Anadolu’da İnanışların ve Geleneklerin Doğa Korunması Açısından Önemi Üzerine Örnekler / Instances on the Importance of the Anatolian Beliefs and Customs on the Preservation of Nature

Ö Z E TYaşamın her alanında inanış ve kültürün etkilerini görmek mümkündür. Bunlardanönemli bir bölümü de inanç ve geleneklerin doğa koruması üzerinedir. Antik çağdüşünce sistemi içinde de bu örnekleri bulmak mümkündür. Ülkemiz bu konudailginç örneklere sahiptir. Bunun nedeni kültürel zenginliktir. Bu makale örnek birKültür Coğrafyası araştırması olarak hazırlanmıştır. Yerleşme, nüfus, ekonomikfaaliyetler ve toplumsal yaşamın çeşitli konuları üzerinde olduğu kadar, doğalyaşam ve yapılar ile bunların korunması üzerinde de kültürel yaklaşımların büyükönemi vardır. Hemen her inanışta doğa kutsal ve üretken sayılmış, dinlerin pekçoğunda doğal güçlere tapınma motifleri yer almış, doğal kaynakların temiztutulması ve korunmasına önem verilmiştir. Bu konuda adeta dini inanışlar vegelenek ve görenekler birbiriyle yarışmış hatta iç içe geçmiş durumdadır. Buçalışmamızda da din ve geleneğin etkileriyle doğa korunması konusunda açıkbirkaç örnek ele alınacaktır. Mikro örneklerden hareketle ülkemiz genelinde dahaçarpıcı örneklerin çıkarılması bakımından bu çalışma alanımızda bir ilk olmaözelliği taşımaktadır. Çalışmamızda Yozgat, Tokat illerindeki kutsal mekân özelliğiile tanınan ziyaret yerleri ile ülkemizin hemen her yöresine dağılmış birkaç adak vedilek ağacı örnekleri konu edilmiştir.Anahtar Kelimeler:Anadolu, gelenek, inanış, Sorgun, Durali Dayılı Köyü, Niksar, Ormancık Köyü,adak ağacı, dilek ağacı, yatır, ziyaretAB S T R AC TIt is possible to distinguish the impact of beliefs and customs in every field of life. Asubstantial part of such impact could be observed with regard to the preservationof nature. Such instances could also be found in the ancient thought systems.Turkey (our country) has interesting instances that exemplify such impact, thereason of which is our cultural wealth. This essay has been prepared as anexemplary research in Cultural Geography. Cultural approaches have a greatimportance on settlement, population, economic facilities and various issuesregarding the social life as well as on natural life and structures and theirpreservation. In almost all the belief systems, nature has been deemed holy andreproductive, and in most of the religions, motifs on worshipping natural forceshave been abundant in addition to the fact that it has been important to keep thenatural resources clean and preserve them. Religious beliefs, customs andtraditions seem to be intermingled with regard to this issue. In this study, a fewinstances on the preservation of nature through the impact of religion and customswill be examined. This study has the quality of being a forerunner in this field as itprovides relatively more striking instances from Turkey (our country) based on micro-examples. This study deals with the places in Yozgat and Tokat that receivevisits due to their reputation as holy spaces and with a few instances of wish treeswhich are to be found in almost all the regions of Turkey.Keywords: Anatolia, custom, belief, Sorgun, Durali Dayili village, Niksar, Ormancik village, wishtree, holy tombs, visit

