ULUSLARARASI ALANDA AGİT’İN ROLÜ
1990’lı yıllar başlayan yeni gelişmeler ve öncesinde meydana gelen birikimler neticesinde Soğuk Savaş’ın bitmesi ve iki kutuplu uluslararası sistemin kaldırılmasından sonra hem eski Sovyet alanlarında hem eski Yugoslavya topraklarında hem de dünyanın birçok yerinde küçük siyasi ve askeri çatışmalar ortaya çıkmıştır. Bu çatışmalar sadece dünya ülkelerinin gündemini oluşturup, II. Dünya Savaşı sonrasında kurulan ve uluslararası problemlerin devletlerin lehine olacak şekilde şekillendirilmesinde aktif rol alan uluslararası örgütlerin gündemini oluşturdu. Bu uluslararası örgütlerden birisi Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) , bugün kendisine üye olan 56 üye ülkesiyle dünya üzerinde en geniş coğrafyada hizmet veren güvenlik organizasyonlarından biridir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) adıyla kurulan bu yapılanmaya üye ülke sayısının, Yugoslavya ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) dağılmasından sonra arttığı görülmüştür. Bu devletlerin dağılmasından sonra AGİK üyesi ülkelerde çatışmalar yaşandı. Bu dönemdeki çatışmaların çoğu AGİK’e üye ülkelerin coğrafyasında yaşanmasıyla 1994 Budapeşte Zirvesi’nde AGİK’in uluslararası teşkilata dönüşerek AGİT adını aldığı ve bölgesinde etkili bir güvenlik organizasyonuna dönüştü. Bu dönem içerisinde AGİT, güvenliğin politik, askeri, ekonomik-çevresel ve insani boyutlarıyla ilgili çalışmalar yaparak, üç boyutlu güvenlik kavramını sundu ve çatışmaların çözülmesinde rol aldı. Çalışmamızda uluslararası alanda AGİT’in rolü, tarihçesi ve dünya üzerinde bazı bölgelerdeki etkinliği üzerine yorumlamalar yapılacaktır. Yapılan yorumlamalar ile AGİT’in birçok yönüyle tanınması ve uluslararası alandaki rolünün daha iyi anlaşılması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
AGİT, Uluslararası Güvenlik, Uluslararası Örgütler, Sovyetler Birliği Cumhuriyetleri, Soğuk Savaş
THE ROLE OF THE OSCE IN THE INTERNATIONAL ARENA
As a result of new developments in the early 1990s and the end of the Cold War, a number of early developments and the disappearance of the international bipolar system in the former Soviet areas, also the former Yugoslavia and in many different parts of the world, small, medium or large scale political and military conflicts began to emerge. These conflicts not only constituted the agenda of the world countries but also the agenda of the international organizations which were established after World War II and played an active role in shaping the international problems in favor of the big states.One of these organizations is the OSCE, it is one of the largest security organizations in the world with its 56 member countries. The European Security and Cooperation Conference (CSCE) was established under the name of this structure, has increased after the dissolution of Yugoslavia and the Union of Soviet Socialist Republics (USSR). In the aftermath of the disintegration of these states, conflicts occurred on the territory of the CSCE member countries. It was seen that the majority of the conflicts in this period occurred in the geography of the member countries of the OSCE and at the Budapest Summit in 1994, the OSCE became an international organization and took the name of the OSCE and played a role as a more effective security organization in its region. During this period, the OSCE has carried out studies on the political, military, economic-environmental and humanitarian dimensions of security and introduced the concept of three-dimensional security and started to take a role in the resolution of conflicts. When we look at the historical process, OSCE focused on the prevention of conflicts, resolving conflicts, returning to the normal process after the conflict and developing its organization in this direction. In our study, I tried to intercept the role of the OSCE in the international arena, its history, and its activities in some regions around the World. With these interpretations, we aim to gain a better understanding of the role of the OSCE and its role in the international arena.
