Vladivostok'tan Asinara Adası'na Türk Esirleri

Bu çalışma, I. Dünya Savaşı'nda Rusya'da kalan ve bir kısmı Vladivostok'ta toplanan Türk esirlerinin Türkiye'ye getirilme çabalarını ve esirlerin Türkiye'ye yolculukları esnasında yaşadıkları bir dizi olumsuz gelişmeleri konu almaktadır. Vladivostok' taki Türk esirleri için yaşanan ilk olumsuz gelişme, Ekim 1919'da nakilleri için yatırılan paranın 1 yıl gecikmeyle mahaline ulaşmış olmasıydı. Türk esirler ancak 23 Şubat 1921'de Heymeymoro adlı Japon vapuruyla yola çıkarılmış, 42 gün süren bir yolculuktan sonra vapur, Midilli Adası önünden geçerken bir Yunan savaş gemisi tarafından tutuklanarak Pire limanına getirilmişti. Yunan makamları Türk esirlerinin tamamının esir olarak kendilerine teslimini istemiş fakat vapurda bulunan Japon heyeti bunu kabul etmemişti. Bunun üzerine vapurun Pire limanından ayrılmasına müsaade edilmemiş, esirler 6 ay limanda karaya ayak basmadan Heymeymoro vapurunun güvertesinde kalmıştı. Yaşanan bu talihsiz ve ikinci olumsuz gelişme, Milletler Cemiyeti, Milletlerarası Kızılhaç Komitesi ve Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin çabalarıyla giderilmeye çalışılmış, nihayet esirlerin tarafsız bir bölgede muhafazaları kabul edilmişti. Bu tarafsız bölge İtalya'ya ait aslında bir karantina adası olan Asinara'ydı. İtalyanların karantina muamelesine maruz kalan Türk esirleri çıplak arazisi ve yılanlarıyla oldukça kötü şartlara sahip bu adada 7 ay geçirerek üçüncü büyük olumsuzluğu yaşamıştı. Anadolu'da işgalcilere ve Yunanlılara karşı sürdürülen Kurtuluş Savaşı nedeniyle, esirlerin Türkiye'ye gönderilmeleri durumunda Türk ordusunda görev alacakları korkusu, bütün bu haksız ve gayri insani muameleye neden olmuştu. Ankara ve İstanbul hükümetlerinin esirlerin yurda dönmeleri halinde Türk ordusunda görev almayacakları teminatını vermesiyle esaretten kurtuluş 1 Haziran 1922'de mümkün olacaktı.

Turkish Captives from Vladivostok to Asinara Island

This study is about a number of negative events which Turkish captives who stayed in Russia during the First World War and a part of them collected in Vladivostok experienced during their travels and effects of being brought to Turkey. The first negative event occuring for Turkish captives in Vladivostok was the fact that the money invested for their transportation in October 1919 reached its destination with a year-delay. The Turkish captives were set off by a Japanasse ship named Heymeymoro in 23nd February 1921, and after 42 day's navigation the ship was captured by a Greek fight ship and brougt to Pire harbour while she was crossing past Midilli Island, the ship was captured by a Greek fight ship, and brought to Pire harbour. Greek authorities took enslaven all the Turkish captives and wanted them to give in. But Japanasse delegation in the aboard didn't accept this so, the ship wasn't allowed to leave from Pire harbour and the Turkish captives had stayed on the ship aboard without touching land for six months. This and the second negative event experienced had been tried to ward off by the efforts of League of Nations, International Committee of the Red Cross and Ottoman Red Crescent Society, and eventually the transportation of the captives to another impartial region. This impartial region, in fact, is an quarantine island. Asmara belonging to Italy. The Turkish captives undergone to the quarantine treatment of Italians experienced the major negativity on this island, well known with its bare land and snakes, for seven months. Due to Liberation War conducted against Greeks and invaders in Anatolia in case of shipping of the captives to Turkey, the fear of joining to the Turkish army lead to all this unfair and abdominable treatment. Upon the assurance of Ankara/Angora and Istanbul governments about the captives wouldn't include in the Turkish army, in case of caming back to home, the liberation from the captivity came true 1st June 1921.

