Aşk, insanın ezelden beri kendinde yitirip yeniden aramaya koyulduğu bir kavramdır. Göstergeler dünyasından bugüne kadar kendi anlamı içinde insana ulaşan ancak insanın artık farklı şekilde yorumladığı bir unsur halini almıştır. Aşk daima çoğalan yanıyla insanlığın idrakini açmaya yetecek niteliktedir. Bundan hareketle Hernani ve Cemile adlı eserlerin idrakleri açan ortak ve farklı özellikleri verilmiştir. “Dünyanın en güzel aşk hikâyesi” olarak nitelendirilen Cemile adlı eserin, romantizm akımının baş aktörü olan Victor Hugo’nun karşısındaki dingin devrimine eserlerin karşılaştırmasıyla rastlanmaktadır. Eserlerin karşılaştırılması mekân, kadın, erkek, öz benlik, vatan, etik ve ahlak, son kurgusu başlıklarıyla verilmiştir. Kahramanların oluşturulma sürecinde genel olarak ihtiyaç duyulan kavramlardan yola çıkılarak bu başlıklar verilmiştir. Bireyin kendisi olmasını sağlayan temel oluşum mekândır. Kahramanlarda mekânın etkisi ele alınmıştır. Farklı kültürlerden iki eser ele alındığı için cinsiyet rollerinin kadına ve erkeğe verdiği anlam bakımından da eserler incelenmiştir. Vatan kavramı bakımından yapılan karşılaştırmada her iki karakterin de kutsal değerleri arasında olduğu aşikârdır. Bundan hareketle toplumsal normların sonuç haline geldiği aşamalarda kahramanların etik ve ahlak süreçlerinin karşılaştırılması da elzem görülmüştür. Tüm bu olgulardan yola çıkarak kahramanların benlik sürecindeki deneyimleri ve içe dönüş aşamalarının etkileri üzerinde durulmuştur. Eserlerdeki aşk hikâyelerinin bitişinde kahramanlara hazırlanan son kurguların da değerlendirilmesi yapılmıştır.

Love is a concept that people have lost in themselves since eternity and started to search again. It has become an element that has reached people in its own meaning from the world of signs until today, but is now interpreted differently. Love is enough to open the understanding of humanity. Depending on this, the common and different features of the works named Hernani and Cemile are given. The calm revolution of the work called Cemile, which is described as "the most beautiful love story in the world", against Victor Hugo, is encountered by comparing the works. Comparison of the works is given under the titles of place, woman, man, self, homeland, ethics and morality, final fiction. These titles are given based on the concepts that are generally needed in the process of creating the heroes. The works are examined in terms of the meaning that gender roles give to women and men. In the comparison, it is obvious that both characters are between their sacred values. It was considered essential to compare the ethical and moral processes of the heroes at the stages when social norms became a result. Based on all these facts, the experiences of the heroes in the process of self and the effects of the introversion stages are emphasized. At the end of the love stories, the final fictions prepared for heroes were also evaluated.