MÛSIKÎ VE ŞİİR İKLÎMİMİZDE “DERD, DERMAN, TABİB” OLGUSU

Öz Muhtevaca zengin olan ve devamlılık arz eden kültürümüzün, mûsıkî eserlerimize güfte teşkil eden, “şiir” unsuru Dünya şiir tarihinde önemli bir yere sahiptir. Şâirlerimiz insana âit beşerî-tasavvufî bütün duygu, düşünce ve nitelikleri akıllara durgunluk verecek bir güzellik, estetik ve zarafetle ifade etmesini bilmişlerdir. Bilindiği üzere mûsıkîmiz, genel anlamda güfteye, güftede ne anlatılmak istenildiğine önem veren bir sözlü mûsıkîdir. Bu itibarla mûsıkîmizin yürüdüğü iki ayrı kolu ifade eden türkü ve şarkı formlarında milletimizin fikir vehissiyatı, bir medeniyet tecrübesi olarak ifade edilmiştir. Bu makalede, romanımız olan şarkılarımızda ve bütün dertlerimizi “bir âh”ta özetlediğimiz türkülerimizde derd, derman, tabib olgusu ile ilgili tespitler değerlendirilmiştir. Osmanlı Cihan Devleti’nin padişahı -Muhibbî mahlasıyla şiirler söyleyen- Kânûnî Sultan Süleyman’ın, hemen herkesin hafızasında yer etmiş olan meşhur beytini ilk ve önemli bir misal olarak zikredelim: Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gib

___

AK, Coşkun, Muhibbi Divanı, KTB Yayınları, Ankara, 1987.

AKSÜT, Sadun, Türk Musikisi Güfteler Hazinesi, c.I-II, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1993.

http://www.turkuler.com/sozler/turku_78.html.

İSEN, Mustafa, BİLKAN, A.Fuat, Sultan Şairler, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.

KURNAZ, Cemal, Türküden Gazele, Akçağ Yayınları, Ankara, 1997.

TAN, Nail, TURHAN Salih, Ankara Halk Müziği, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara, 2000.

TANPINAR, A. Hamdi, Huzur, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.

Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi, TRT Müzik Dairesi Yayınları, c.I-II- III, Ankara, 2000.

ÜNGÖR, E. Ruhi, Türk Musikisi Güfteler Antolojisi, c.I-II, Eren Yayınları, İstanbul, 1981.

YARAR, Mehmet Turan, Doruktan Doruğa Güfte Şâirleri, Antakya, 1992.