___

  • Türkiye Hilal-i Ahmer Cemiyeti Merkez-i Umumisi Tarafından 1339 Senesi Hilal-i Ahmer Meclis-i Umumiyesine Takdim Edilen (1335-1338) Dört Senelik Devreye Ait Rapor, İstanbul, 1339, s. 121.
  • Armaoğlu, Fahir 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), İş Bankası Yayınları, Ankara,1987.
  • Carr, E.H. Sovyet Rusya Tarihi Bolşevik Devrimi (1917-1923), C.I, Çev.Orhan Suda, İstanbul, 1989.
  • Kutlu, Cemil I. Dünya Savaşı'nda Rusya'daki Savaş Esirleri ve Bunların Yurda Döndürülmeleri Faaliyetleri (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum, 1997
  • Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi, C. 16, İstanbul, 1989 Meydan Larousse, C.9, İstanbul, 1972
  • Ataman, Halil, Esaret Yılları Bir Yedek Subayın I. Dünya Savaşı Şark Cephesi Hatıraları, Yay. Haz: Ferhat Ecer, İstanbul, 1990
  • Osmanlı Hilal-i Ahmer Mecmuası
  • Türkiye Kızılay Derneği 75 Yıllık Hayatı (1877-1949), Ankara, 1950.
  • Vakit
  • Türkoğlu
Atatürk Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: AVES Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler

ULUSLARARASI PERYODİKLERDE (İNGİLİZCE) ERMENİLER VE TÜRK-İNGİLİZ-ERMENİ İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BAZI YAYIN VE MAKALELER (1895-1924)

Tolga BAŞAK

İcra Vekilleri Heyeti Kararlarıyla Türkiye'ye Girişi Yasaklanan Gazeteler (1923-1928)

İbrahim Ethem ATNUR

ALİ FETHİ OKYAR'IN BEKİRAĞA'DAN MALTAYA UZANAN HAPİS HAYATINA KENDİ KALEMİNDEN VE HATIRALARINDAN BİR BAKIŞ / A VIEW FROM HIS OWN PEN AND EXPERIENCES OF ALİ FETHİ OKYAR'S PRISON LIFE IN BEKİRAĞA AND COTINUES IN MALTA

İhsan BALKAYA

Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Sovyet Rusya ile Türkiye Arasında Sınır Ticareti

Murat KÜÇÜKUĞURLU

İNGİLTERE'NİN MONDROS MÜTAREKESİ'NİN 24. MADDESİ'Nİ UYGULAMAYA YÖNELİK BİR GİRİŞİMİ: YARBAY KİLİNG OLAYI / AN INITIATIVE OF GREAT BRITAIN OF PUTTING THE 24th ARTICLE OF MOUNDROS ARMISTICE INTO EFFECT: THE STUDY CASE OF LIEUTENANT COLONEL KILING

Selçuk URAL

Vladivostok'tan Asinara Adası'na Türk Esirleri

Serpil SÜRMELİ

TÜRKİYE-FİNLANDİYA SİYASİ İLİŞKİLERİNİN BAŞLAMASI VE FİNLANDİYA CUMHURBAŞKANI PEHR EVIND SVINHUFVUD İLE DIŞİŞLERİ BAKANI YRJÖ KOSKINEN'E GÖRE TÜRKİYE / THE BEGINNING OF DIPLOMATIC RELATIONS BETWEEN TURKEY- FINLAND AND TURKEY FROM THE PERSPECTIVE OF FINNIS

Mehmet DİLEK

CHP müfettişi Cemal Karamuğla'nın Raporları Işığında Bir Taşra Kenti Olan Denizli'de 1950 Seçimleri ve Gösterdikleri

Süleyman İNAN

BİR FRANSIZ SEYYAHIN GÖZÜYLE KARADENİZ'DEN VAN GÖLÜ'NE / FROM THE BALACKSEA TO THE VAN LAKE WITH A VIEW OF A FRENCH TRAVELLER

Erkan CEVİZLİLER

Uluslararası Peryodiklerde (İngilizce) Ermeniler ve Türk-İngiliz- Ermeni İlişkileri Bağlamında Bazı Yayın ve Makaleler (1895-1924)

Tolga BAŞAK