Tuba ÖZKIR ÖZBAL, Meltem ÇOKSU, Sevinç NAMLI, Tuğba KARABULUT YILDIZ, Müjdat YILDIRIMVURAN, Ayşe EKMEN ÖZALP

OKUL YÖNETİCİLERİNİN OKUL-AİLE İLİŞKİLERİNE İLİŞKİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmada okul yöneticilerinin okul aile ilişkilerine ilişkin sorunlarının ve bu sorunlara yönelik çözümlerinin nitel araştırma yönteminden yararlanılarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla “okul yöneticilerinin okul aile ilişkilerine ilişkin sorunları ve çözümleri nelerdir?” sorusuna cevap aranmıştır. Antalya ilinde görev yapan okul yöneticilerinin okul aile ilişkilerine ilişkin sorunlarını ve bu sorunlara yönelik çözümleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada dört kadın ve altı erkek okul müdürü ile görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılıştır. Bulgular incelendiğinde okul müdürlerinin okul aile iş birliği bağlamında velilerden okul içi aktiviteleri okul dışında da destekleme, okul ihtiyaçlarının karşılanmasını destekleme, öğretime katkı sağlamada “istekli” ve “aktif” olma, öğretmenler ve idare ile bilgi alışverişi yapma, eksiklik konusunda öğretmenlerden tavsiye alma, toplantı ve etkinliklere katılma, öğrencisine tam destek verme, görüş alma, çatışmaya girmeme, öğretmene hakaret etmeme, öğretmene güvenme ve idarecilere saygı gösterme davranışını bekledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca okullarda ailelerle yaşanan problemlerin; velilerin ekinliklere katılmaması, öğretmenle yaşanan iletişim sıkıntısı, öğrenci olumsuz davranışı, öğrenciye yönelik veli şiddeti, öğretmene yönelik veli şiddeti, okulun yardım istemesi, velinin istediğinin yapılmaması ve idarenin kontrol etmeye çalışılması ve güvensizlik olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Diğer bir sonuca bakıldığında okullarda ailelerle yaşadıkları problemlere yönelik çözüm stratejilerinin kurum içi işleyiş haritası oluşturma, aileye yönelik rehberlik çalışması yapma, önlem alma, problemler karşısında soğuk kanlı olma, sakin olma, talep ve şikâyetlerini dile getirmelerine fırsat tanıyan anketler gönderme, doğru iletişim, hızlı karar alma, samimi ve içten olma ve adaletli olma olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda müdürlerin çözüm stratejilerini kullanıp kullanamadıklarına yönelik öğretmen görüşlerinin alınması ve okul müdürlerinin önerdiği çözüm yollarının işe yarayıp yaramadığı hususunda örnek olay çalışmalarının yapılması önerilmiştir. Ayrıca okullarda okul yöneticilerine yönelik iletişim eğitimlerinin verilmesinin ve okul yöneticileri tarafından velilerin işleyişe daha çok dahil edilmesi sağlanabileceği de araştırmanın önerileri arasındadır.

Anahtar Kelimeler:

Yönetici, Okul, Aile

THE PROBLEMS OF SCHOOL MANAGERS REGARDING SCHOOL-FAMILY RELATIONS AND SOLUTIONS: A QUALITATIVE RESEARCH

In this study, it is aimed to determine the problems of school administrators regarding school-family relations and their solutions to these problems by using qualitative research method. For this purpose, “What are the problems and solutions of school administrators regarding school-family relations?” The answer to the question has been sought. It has been tried to determine the problems of school administrators working in the province of Antalya regarding school-family relations and their solutions to these problems. In the study, which was conducted using the qualitative research method, interviews were conducted with school principals, four of whom were women. A semi-structured interview form was used in the study. When the findings are examined, in the context of school-family cooperation, school principals support in-school activities outside of school, support meeting school needs, being "willing" and "active" in contributing to teaching, exchanging information with teachers and administration, getting advice from teachers about deficiencies, meeting and organizing meetings. It was concluded that they expected the behavior of participating in activities, giving full support to their students, getting opinions, not entering into conflict, not insulting the teacher, trusting the teacher and respecting the administrators. In addition, the problems experienced with families in schools; It is concluded that parents do not participate in the activities, communication difficulties with the teacher, negative behavior of the students, parental violence against the student, parental violence against the teacher, the school asking for help, not doing what the parents want, trying to control the administration and insecurity. When we look at another result, the solution strategies for the problems they experience with families in schools are to create an in-house operation map, to provide guidance for the family, to take precautions, to be calm in the face of problems, to be calm, to send questionnaires that allow them to express their demands and complaints, correct communication, quick decision. it has been seen to be honest, sincere, and fair. As a result of the research, it has been suggested to take the opinions of teachers about whether the principals can use solution strategies and to conduct case studies on whether the solutions suggested by the school principals work or not. In addition, it is among the suggestions of the research that communication trainings for school administrators can be provided in schools and that parents can be more involved in the process by school administrators.

Keywords:

Administrator, School, Family,

PDF

___

Akyüz, H (1991). Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. M.E. B. Yayınları, Ankara.
Balay, R. (2014). Okula toplumsal katılım. H.B. Menduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (304- 319). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç Basım,Yayın, Dağıtım Ltd. Şti.
Bingölballı, N. (2018). Özel Okullarda Eğitim Alanında Yaşanan Problemler ve Çözüm Önerileri, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bransford, J. v. (1984). The Ideal Problem Solver. New York.: Freeman.
Bozkurt, E.; Bayar, A., ve Üstün, A. (2018). Okul yöneticilerinin okul çevre ilişkileri ile ilgili sorunları ve çözüm önerileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,11(3), 2561-2574.
Gökçe, E. (2000). İlköğretimde Okul Aile İş birliğinin Geliştirilmesi, IV. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 15- 16 Ekim 1998, Pamukkale Üniversitesi Denizli, PAÜ. Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 7, Özel Sayı.
Gümüşeli, A.İ. (2001).Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 28, 531-548. Harrison, S. (2003). Mutlu Çocuk. (Çeviren, Murat Sağlam). İstanbul: Dharma Yayınları.
Jackson, K. (1975). The Art of Problem Solving. London.: Heinemann.
Kebeci, S. (2006). Okul-Aile Birliğinin Okul Performansı Üzerinde Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kepner, C. V. (1986). The Rational Manager (Boston, MA, Kepner Tregoe). Boston: Kepner-Tregoe.
Levine, M. (1988). Effective Problem Solving. Englewood Cliffs: Prentice Hall.
Öz, F (1983). Cumhuriyet Döneminde Eğitim. M.E. Basımevi, İstanbul.
Özdemir, Y. (2018). Okul-aile işbirliğinin geliştirilmesine yönelik yönetici görüşleri (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Özgan, H., & Aydın, Z. (2010). Okul-aile işbirliğine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. 9. Ulusal sınıf öğretmenliği eğitimi sempozyumu, 20-22.
Porsuk, A., & Kunt, M. (2012). Denizli Merkez İlköğretim Okullarındaki Okul Aile İlişkilerinde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Yönetici Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 203-218.
Sönmez, V., & G. Alacapınar, F. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ünal, E. (2004), İlköğretim Okullarında, Profesyonel Olmayan Rehberlik Çalışmaları Ve Eksikliği Hissedilen Hizmetler (Demirci Örnekleminde İdareci Ve Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma), XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A. (2006). İlköğretim Okullarında Etkililik Sağlanması İçin Öğretmenlerin Ailelerden Beklentileri, (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.