GÜNEY KAFKASYA’DAN TÜRKİYE’YE GELEN MUHACİR VE MÜLTECİLERİN DURUMU (1921-1945)

ISSN: 1300-9052
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Yayıncı: Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü

Öz I. Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan Mondros Mütarekesi sonucunda Anadolu toprakları işgal edilmeye başlandı. İşgaller karşısında alınan tedbirlere rağmen, doğu sınırlarımız 1920 Eylül ayında gerçekleştirilen Doğu Harekâtı sonunda imzalanan Gümrü antlaşması ile çizildi. Bu durum sınırın öteki tarafında kalan Türk ve Müslüman halkın Türkiye’ye göçmesine neden oldu. Bazen hızlanarak bazen yavaşlayarak devam eden göç hareketi, Türkiye Cumhuriyeti’ni nüfus, ekonomi ve sosyal alanlarda etkiledi. Kafkasya sınırına yakınlığı nedeniyle Kars, Artvin, Iğdır ve Ağrı bölgesinde büyük bir göç yaşandı. Bu hareketlilik arşiv belgelerinin yardımıyla anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kars-Ardahan-Artvin-Beyazıd, Muhacir (Göçmen), Mülteci

PDF

___

AĞANOĞLU, H.Yıldırım, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın Makus Talihi, Göç, İstanbul, 2001. Necdet BİLGİ, “Osmanlı Dönemi Nüfus Sayımları Hakkında” Türk Yurdu, 700. Yılında Osmanlı, Aralık 1999- Ocak 2000, C.19-20, S.148-149, s.124

AKYÜZ, Jülide, “XIX.Yüzyılda Rusya’dan Yapılan Göçler ve Kars-Sarıkamış Çevresinde Yaşanan Muhacir Hareketleri”,Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 154, (İstanbul 2005), s.179-195 Askeri Tarih Belgeleri, Ocak 1919, Sayı 107, s.80.

ATASE, İstiklâl Harbi, K.1117, D.2(26) F-3. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Bakanlar Kurulu Evrakı, 30-18-135/10-1922

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hariciye Nezareti Siyasi Kalemi, 2877-20;

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İskan Evrakı, 272.1./18.85.3

BCA, Bakanlar Kurulu Evrakı, 030-10.97.44/116.808.4.

BCA, Bakanlar Kurulu Evrakı, 030-18-01-02/102-38-18.