İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONUCUNDA YAYGINLAŞMASININ ÖNEMİ ÜZERİNE SOMUT ŞİİR (KONKRETE POESIE): EUGEN GOMRINGER

İkinci Dünya Savaşı’nın sonucunda yeni bir Avrupa dünya görüşü yaratma arzusunun artmasıyla birlikte, dilbilimsel yeni çalışmalar bağlamındadeneysel eğilimler ivme kazanmaya başlar. Somut şiir (Konkrete Poesie) sözkonusu dönemde yıldızı parlayan önemli bir yazınsal türdür. Şiirin, şiirdekisözcüklerin imgesel olmasının yanı sıra, görsel kullanımını da amaç edinensıra dışı bir türüdür. Alman yazınında 1950’li yıllarda kabul gören ‘somut şiirin’ Avrupa kanadını Alman şairler oluşturmuştur. Bu türün yaygınlaşma sürecinde etkili olan önemli isimlerden biri ise İsviçreli Eugen Gomringer’dir.Somut şiir, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki karışık sosyal ve duygusal atmosfer sonucunda 1950’lerde ortaya çıkmış ve giderek daha yaygınhale gelmeyi başarmıştır. Sadece bireysel birtakım öyküleri içermek yerine,kolektif bellek/yaşanmışlıkların aktarımı konusunda da etkin bir biçimde kullanılmıştır. Somut şiir, Nazilerin neden oldukları başta dildeki bozulmayayönelik tepkilerin dile getirilmesi bakımından, bu tür uygulamalara yönelikkullanımlara karşı bir tepki olarak da değerlendirilmektedir. Çalışmamızda,İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya’sında yaygınlık kazanan bu türün Eugen Gomringer örneğinde incelenmesi amaç edinilmiştir.

On the Importance of Its Spread as a Result of the Second World War Konkrete Poesie: Eugen Gomringer

As the result of the Second World War with an increased desire tocreate a new European worldview, experimental trends began to gain momentum in the context of new linguistic studies. Concrete poetry (Konkrete Poesie) is an important literary genre that became popular during the period in question. Concrete poetry is an unusual type of poetry, which aims to use visual as well as poetic words. German poets constituted the European wing of the Poesie of Konktere, which was accepted in the German literature in the 1950s. One of the most important figures in the spread of this type of poetry is the Swiss Eugen Gomringer. Concrete poetry emerged in the 1950s as a result of the caotic social and emotional atmosphere after the Second World War and became increasingly common. It has been used effectively in the transference of collective memory/experiences rather than merely including some individual stories. In terms of expressing the reactions to the deterioration of the language caused by the Nazis, it is also considered as a reaction to the uses for such practices. In this study, it is aimed to examine this kind of poetry which became widespread in Germany after the Second World War in the example of Eugen Gomringer.

PDF

___

Barner. W. (2006). Geschichte der deutschen Literatur von 1945 bis zur Gegenwart. München: Verlag C.H. Beck.
Balcı, U. Darancık, Y. (2007). Almanca Yazın Terimleri Sözlüklerinde ‘Somut Şiir’in Tanımı’. Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi 34: 101-116.
Gilgore, M. (2017). Gedichte als Antwort auf den 2. Weltkrieg: Gomringers und Jandls konkrete Poesie in der Nachkriegszeit. The Kennesaw Tower Undergraduate Foreign Language Research Journal. Colgate University: Vol. 9, Article.
Gomringer, E. (2000). Zur Sache der Konkreten, vol. 3: Eine Auswahl von Texten und Reden über Künstler und Gestaltungsfragen 1958-2000. Wien: Edition Splitter.
Gomringer, E. (1972). Konkrete poesie, deutschsprachige Autoren, Anthologie von Eugen Gomringer. Stuttgart: Universali Bibliothek.
Gökalp Alpaslan, G. (2005). Türk Edebiyatında Somut (Görsel) Şiir Türkbilig, 2005/10: 3-16.
Hiebel, H. (2006). Das Spektrum der modernen Poesie Interpretationen deutschsprachiger Lyrik 1900-2000 im internationalen Kontext der Moderne Teil II (1945-2000). Würzburg: Königshausen & Neumann GmbH.
İşigüzel, B. (2019). Yabancı Dil Öğretiminde Somut Şiir Uygulamaları. Utiv Uluslararası Türkiye Vizyonu Kongresi Adana/Türkiye Tam Metin Kitabı. 2019, 147-162.
Kopfermann, T. (1974). Theoretische Positionen zur Konkreten Poesie: Texte und Bibliographie. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Öztürk, A.Ö. Ünal, D.Ç. Kaya,Ü. (2018). Hiciv-Yığın- Göçmen Edebiyatı Uzmanı Prof. Dr. Yüksel Baypınar Armağanı, İçinde: Umut Balcı. Somut Şiir Üzerine Kavram Analizi, İstanbul. Hiper Yayın.
Pazarkaya, Y. (1996) Yarım Yarim, Somut Şiir, İstanbul: Açı Yayınları.
Penzkofer. G. (2007). Postmoderne Lyrik Lyrik in der Postmoderne Studien zu den romanischen Literaturen der Gegenwart. Würzburg: Verlag Königshausen & Neumann GmbH.
Planes, D.S. Feijόo,J. Apropos Anantgarte Neue Einblick nach einhundert Jahren,. (2012). Berlin: Frank & Timme.
Thiers, B. (2016). Experimentelle Poetik als Engagement. Hildesheim: Georg Olms Verlag AG.
Ünlüsoy, M. (2005). Konkrete Poesie im Deutschunterricht: Überlegungen zum Thema neuere Deutsche Geschichte. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı I (2005), 35-48.
Weisstein, U. (1992). Literatur und Bildende Kunst. Ein handbuch zur Theorie und Praxis eines Komparatistischen Grenzengebietes. Berlin: Erich Schmidt Verlag.