FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ “İSTATİSTİK” VE “PARAMETRE” KAVRAMLARINA YÖNELİK ALGILARI

Bu çalışmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının, istatistik ve parametre kavramlarına yönelik metaforik algıları ve kavramsal anlamalarının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim çalışması ile yürütülmüştür. Çalışma 38 fen bilgisi öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak metafor formu ve iki açık uçlu sorudan oluşan bir form kullanılmıştır. Elde edilen verilerin, nitel veri analizi çeşidi olan içerik analizi yapılmıştır. Bu araştırmada elde edilen verilerin güvenirlik katsayısı % 89.47 olarak hesaplanmış ve araştırma sonuçlarının güvenilir olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının istatistik ve parametre kavramına yönelik metaforlarının değişiklik arz ettiği görülmüştür. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının istatistik (f=6; % 15.79) ve parametre (f= 14; % 36.84) kavramlarını doğru algılamalarının düşük olduğu sonucuna varılmıştır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının istatistik kavramını algılama ile kabul edilebilir metaforik algılarının birbirine paralel olduğu yani her ikisinin de düşük oranda olduğu görülmüştür. Aksine öğretmen adaylarının parametre kavramını algılamalarının düşük olmasına rağmen kabul edilebilir metaforik algılamalarının daha yüksek oranda olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak fen bilgisi öğretmen adaylarına teorikte ve pratik uygulamalarında kavram yanılgıları içermeyen istatistik ve parametre kavramlarının öğretiminin önemli olduğu görülmüştür. Ayrıca, ülkemizde fen bilgisi öğretmen adaylarının istatistik ve parametre kavramlarına yönelik metaforlarını ve kavramsal öğrenmelerini ortaya koyan bir çalışmaya rastlanmadığı ve böylece alanda yapılacak olan diğer çalışmalara da kaynaklık edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fen Bilgisi Öğretmen Adayları, İstatistik, Parametre, Kavramsal Anlama, Metaforik Algı

PERCEPTIONS OF SCIENCE TEACHER CANDIDATES TOWARDS “STATISTICS” AND “PARAMETER” CONCEPTS

In this research, it was aimed to investigate teacher candidates' metaphorical perceptions and conceptual understanding about statistics and parameter concepts. The research was carried out with a phenomenological study, which is one of the qualitative research designs. It was carried out with 38 science teacher candidates. In the research, a metaphor form and a form consisting of two open-ended questions were used as data collection tools. The reliability coefficient of the data obtained in this study was calculated as 89.47% and the results of the research were found to be reliable. According to the findings obtained from the research, it has been observed that teacher candidates' metaphors regarding the concept of statistics and parameters vary. In addition, it was concluded that science teacher candidates had low levels of perception of the concepts of statistics (f = 6; 15.79%) and parameters (f = 14; 36.84%). It has been observed that the perception of the concept of statistics and acceptable metaphorical perceptions of pre-service science teachers are parallel to each other, that is, both are at a low rate. On the contrary, it was concluded that although the pre-service teachers' perception of the concept of parameter was low, their acceptable metaphorical perceptions were higher. Based on the results of the research, it is important to teach the concepts of statistics and parameters to science teacher candidates, theoretically and practically free from misconceptions. In addition, it is thought that there is no study in our country that reveals the science teachers' metaphors and understanding of concepts of statistics and parameters and thus will be a source for other studies in the field.

Keywords:

Science Teacher Candidates, Statistics, Parameters, Conceptual Understanding, Metaphoric Perception,

PDF

___

Afacan, Ö. (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının “Fen” ve “Fen Ve Teknoloji Öğretmeni” Kavramlarına Yönelik Metafor Durumları. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 16(1), 1242-1254.
Altıntaş, G.; Baykan, Ö.; Kahraman, E. ve Altıntaş, S. U. (2015). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Eğitimi, Kaynaştırma Öğretmeni ve Kaynaştırma Öğrencilerine İlişkin Metaforik Algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 273-282.
Anılan, B. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kimya Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-28.
Arık, S. ve Benli-Özdemir, E. (2016). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fen Laboratuvarına Yönelik Metaforik Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 673-688.
Arslan, M. M. ve Bayrakcı, M. (2006). Metaforik Düşünme ve Öğrenme Yaklaşımının Eğitim-Öğretim Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(171), 100-108.
Ayas, A. (2014). Kavram Öğrenimi. (Ed. Salih Çepni). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, (11. Baskı) İçinde (s. 173-202). Ankara: Pegem Akademi.
Aydın, S. (2014). Olgu Bilim Araştırma. (Ed. Mustafa Metin). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri İçinde (s. 287-311). Ankara: Pegem Akademi.
Aygün, M.; Durukan, Ü. G. ve Hacıoğlu, Y. (2015). Fen Bilgisi ve İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin “Işık” Kavramıyla İlgili Metaforik Algıları. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 3(2), 52-64.
Batanero, C. and Diaz, C. (2010). Training Teachers to Teach Statistics: What Can We Learn From Research? Statistique et Enseignement, 1(1), 5-20.
Batanero, C.; Godino, J. D.; Vallecillos, A.; Green, D. R. and Holmes, P. (1994). Errors and Difficulties in Understanding Elementary Statistical Concepts. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 25(4), 527-547.
Boyacıoğlu, H.ve Güneri, P. (2006). Sağlık Araştırmalarında Kullanılan Temel İstatistik Yöntemler. Hacettepe Dişhekimliği Dergisi, 30(3), 33-39.
Büyüköztürk, Ş.; Kılıç-Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Çakmak, M. (2018a). Üniversite Öğrencilerinin İnsan Beyni Kavramı Metaforları. (Ed. Oğuz Kutlu). Bilimsel Araştırmalar Kitabı: Eğitim Bilimleri İçinde (s. 149-165). Ankara: Akademisyen Yayınevi.
Çakmak, M. (2018b). Türkiye’de Çevre Kavramı Bağlamında Yapılan Metafor Çalışmalarının İçerik Analizleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 179-193.
Canbulat, T. (2018). Yazılı Yoklamalar. (Ed. Savaş Baştürk). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, (2. Baskı) İçinde (s. 67-86). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Doğan, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Perspektifinden Okul Kavramının Metaforlarla Analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), 361-382.
Duman, B. (2011). Kavram Öğrenme ve Öğretimi. (Ed. Bilal Duman). Öğretim İlke ve Yöntemleri, (2. Baskı) İçinde (s. 506-548). Ankara: Anı Yayıncılık.
Gal, I. (2002). Adults’ Statistical Literacy: Meanings, Componenets, Responsibilites. International Statistical Review, 70(1), 1-51.
Geçit, Y. ve Gençer, G. (2011). Sınıf Öğretmenliği 1.Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi: Rize Üniversitesi Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(23), 1-19.
Gemici, Ö. (2012). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Kavram Öğretimi. (Ed. Özgür Taşkın). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar, (2. Baskı) İçinde (s. 125-148). Ankara: Pegem Akademi.
Guidelines for Assessment and Instruction in Statistics Education Report [GAISE]. (2005). A pre - K–12 Curriculum Framework. American Statistical Association.
Güneş, C. ve Tezcan, R. (2019). Metafor Nedir, Ne Değildir? (Ed. Bahadır Kılcan). Metafor ve Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi, (2. Baskı) İçinde (s. 1-15). Ankara: Pegem Akademi.
Harman, G. ve Çökelez, A. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sosyo-Bilimsel Bir Konu Olan Organ Bağışına Yönelik Metaforik Algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 55-70.
Işıkdağ, Ü.; Cansız, S. ve Şahin, K. (2020). Sosyal Bilimler Araştırmacılarının İstatistik Paket Programlarına Karşı Tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(2), 662-672.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Koparan, T. ve Güven, B. (2014). The Effect of New Approaches on Statistical Literacy: Project Based Learning. Journal of Research in Education and Teaching, 3(4), 356-377.
Koparan, T. (2015). An Examination of Statistical Literacy Models and Their Components. Turkish Journal of Education, 4(3), 16-28.
Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, (2nd Ed.). California: Sage Publications.
Özbuğutu, E. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Evrim Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 31(1), 28-43.
Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersine İlişkin Metaforik Algıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2747-2766.
Özmen, Z. M. ve Baki, A. (2017). Farklı Programlarda İstatistik Dersi Veren Öğretim Elemanlarının Uygulamalarının İstatistik Okuryazarlığı Bağlamında Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 42(191), 323-349.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, Sınıf ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının “Coğrafya” Kavramına Yönelik Metafor Durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, (3. Baskı). (Çev. M. Bütün & B. Demir). Ankara: Pegem Akademi (Orijinal Yayın Tarihi 2001).
Perry, C. and Cooper, M. (2001). Metaphors Are Good Mirrors: Reflecting on Change for Teacher Educators. Reclective Practice, 2(1), 41-52.
Saban, A. (2006). Functions of Metaphor in Teaching and Teacher Education: A Review of Essay. Teaching Education, 17(4), 299-315.
Tatar, N. ve Murat, S. (2011). Öğretmen Adaylarının “Değerlendirmeye” Yönelik Algıları. e-International Journal of Educational Research, 2(4), 70-88.
Tortop, H. S. (2013). Öğretmen Adaylarının Üniversite Hocası Hakkındaki Metaforları ve Bir Değerlendirme Aracı Olarak Metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
Ural, E. ve Başaran-Uğur, A. R. (2018). Öğretmen Adaylarının Fen Laboratuvarı Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 50-64.
Vadeboncoeur, J. A. and Torres, M. N. (2003). Constructing and Reconstructing Teaching Roles: A Focus on Generative Metaphors and Dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24(1), 87-103.
Yapıcıoğlu, A. E. ve Korkmaz, N. (2019). Öğretmen Adaylarının Fen ve Matematiğe Yönelik Algılarının Belirlenmesi: Metafor Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 400-420.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.