Atatürk - İttihat ve Terakki
Atatürk’ün İttihat ve Terakki Fırkası ve İttihatçı liderlerle olan ilişkisi, yakın tarihimizin üzerinde titizlikle durulması gereken, son derece önemli konularından biridir.
Önce “Cemiyet”, sonra “Fırka” adını alan; başlangıçta gizli, sonradan açıkça faaliyet gösteren İttihat ve Terakki komitesi hakkında yerli ve yabancı, taraflı, muhalif veya tarafsız birçok araştırıcının yazdıkları eserlerde, bu dönemi yaşamışların hatıralarında, Mustafa Kemal (Atatürk)’in bu siyasî kuruluşla olan ilişkisine —az veya çok— daima değinildiği görülmektedir. Fakat konunun, gerçek ve yeterli bilgi ve belgeler ışığında aydınlatılmış, tam bir tarafsızlıkla sergilenmiş olduğunu söylemek güçtür.
Mustafa Kemal’in, İttihat ve Terakki içindeki yerinin tam ve doğru, ayrıntılarıyla yazılıp belirtilmesi, Millî Mücadele Hareketi’nin de noksansız ve saptırılmamış bir değerlendirilmesini sağlamış olacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Atatürk, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Milli Mücadele
Atatürk - Union and progress
Atatürk's relationship with the Union and Progress Party and Union leaders is one of the most important issues of our recent history. First, “community”, then “Sects” the name field is initially hidden, and later the Committee of Union and progress, which operates openly about domestic and foreign-sided, opposition or neutral in their writings of many researchers in this period lived in the memories of Mustafa Kemal (Atatürk) and her relationship with the political organization of —more or less— always mentioned is seen. However, it is difficult to say that the subject was displayed with complete impartiality, illuminated in the light of real and sufficient information and documents. Mustafa Kemal's place in the Union and progress in full and accurate, written and stated in detail, the National Struggle Movement will provide a complete and undivided evaluation.
Keywords:
Atatürk, Union and Progress Society, National Struggle,
___
- Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılâbı Tarihi, C.I, Kısım I, Ankara 1963, s. 196
- Dr. Fethî Tevetoğlu, Ömer Naci, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Türk Büyükleri Dizisi, 45, 2. Baskı, Ankara 1987, ss. 62-83
- Feroz Ahmad, İttihat ve Terakki 1908, Oxford 1969
- Fatih Rıfkı Atay, Çankaya, İstanbul 1969, s. 56
- Celâl Bayar, Ben de Yazdım, Cilt, 2, İstanbul 1966, ss. 506-07
- Fethî Tevetoğlu, İttihat ve Terakki Cemiyeti (Fırkası), Türk Ansiklopedisi, Ankara 1972, Cilt, 20, ss. 446-52
- Minber, 6 Teşrin-i sânî (Kasım) 1334 - 1918 Çarşamba (1 Safer 1337), Sene, 1, No. 6, s. 1
- Minber 5 Teşrin-i sânî (Kasım) 1334-1918 Salı, No. 5, s. 2
- Dr. Fethî Tevetoğlu, Atatürk’le Okyar’ın Çıkardıktan Gazete: Minber, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Kasım 1988, Cilt, V, Sayı, 13, ss. 183-93
- Fethi Tevetoğlu, Ali Fethi Okyar’ın Serbest Fırka Hatıraları, Yeni Forum, 1-15 Nisan 1988, Cilt, 9, Sayı, 206, ss. 33-34
- Minber, 1 Kasım 1918 Cuma, Nu. 1, s. 1
- Minber, 2 Kasım 1918 Cumartesi, Nu. 2, s. 1
- İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Osmanlı Devri’nde Son Sadnâzamlar, 4, Basım, İstanbul 1969, s. 2034
- Rıza Nur, Hürriyet ve İtilâf Nasıl Doğdu, Nasıl Öldü?, İstanbul 1335 (1919), s. 15
- Fethî Tevetoğlu, Millî Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1988, s. 103 v.d.
- Erik Jan Zürcher, The Unionist Factor, The Role of the Committee of Union of Progress in the Turkish National Movement 1905-1926, Leiden 1984, p. 68
- Bilâl N. Şimşir, İngiliz Belgelerinde Atatürk, Vol. 1, Nisan 1919 - Mart 1920, Ankara 1973, s- 239
- Le Temps, 18 Aralık 1918, 24 Ocak 1919 ve 24 Ağustos 1919; The Times, 7 Ağustos 1919
- Dr. Fethi Tevetoğlu, Millî Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, ss. 1-50
- Uhığ İğdemir, Sivas Kongresi Tutanaktan, Türk Tarih Kurumu Yayınlarından, Anka¬ra 1969, s. 19.
- ISSN: 1011-727X
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1984
- Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi