MUHAMMED MEHDİ EL-CEVAHİRİ’NİN ŞİİRİNDE ÖFKE OLGUSU

Muhammed Mehdi el-Cevherî, eş-Şeyh Abhulhuseyn b. eş-Şeyh Muhammed Hasen’in oğludur. 1900 yılında dini ve edebi konumlarıyla bilinen bir aileden Necef’te doğdu. Babası el-Cevahiri ailesindendir ve Necef alimlerinden biridir. Annesi Kaşif el-Ğatta ailesine mensuptur. Bu aile Necef’te meşhur dini bir ailedir. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i okumayı öğrendi. Gençliğinden beri Arap edebiyatına özellikle de şiire bir meyli vardı. el-Beyan ve’t-Tebyin ve bir çok Arap şiir divanlarından okumaya başladı. Arap şiirlerinden birçoğunu ezberledi ve erken bir yaşta şiir söylemeye başladı. Irak şiirinin öncüsü oldu. el-Cevahiri özel olarak Irak şiiri genel olarak Arap şiirindeki yüksek konumdan faydalanmaya başladı. Günümüzde, onun kasideleri ve şiirdeki üslubu hakkında birçok araştırmalar yapılmıştır. el-Cevahiri’ye çeşitli lakaplar verilmiştir. Bunlardan en meşhuru “Arap Şiirinin Dahisi”, “Arap Şiirinin en büyüğü”, Asrımızın Mütenebbisi”, “Arap şiirinin emiri”. Şairin hayatı boyunca Irak’taki siyasi ve toplumsal şartlar istikrarlı değildi. Irak halkı bu şartlardan çok çekmişti. Özellikle de İngiliz işgalinden sonra şartlar daha kötü olmuştur. Geri kalmışlık, tahribat, harabe … Şair, siyasi, toplumsal ve edebi bir şahsiyet olarak ön plana çıkmıştır. Şiiri, duygular, kızgın, isyancı, tutucu, alaycı kelimelerle doludur. Şair hayatında acı tecrübelere dalmıştır. Irak’ın durumunun acısını içinde yaşamıştır. Bu durum onun şahsiyetine ve özellikle de şiirine etki etmiştir. Bunun için onun şiirini ve kasidelerinden birçoğunu hüzün ve keder ile dolu olarak görürüz. Buradan hareketle şiirindeki gazap olgusu üzerinde araştırma yaptık.Araştırma giriş iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde gazap kavramını dil ve ıstılah olarak ele aldık. Hayatı hakkında kısa bilgi verdik. Birinci bölümde el-Cevahirinin şairliğini ve şiirdeki üslubunu işledik. Aynı zamanda en önemli görevlerini ve şiirdeki en önemli hedeflerini zikrettik. İkinci bölümde el-Cevahiri’nin şiirinde gazap konularını ele aldık. Onları iki kısma ayırdık. Birinci kısımda İngiliz işgalinin yol açtığı siyasi konumla ilgili konuları, direniş olgusunu, toplumda hakim kadrolar ve siyasileri anlattık. İkinci kısımda ise toplumsal konular ve din adamlarına karşı gençlerin durumu ile söze başladık. Sonuç kısmanda, bu araştırmada ulaştığımız en önemli neticeleri sunduk.

ANGER CASE IN POEM OF MUHAMMAD MAHDI AL-CEVAHIRI

Muhammed Mehdi el-Cevahiri is son of eş-Şeyh Abhulhuseyn b. eş-Şeyh Muhammed Hasen. He born in 1900 in Necef from family who to be know with religion and literary position. His father is from family el-Cevahiri and he is one from scholars of Necef. His mother is from family Kaşif el-Ğatta. This family is a famous and religions family. Since he was young; he learned to reading Koran. He had a tendency the Arabic literature especially the poem. He began to read el-Beyan ve’t-Tebyin and from Diwans of Arabic Poem. He memorized a lot Arabic Poems and he started to say the Poem. He was pioneer for Arab Poem. el-Cevahiri started to benefit from high position of Irak Poem specially Arab Poem generally. at the present time studies done about his poems and his style from poem. He has many nicknames. The most noteworthy of these is “Genius of Arabic Poetry” and “The greatest of the Arab poetry” and “el-Mutenebbi our current century” and “The commandment of Arab poetry”. Throughout the life of the poet political and social conditions in Iraq wasn’t stable. The people of Iraq have suffered so much from these conditions. Especially after the British invasion these conditions was worse. Backwardness, destruction and ruin … The poet has come to the forefront as personality, social and literary personality. Her poem is full with feelings and angry, rebel, conservative and cynical words. The poet dived in painful experience in his life. He lived within the pain of conditions Iraq. This situation worked his personality and his poem. Therefore, we see his poem and many of his odes which it’s full with sadness and sorrow. Move from here we did research over the phenomenon anger in his poem.The research is two sections and result. In the entrance section we investigated the wrath concept as dictionary and concept. We gave brief information about his life. In the first part we worked poetry of el-Cevahiri and his wording in poem. At the same time, we say the most important tasks and the most targets in his poem. In the second part, we worked the wrath subjects in poem of el-Cevahiri. We divide them in two parts. In the first part we told the subjects about the political position which British occupation caused and the resistance case, the dominant people in society and politicians. In the second part we started talking with social issues and the situation of young people against the clergyman. In the result section we introduced the most important results which we reached.

___

  • ابن فارس، مقاييس اللغة. القاهرة: دار الفكر، 1979.ابن منظور، محمد بن مكرم بن علي جمال الدين، لسان العرب. بيروت: دار صادر، 1414هـ.الأصفهاني، الراغب، المفردات ألفاظ القرآن. دمشق: دار القلم، 2009.بصري، مير، اعلام الادب في العراق الحديث. لندن: دار الحكمة، 1994.البصيصي، عادل ناجح، هجائيات الجواهري. كوفة: جامعة الكوفة، 2011.ـــــ، هجائيّات الجواهريّ. كوفة: جامعة الكوفة، 2011.جادري، فراس دهداري سهاد، "الوطنیة في شعر محمّد مهدي الجواهري." ديوان العرب، 2012: 2-48.الجبوري، منذر. شعراء العراقيون. بغداد: وزارة الإعلام ، 1978.الجرجاني، علي بن محمد، التعريفات. بيروت: دار الكتب العلمية، 1983.الجواهري، ذكرياتي. بيروت: دار الرافدين، 1988.ـــــ، ذكرياتي. بيروت: دمشق، 1988.الجواهري، خيال محمد مهدي، الجواهري مسيرة القرن. دمشق: منشورات وزراة الثقافة في الجمهورية العربية السورية، 2004.الجواهري، محمد مهدي، الديوان. بغداد: دار العودة، 1982.الحنبلي، أحمد بن الرجب، جامع العلوم والحكم في شرح خمسين حديثا من جوامع الكلم. بيروت: مؤسسة الرسالة، 2001.الخالدي، علي محمد حسين. "الحكمة في شعر الجواهري دراسة أدبية." مجلة اللغة العربية وآدابها ، 2009: 173-181.الخياط، جلال، الشعر العراقي الحديث. بيروت: دار الرائد العربي، 1987.الرماني، أبي الحسن علي بن عيسى. الألفاظ المترادفة المتقاربة المعنى . بيروت: دار الوفاء، 1987.الزبيدي، محمد عبدالرزاق المرتضي، تاج العروس من جواهر القاموس. بيروت: دار الفكر، 1414هـ.شعبان، عبدالحسين، الجواهري جدل الشعر والحياة. بيروت: دار الكنوز الأدبية، 1997.الطائي، رفل حسن طه - الشبلي، حربي نعيم محمد. "الرفض في شعر الجواهري من أنماطه وتجليلته." أهل البيت ، 2010: 154-173.طقوش، محمد سهيل، تاريخ العراق الحديث والمعاصر. بيروت: دار النفائس، 2015.العبودي، ستار نوري، "دور الحليين في الثورة العراقية سنة 1920." مجلة مركز بابل للدراسات الإنسانية ، 2003: 96-112.علي، جواد الطاهر، الجواهري من المولد حتى النشر في الجرائد. بغداد: وزارة الإعلام ، 1973.علي، ديب حسن، الجواهري رحلة الشعر والحياة . بيروت: مؤسسة المنارة، 2004.علي، عبدالرضا، مؤسسة النور للثقافة والاعلام. 27 07, 2011. http://www.alnoor.se/default.asp (تاريخ الوصول 07 06, 2018).غالب، علي ناصر، لغة الشعر عند الجواهري. عمان: دار الحامد للنشر والتوزيع، 2009.الغبّان، محمد جواد، الجواهري فارس حلبة الأدب. العراق: دار المدى للطباعة والنشر والتوزيع، 2006.القيرواني، ابن رشيق. العمدة في محاسن الشعر وآدابه. بيروت: دار الجيل، 1972.الكبيسي، عمران، لغة الشعر العراقي المعاصر . الكويت: وكالة المطبوعات، بلا تاريخ.الكناني، جلال كاظم محسن، تاريخ العراق المعاصر المرحلة الرابعة. بلا تاريخ.مطوري، هدى. "اللغة الشعرية عند محمد مهدي الجواهري." المؤتمر الدولي الخامس. دبي: المجلس الدولي اللغة العربية، 2016. 160-166.