BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE MİLLÎ MÜCADELE’DE KASTAMONU MEVLEVİ ŞEYHİ ÂMİL ÇELEBİ VE AİLESİ (1910-1923)

Bilindiği üzere, Birinci Dünya Savaşı ve arkasından başlayan Millî Mücadele, Anadolu’da Türk-İslam varlığının devam edip edememe gibi fevkalade kritik gelişmeleri ihtiva eden bir “nefs-i müdafaa” hareketidir. Şüphesiz bu kritik süreç içerisinde, bazı gayr-i millî gelişmeler ve problemler yaşanmakla birlikte, yediden yetmişe herkes vatan savunmasında elinden gelen gayreti gösterdi. Bu gayret içinde sufi kurumların da önemli bir sorumluluk yüklendiği görülmektedir. Bu cümleden olmak üzere, Türk sufiliği içinde kayda değer bir mevkie sahip bulunan Mevlevihaneler, fevkalade önemli roller üstlenmiştir.Mevlevihaneler, Balkan Savaşı’nda, yaralı askerler için hastane açılması ve benzeri bazı lojistik destek faaliyetleri içinde bulundular. Birinci Dünya Savaşı’nda ise gönüllü tabur kurarak fiilen cepheye katıldılar. Millî Mücadele’de ise kamuoyu oluşturulması ve vatan savunmasında önemli hizmetlerde bulundular. Mevlevilerin bütün bu faaliyetleri içinde Kastamonu Mevlevihanesi Post-nişîni Amil Çelebi ve ailesinin ise oldukça aktif yer aldığı görülmektedir. Bu bildiride Amil Çelebi ve ailesinin Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele sırasındaki faaliyetleri Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Mevlana Müzesi Arşivi başta olmak üzere, dönemin basını ve diğer kaynaklar ışığında ele alınacaktır.  

AMIL CHALABI, THE MAVLAVI SHEIKH OF KASTAMONU, AND HIS FAMILY IN WORLD WAR I AND NATIONAL STRUGGLE

As it is known, World War I and the following National Struggle was a self defence movement that comprised exceptionally critical developments like continuance of the Turco-Islam presence in Anatolia. Although there were some problems and non-national developments during that critical process, everybody from seven to seventy went all out to defend the country. The sofi foundations made significant contributions to those struggles, as well. The Mavlavihanas, having important positions in Turkish sufism, undertook exceptional missions.The Mavlavihanas took part in providing logistic support such as establishing hospitals and the like for the injured soldiers in the Balkan War. They volunteered to form a battalion and actually fought in the fronts during World War I. They also peformed important services in molding public opininon and defending the homeland during the National Struggle. Amil Chalabi, the postnishin of Kastamonu Mavlavihana, and his family took part considerably in all those activities.In this paper, the activities Amil Chalabi and his family took part enduring World War I and the National Struggle will be dealt with especially in the light of the documents in Ottoman Archive of Prime Ministry, Republic Archive of Prime Ministry, and Archive of Mevlana Museum and other sources.

___

  • -