Öz
Muhtevaca zengin olan ve devamlılık arz eden kültürümüzün, mûsıkî
eserlerimize güfte teşkil eden, “şiir” unsuru Dünya şiir tarihinde önemli bir
yere sahiptir.
Şâirlerimiz insana âit beşerî-tasavvufî bütün duygu, düşünce ve
nitelikleri akıllara durgunluk verecek bir güzellik, estetik ve zarafetle ifade
etmesini bilmişlerdir.
Bilindiği üzere mûsıkîmiz, genel anlamda güfteye, güftede ne
anlatılmak istenildiğine önem veren bir sözlü mûsıkîdir. Bu itibarla
mûsıkîmizin yürüdüğü iki ayrı kolu ifade eden türkü ve şarkı formlarında
milletimizin fikir vehissiyatı, bir medeniyet tecrübesi olarak ifade edilmiştir.
Bu makalede, romanımız olan şarkılarımızda ve bütün dertlerimizi “bir
âh”ta özetlediğimiz türkülerimizde derd, derman, tabib olgusu ile ilgili
tespitler değerlendirilmiştir.
Osmanlı Cihan Devleti’nin padişahı -Muhibbî mahlasıyla şiirler
söyleyen- Kânûnî Sultan Süleyman’ın, hemen herkesin hafızasında yer
etmiş olan meşhur beytini ilk ve önemli bir misal olarak zikredelim:
Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gib
___
AK, Coşkun, Muhibbi Divanı, KTB Yayınları, Ankara, 1987.
AKSÜT, Sadun, Türk Musikisi Güfteler Hazinesi, c.I-II, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1993.
http://www.turkuler.com/sozler/turku_78.html.
İSEN, Mustafa, BİLKAN, A.Fuat, Sultan Şairler, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
KURNAZ, Cemal, Türküden Gazele, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.
TAN, Nail, TURHAN Salih, Ankara Halk Müziği, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 2000.
TANPINAR, A. Hamdi, Huzur, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.
Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi, TRT Müzik Dairesi Yayınları, c.I-II- III, Ankara, 2000.
ÜNGÖR, E. Ruhi, Türk Musikisi Güfteler Antolojisi, c.I-II, Eren Yayınları, İstanbul, 1981.
YARAR, Mehmet Turan, Doruktan Doruğa Güfte Şâirleri, Antakya, 1992.