BAĞDAT DEMİRYOLU'NUN AKDENİZ UZANTISI: TOPRAKKALE-İSKENDERUN DEMiRYOLU

Öz ÖZETXiX. yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Devleti'ndeİngiliz ve Fransızlar demiryolu inşa etmeye başlamışlardı. SultanIL. AbdUlhamid döneminde Almanlar da Osmanlı Anadolu'sundademiryolu inşa etmeye ve işletmeye başladılar. All11anlar ilkplanda İstanbul'dan Konya'ya kadar olan gilzergahı' raylar iledöşediler. XIX. yUzyllın sonlarından itibaren ise bu hattı,Konya'dan itibaren Bağdat yolu Uzerinden Basra'ya kadar uzatmaimtiyazı aldılar. 1903'te imzalanan Bağdat Demiryolu imtiyazanlaşmasına göre, inşaatı gerçekleştirecek şirkete bu hattı şubehatlarla diğer alanlara da bağlama kolaylığı sa~anacaktı.i 903 'teki anlaşmanın i 2. maddesiyle Bağdat DemiryoluŞirketi'ne Toprakkale'den İskenderun'a bir hattın inşası ileAkdeniz'e bağlantı kurulması vaat edilmişti. Bu anlaşmayaistinaden 191 i 'de Bağdat Demiryolu Şirketi ile OsmanlıHUkUmeti arasında Toprakkale-Iskenderun şube hattının inşaimtiyaz anlaşması imzalandı. Osmanlı HUkümeti bu hat içinkilometre ve işletme garantisi ödemedi. Şirket, kendi imkanlarıylainşaatı gerçekleştirdi. Hat i 913 sonunda bitirilerek işletmeyeaçıldı. Bu yoııa Almanlar, Akdeniz'e doğru bir bağlantı elde etmişoldular.ABSTRACTIn the middle of XIX century, British and French began tobuild up railway on the Otloman lands. During Abdulhamid II.period, Gennans began to build up railway and to run in Anatoliatoo. Germans firstly built up railway line between İstanbul andKonya. At the end of XIX century, they got the govemmentconcession of extension of railway until Basra. According toconcession agreement of Bagdat Railway of 1903, GennanRailway Company would have given some concession for joiningsub Iines to this main line.Article XII agreement of 1903 promised to Bagdat RailwayCompany building of aline railway connecting with theMediterranean from Toprakkale to İskenderun. According to theagreement of 1903, concession agreement was signed for buildingof a line of Toprakkale-İskenderun between the Ottomangovemment and the Bagdat Railway Company. Government didnot pay for guarantee of kilometre and operation. The Companybuilt up this railway line with its possibilities. The line was builtup at the end of ı 913 and was opened at this date. In this way,Germans got a connection towards the Mediterranean.