Milli Mücadele'de Denizli Olayı

Kuvay-ı Milliye döneminde 1920 Temmuzu başlarında meydana gelen Denizli Olayı, o günün yöneticilerine ve halkına zor anlar yaşatmakla kalmamış daha sonraki dönemlerde de etkilerini yöre halkı üzerinde hissettirmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, günümüzde, özellikle Güney Ege halkınca “Denizli Olayı”nın gerçek sorumlusu olarak Denizli halkının gösterilmesi eğilimi ağır basmaktadır. Denizli halkından bazı kişilerle yaptığım söyleşilerde ise, onların, olaylardan Demirci Mehmet Efe’yi sorumlu tuttuklarını gördüm. Hiç kimse ya da hiçbir yöre halkı kendisini başkalarından daha çok yurtsever gösterme hak ve yetkisine sahip değildir. Tarih, ne az ne de çok, bir bilim olduğuna göre , gerçekte yaşanmış, ancak zamana karşı etkileri küllenmiş olayları belgelere dayandırarak, halka bir zamanların yaşanmışlığını yeniden hatırlatmak ve olaylara daha geniş bir ölçekle yaklaşmak istedim. Bugün tarih, insanlığa ait olan her alanı, insan psikolojisi de dahil, kendisine konu edindiğine göre, çağdaş insana toplumsal olaylar karşısında tutumunu sunmak istedim.

Denizli Incident in the National Struggle

The Denizli Incident, which took place at the beginning of July 1920 during the Kuvay-ı Milliye period, not only gave difficult times to the administrators and people of that day, but also made its effects on the local people in the later periods. When evaluated in general, today the tendency of Denizli people to be shown as the real responsible of the Denizli Event, especially by the people of the South Aegean, is dominant. In interviews with some people from Denizli, I saw that they held Demirci Mehmet Efe responsible for the events. No one or any local community has the right and authority to make him look more patriotic than others. Since history is neither more nor less, it is a science, I wanted to remind the people of the experiences of the past and approach the events on a larger scale, by basing the events that have actually happened but their effects against time have been based on documents. Since history has been the subject of every area that belongs to humanity, including human psychology, I wanted to present its attitude to contemporary people in the face of social events.

___

  • Salih Özbaran, “Tarihin Alanı ve Yöntemi Üzerine Son Gelişmeler”, Tarih İncelemeleri Dergisi, III, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., İzmir, 1987, sayfa, 4
  • Bayram Bayraktar, Denizli ve Havalisi Kuva-yı Milliyesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara, 1986, s. 13
  • A. Akif Tütenk, Millî Mücadele’de Denizli, Ahenk Matbaası, İzmir, 1949, s. 23-25
  • Tarhan Toker, Denizli Tarihi, Denizli, 1968, s. 120; Tarhan Toker, Kuva-yı Millîye ve Millî Mücadele’de Denizli, Tarihsiz, s. 51-54
  • Lütli Müftüler, Millî Mücadele’de Aydın Cephesinin Kuruluşu, Balıkesir, 1947, s. 11-12
  • Şefik Aker, İstiklâl Harbi’nde 57. Tümen ve Aydın Millî Cidali, II, Askerî Matbaa, İstanbul, 1937, s. 161
  • Bayraktar, Denizli ve Havalisi Kuva-yı Mİlliyesi, s. 43
  • Kemal Atatürk, Nutuk, II, Türk Devrim Tarihi Ens, Yay., Ankara, 1972, s. 452
  • Bayraktar, Denizli ve Havalisi Kiıva-yi Milliyesi, s, 44
  • Süreyye Örgeevren (Smdırgılı Süreyya), Denizli Vak’ası ve Demirci Mehmet Efe, Sel Yay., İstanbul, 1955, s. 4.