___

  • 1 KAYA, D., 2002, Halkbilim Araştırmaları, Kitabevi, s.211-213, İstanbul.
  • 2 ERİNÇ, S, 1973, “Türkiye, İnsan ve Ortam” İstanbul Üniversitesi Coğrafya Ensititüsü Dergisi, Cil 10, sayı 18-19, İstanbul, s.1-34 (BABİNGER, F.:Anadolu’da İslamiyet, Darülfünun edebiyat Fakültesi Mecmuası, no. 3 1922, s. 217-18. TANYU, H.: Ankara ve çevresinde adak ve adak yerleri. Ankara Üniv. İlahiyat Fak. Yayınları, 1967. ye atfen).
  • 3 ERGUN, P., 2004, Türk Kültüründe Ağaç Kültü,Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, s.336-337.
  • 4 ABDULKERİMOĞLU, A., 1987, Kastamonu’da Dini-Manevi Halk İnançları III. Milletlerarası Folklör Kongresi Bildirileri, IV.Cilt, Gelenek, Görenek ve İnançlar, Kültür ve Turizm bakanlığı, Milli Folklör araştırma dairesi yayınları, No 86, Seminer Kongre Bildirileri dizisi; 23, s.1-18, Ankara.
  • 5 KÜÇÜK; A., 1987, Erzincan ve Çevresindeki halk İnanışlarına Toplu Bakış, III. Milletlerarası Folklor Kongresi Bildirileri, IV.Cilt, Gelenek, Görenek ve İnançlar, Kültür ve Turizm bakanlığı, Milli Folklor araştırma dairesi yayınları, No 86, Seminer Kongre Bildirileri dizisi; 23, 241-245, Ankara.
  • 6 BORATAV, P. N., 1973, 100 Soruda Türk Folkloru, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
  • 7 ŞAR, S., 1987, İç Anadolu Bölgesi Halk İlaçları, III. Milletlerarası Folklor Kongresi Bildirileri, IV.Cilt, Gelenek, Görenek ve İnançlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor araştırma dairesi yayınları, No 86, Seminer Kongre Bildirileri dizisi; 23, 371-380.Ankara.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-2788
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ > EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Roma-Parth İlişkilerinde Elegeia/Erzurum ve Çevresi / Elegia in Roma-Parth Relations Erzurum and Its Surrounding

Süleyman ÇİĞDEM

Suça “Mahkum” Kadınlar: Erzurum Ceza ve Tutukevinde Bulunan Kadın Mahkumlar Üzerine Yapılmış Nitel Görüşme Uygulaması / Crime "Prisoner" Women: Drawn on Women Prisoners Prisons and Detention Located in Erzurum Application of Qualitative Interview

Yıldız AKPOLAT

Descartes ve Locke’un Epistemolojisi ve Sonuçları Üzerine / Descartes And Locke's Epistemology And On The Results

Yıldız KARAGÖZ YEKE

Anadolu’da İnanışların ve Geleneklerin Doğa Korunması Açısından Önemi Üzerine Örnekler / Instances on the Importance of the Anatolian Beliefs and Customs on the Preservation of Nature

İhsan BULUT

“The New York Times” Gazetesinin Çanakkale Boğazı Günlüğü (1-31 Mart 1915) / The Dardanelles’s Diary Of The “The New York Times” (1-31 March-1915)

Tolga BAŞAK

Albert Camus: Yabancı ve Sisifos Söyleni ‘Duygusal Bir Deney Olarak Saçmanın Düşünsel Bir Kavrama Yükselişi’/ Albert Camus: The Stranger and The Myth of Sisyphus ‘As An Emotional Experiment The Rise of Absurdity to An IntellectualConcept’

Gül EREN

Kesinleşen Tarih ve Yeni Bir Ad / History Made Certain and New Name

Hüseyin YURTTAŞ, Muhammed Lütfü KINDIĞILI

Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri Açısından Midyat Şehri

Cemal SEVİNDİ, Dilek DAŞDEMİR

Türkiye ve Almanya’daki 9. Sınıf Coğrafya Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi / Eveluation of the 9th Grade Geography School Books in Turkey and Germany by the Views of Teachers

Mete ALİM, M.fatih KAYA

An Analysis of Race and Class Relationship in Barack Obama’s “A More Perfect Union” Speech and Infomercial / Barack Obama’nın “A More Perfect Union” Konuşması ve Infomercial’ında Irk ve Sınıf İlişkisinin Analizi

Sezgin TOSKA