Keywords:
OSCE, International Security, International Organizations, Post Sovet Union Republics, Cold War,
___
- Aslan Gündüz, Milletler Hukuku, 5.Baskı, Beta yayınları, İstanbul,2003Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika 7.Basım, Bursa, 2008Mehmet Hasgüler, Mehmet Uludağ, Uluslararası Örgütler, 3.Baskı, Alfa yayınları, İstanbul,2007Uğur Özgöker, Uluslararası Siyasi, Askeri ve Ekonomik Örgütler, Dar Yayınları, İstanbul,2006Nesrin Kenar, Bir Dönemin Perde Arkası Yugoslavya, Yogoslavya Sorununun Ulusal ve Uluslararası Boyutu, Palme Yayıncılık, Ankara, 2005İsmail Soysal ve Şule Kut, Dağılan Yugoslavya ve Bosna-Hersek Sorunu, İSİS Yayın, 1997, İstanbulÇınar Özen, Uluslararası Örgütler, Eskişehir, 2011, Anadolu Üniversitesi YayınlarHasret Çomak, Uluslararası Balkan Kongresi, Ekim, 2011Mohammad-Reza Djalılı ve Thierry Kellner, Yeni Orta Asya Jeopolitiği, I.Basım, İstanbul, 2009Şaban.H.Çalış, Uluslararası Örgütler ve Türkiye, Çizgi yayınları, Konya, 2006Aktan Hamza Makedonya Arnavut İlişkilerinde, Arnavut Sorunu, Logos yayın, Ağustos, 2006, ÜsküpEd. Dr. Mehmet Kahraman, Avrasya Etütleri, Yıl:14, Sayı:33, 2008/1Fulya Süar, Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Avrupa Birliği-Orta Asya İlişkileri; Enerji Sektörü Bağlamında Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi, yüksek lisans tezi, Ankara-2011, (PDF).http://iibfdergi.karatekin.edu.tr/Makaleler/449410488_Sezai%20%c3%96z%c3%a7elik.pdf8http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/arastirma/0532-avrupa-3.htmhttp://www.disiliskiler.pol.tr/Birimler/upm/agit/Sayfalar/Kosova.aspxhttp://www.abhazfederasyonu.org/bilgi-belge/moskova-protokol%C3%BC.htmlhttp://www.disiliskiler.pol.tr/BIRIMLER/UPM/AGIT/Sayfalar/Gurcistan.aspx8http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/arastirma/0532-avrupa-3.htmhttp://garabagh.net/content_249_tr.htmlhttp://www.haberler.gen.al/2010-12-03/ozbekistan-agit-astana-deklarasyonu-imzalamadi/http://www.golos-ameriki.ru/content/us-helsinki-commission-hearing-kazakhstan-2012-12-25-138080513/250301.htmlhttp://www.yeniasya.com.tr/haber_detay2.asp?id=3969http://www.ajans5.com/detay/2012/08/29/agit-tacikistan-a-destegimiz-surecek.htmlhttp://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2012/02/120213_turkmen_elections.shtmlhttp://www.gunortasihaber.com/2012/07/11/turkmenistana-avrupadan-destek/http://www.dunyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=227236http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2009/07/090724_kyrgyzstan.shtmlhttp://www.iskenderunses.net/yazar.asp?yaziID=3867http://www.usak.org.tr/hyazdir.asp?id=1168http://www.ng.ru/cis/2012-03-07/7_astana.htmlThe White House, http://www.whitehouse.gov/the_press_office/Remarks-By-The-Vice-President-To-The-Assembly-Of-Kosovo
- ISSN: 2602-2877
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Mehmet Akif KARA
Sayıdaki Diğer Makaleler
GÖKLERDEN BİLGİSAYAR SİSTEMLERİNE EGEMENLİĞİN DEĞİŞEN SINIRLARI
MUHAMMED MEHDİ EL-CEVAHİRİ’NİN ŞİİRİNDE ÖFKE OLGUSU
Serkut Mustafa DABBAGH, Orhan OĞUZ
TÜRKİYE VE ORTA ASYA TÜRK CUMHURİYETLERİ YÜKSEK ÖĞRETİM GENÇLİĞİNDE BENLİK KURGUSU
İNTİHAR VE MÜNTEHİRİN CENAZE NAMAZI MESELE-SİNE BİR BAKIŞ, OĞUZELİ ÖRNEĞİ