SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMAYA KATKI BAĞLAMINDA ÖRGÜTLERİN ÇEVRESEL PERFORMANSLARI ve PERFORMANS DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİ

Öz Son yıllarda örgütlerin sürdürülebilirliğe yaptıkları katkılar, küresel çevresel krizlerin yaşanması yüzünden çok önem kazanmıştır. Örgütlerin faaliyetlerinin çapı ve etkilerinin büyüklüğü göz önüne alındığında konunun önemi büyüktür. Bu bağlamda, örgütlerin sürdürülebilirliğe yaptıkları katkıları ölçmek ve çevresel performanslarını en azından karşılaştırmak bir gereklilik olmaktadır. Söz konusu ölçüm veya karşılaştırmaları yapabilmek için matematiksel tabanlı programlama tekniklerinden faydalanılabilmektedir. “Sosyal sorumluluk” ve “Yöneylem araştırması bilimi” birbirine yakın alanlar olarak algılanmamakla beraber bu durum son zamanlarda değişmiştir ve bu çalışma, “sosyal sorumluluk” bakış açısıyla konunun önemini anlatması ve örgütlerin çevresel performanslarının ölçülmesi için geliştirilmiş yöneylem araştırması tekniklerini anlatması açısından disiplinler arası bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir Kalkınma, Çevresel Performans, Çevresel Performans Değerlendirme Teknikleri, Özel İşletmeler, Kamu İşletmeleri

PDF

___

Akıncı, M.M., Kılıç Akıncı, S. ve Güney, S., (2008), “Environmental Social Responsibility of Turkish State and Private Sugar Firms in Terms of Business Ethics, Professional Ethics in Business and Social Life”, 21th EBEN Annual Conference, Antalya, ss. 229-238.

Bağdadioğlu, N. ve Ulucan A., (2005), “Financial Efficiency of the Turkish Textile and Clothing Industry Before the 2005 Trade Liberalisation,” Eurasian Review of Economics and Finance, 1(4), ss. 1-11.

Barrow, C.J., (2006), Environmental Management For Sustainable Development, Routledge, London.

Çelik, M. ve Gönen, S., (2005), “Sürdürülebilirlik Kavramı Açısından İşletmelerin Değerlendirilmesi”, Analiz Dergisi, 5(14), ss. 63-73.

Davis-Walling, P. ve Batterman, S.A., (1997), “Environmental reporting by the Fortune 50 firms”, Environmental Management, 21(6), ss. 865–875.

Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M. ve Zhang, Z., (1994), "Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Industrial Countries", American Economic Review, 84(1), ss. 66-83.

Golany, B. ve Y. Roll, (1989), “An Application Procedure for DEA”, OMEGA, 17(3), ss. 237-250.

Hermann, B.G., Kroeze C. ve Jawjit W., (2007), “Assessing Environmental Performance By Combining Life Cycle Assessment, Multi-Criteria Analysis And Environmental Performance Indicators”, Journal of Cleaner Production 15(18), ss. 1787–1796.

Jones, K. ve Alabaster, T., (1999), “Critical Analysis of Corporate Environmental Reporting”, Journal of Environmental Assessment Policy and Management, 1, ss. 27–60.

Keijzers, G., (2002), “The Transition to the Sustainable Enterprise”, Journal of Cleaner Production, 10, ss. 349-359.

Korhonen, J., (2003), “Should We Measure Corporate Social Responsibility”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 10, ss. 25-39.

Krut, R. ve Munis, K., (1998), “Sustainable Industrial Development: Benchmarking Environmental Policies and Reports”, Greener Management International, 21, ss. 87–98.

Milli Prodüktivite Merkezi, (2000), Sanayi İşletmelerinde Çevre Yönetim Sistemlerinin Kurulması, Yayın No: 645, MPM Yayınları, Ankara.

Morhardt J.E., Baird S. ve Freeman K., (2002), “Scoring Corporate Environmental and Sustainability Reports Using GRI 2000, ISO 14031 and Other Criteria”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 9(4), ss. 215-233.

Post, J.E., Lawrence, A.T. ve Weber, J., (2002), Business and Society: Corporate Strategy, Public Policy, Ethics, 10th edition, McGraw-Hill Inc., New York.

Rao, P., O’castillo, O., Intal, P.S. ve Sajid A., (2006), “Environmental Indicators for Small and Medium Enterprises in the Philippines: An Empirical Research”, Journal of Cleaner Production, 14, ss. 505-515.

Tarım, A., (2001), Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, Yayın No:15, Sayıştay Yayınları, Ankara.

Tyteca, D., (1997), “Linear Programming Models for the Measurement of Environmental Performance of Firms-Concepts and Empirical Results”, Journal of Productivity Analysis, 8, ss. 183-197.

Ulucan, A., (2002), “ISO 500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı: Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları ile Değerlendirmeler”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57(2), ss. 185-202.

United Nations Environment Programme, (1999), Towards the Global Use of Life Cycle Assessment, Information Note 1999/35, UNEP, Paris, France.

Weiss, J., (1998), Business Ethics, Dryden Press, Dryden.

Welford, R., (2002), “Globalization, Corporate Social Responsibility and Human Rights”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 9, ss. 1-7.

World Commission on Environment and Development, (1987), Our Common Future. Oxford University Press, Oxford.

World Bank Group, (1998).

Yavuz, İ., (2003), Verimlilik ve Etkinlik Ölçümüne Yeni Yaklaşımlar ve İllere Göre İmalat Sanayiinde Etkinlik Karşılaştırmaları, Yayın No: 667, MPM Yayınları, Ankara.

Yolalan, R., (1993), İşletmelerde Göreceli Etkinlik Ölçümü, Yayın No: 483, MPM Yayınları, Ankara.

Zhou, P., Ang, B.W., ve Poh, K.L., (2008), “Measuring Environmental Performance Under Different Environmental DEA Technologies”, Energy Economics 30(1), ss. 1–14. Notlar

Literatürde Veri Zarflama Analizi ve Malmquist TFV endeksi ile ilgili çok sayıda değerli

kaynak bulunmaktadır. Tekrardan kaçınmak için bu çalışmada, çevresel performans

ölçümünde dikkat edilmesi gereken noktalara ağırlık verilmiştir. Detaylı bilgi için bkz.

Charnes A., Cooper W. W., Lewin A. Y., and Seiford L. M., (1995), Data Envelopment

Analysis: Theory, Methodology and Applications, Kluwer Academic Publishers, Boston. ve

Cooper W.W., Seiford L. M. ve Tone K. (2000), Data Envelopment Analysis: A

Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver, Kluwer

Academic Publishers. Dordrecht, ve Cingi S. ve Tarım A. (2000), Türk Banka Sisteminde

Performans Ölçümü, DEA-Malmquıst TFP Endeksi Uygulaması, Araştırma Tebliğleri Serisi, Sayı : 2000 - 01