgesini fethettikten sonra DicleIrmağı’na kadar harekâtını başarıyla devam ettirdi.Devletin kuruluşunda büyük hizmetler gören veHasankale (Pasinler) Zaferi’ni kazanan İbrahimYınal, Tuğrul Bey’in merkeziyetçi siyasetisebebiyle Çağrı Bey, İnanç Yabgu ve SultanTuğrul Bey gibi başkenti Hemedan olmak üzerekendine ayrı bir hâkimiyet bölgesi sağlamakamacıyla harekete geçti.

WESTERN OPERATION (IRAN) OF THE SELJUKS

Sultan Tuğrul Bey, starting to manage the conquest of Anatolia from the new capital Rey himself, sent Seljuk princes to this operation. He assigned İbrahim Yınal, the son of his uncle Yusuf Yınal having a mother and a brother, with the conquest of Hemedan and Isfahan provinces and regions, the sons of his other uncle Arslan Yabgu, Kutalmış and Rasul-Tegin with the conquest of the Caspian Sea region, and Hasan, the son of his other uncle, Musa Yabgu, and Yakuti, the son of his brother Çağrı Bey, with the conquest of Azerbaijan. In addition, crowded Turkmen forces were given to the orders of these Seljuk princes. İbrahim Yınal successfully continued his operation reaching the Dicle River after be conquered Hemedan and Isfahan region in a few years. İbrahim Yınal, who performed great services in the establishment of the state and won the Hasankale (Pasinler) Victory, took action to provide a separate domination region, the capital of which is Hemedan, as Çağrı Bey, İnanç Yabgu and Sultan Tuğrul Bey did, due to the centralized politics of Tugrul Bey.

___

  • Gregory Abû’l-Farac, Abû’l-Farac Tarihi, I. çev. Ömer Rıza Doğrul, Ankara, 1987.
  • İbn ül-Esir, El Kâmil Fi’t-Tarih, IX, çev. Abdulkerim Özaydın, İstanbul 1987
  • Kafesoğlu, İbrahim, “Türk Fütuhat Felsefesi ve Malazgirt Muharebesi”, İÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul, 1971.
  • Kafesoğlu, İbrahim, Selçuklular ve Selçuklu Tarihi Üzerine Araştırmalar, İstanbul, 2014.
  • Köymen, Mehmet Altay, Selçuklu Devri Türk Tarihi, Ankara, 2004.
  • Minhâc-i Sirâc el- Cüzcânî, Tabakât-ı Nâsırî, Tercüme ve Notlar, Erkan Göksu, Ankara, 2015.
  • Muhammed bin Hâvendşâh bin Mahmûd Mîrhând, Ravzatu’s-Safâ fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’lMülûk ve’l-Hulefâ (Tabaka-i Selçûkiyye), Tercüme ve Notlar, Erkan Göksu, Ankara, 2015.
  • Sevim, Ali, Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, Ankara, 1995.
  • Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, İstanbul, 2011.
  • Yücel, Mualla Uydu, Bozkırın Asenaları, İstanbul 2019