CAHİT UÇUK’UN “GÜMÜŞ KANAT” VE “TÜRK İKİZLERİ” ADLI ÇOCUK ROMANLARINDA SEVGİ DEĞERİ

Sağlıklı ve huzurlu bir toplumun varlığı, evrensel ve toplumsal değerlerin korunup yaşatılmasına bağlıdır. Bu noktada bireylere özellikle çocuklara değer aktarımı büyük önem taşımaktadır. Bu aktarım aile ve okulun yanı sıra edebî eserlerle de sağlanabilmektedir. Edebî eserler, çocuğa zevk, eğitim ve okuma alışkanlığı kazandırmakla birlikte değer aktarımıyla onlara “iyi insan” olma yolunda ışık tutar. Çocuk edebiyatı çerçevesinde değerler eğitimine hizmet edebilecek eserler ortaya koyan yazarlardan biri de Cahit Uçuk’tur. Bu çalışmada yazarın “Gümüş Kanat” ve “Türk İkizleri” adlı çocuk romanlarında bulunan “sevgi” değeri incelenmiştir. “Gümüş Kanat” MEB’in ilköğretim düzeyi için belirlemiş olduğu “100 Temel Eser” kapsamındadır ve ortaokul Türkçe ders kitaplarında da yer almaktadır. “Türk İkizleri” ise ulusal ve uluslararası alanda pek çok ödüle sahip bir eserdir. MEB’in belirlemiş olduğu ortak kök değerlerden olan “sevgi” değerinin “Gümüş Kanat”ta 48; “Türk İkizleri”nde ise 61 kez yinelendiği tespit edilmiş; bu hâliyle eserlerde en çok yinelenen değer olması sebebiyle de çalışmaya konu edilmiştir. Çalışmada eserlerde bulunan sevgi değeri ve bu değerin alt değerleri olan insan sevgisi, aile sevgisi, doğa sevgisi, hayvan sevgisi, vatan sevgisi, kitap ve okuma sevgisi üzerinden verilmek istenen eğitsel iletiler üzerinde durulmuştur. Aynı zamanda Cumhuriyet dönemi kadın yazarlarından olan Cahit Uçuk’un hayatı, edebî kişiliği söz konusu edilirken yazarın çocuk edebiyatındaki yeri ve önemi de tespit edilmeye çalışılmıştır.

THE VALUE OF LOVE IN CAHIT UÇUK’S CHILDREN’S NOVELS “SILVER WING” AND “TURKISH TWINS”

The existence of a healthy and peaceful society depends on the preservation and survival of universal and social values. At this point, transferring value to individuals, especially children, is of great importance. This transfer can be achieved through family and school as well as literary works. Literary works not only bring pleasure, education and reading habits to the child, but also shed light on the way of being a “good person” by transferring values. Cahit Uçuk is one of the authors who produced works that can serve values education within the framework of children's literature. In this study, the value of “love” in the author's children's novels “Silver Wing” and “Turkish Twins” will be examined. “Love Value” is within the scope of “100 Basic Works” determined by the Ministry of National Education for primary education level and is also included in the secondary school Turkish Textbook). “Turkish Twins”, on the other hand, is a work that has many awards in the national and international arena. The value of "love", which is one of the common root values determined by the Ministry of National Education, is 48 in the “Silver wing”; It was found to be repeated 61 times in “Turkish Twins”; In this state, it has been the subject of the study because it is the most repeated value in the works. In the study, the educational messages that are intended to be given through the “love” value and sub-values "human love", "family love", “love of nature”, “love of animals”, “love of country”, “love of books and reading” are emphasized. At the same time, while the life and literary personality of Cahit Uçuk, who is one of the women writers of the Republican period, is discussed, the place and importance of the author in children's literature has been tried to be determined.

___

  • Akarsu, B. (1984). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Savaş Yayınları.
  • Alnıaçık, Ü. ve İslamoğlu, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayınları.
  • Ayverdi, İ. (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı Yayıncılık.
  • Ceran, D. (2018). Edebî Metinlerde Değer Öğretimi. Öğretmenliğin Meslekî Değerleri ve Etik. (Ed. M. Ergün, N. Karabacak, İ. Korkmaz ve M. Küçük). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Demirel, Ö. (2010). Eğitim Sözlüğü, (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Demirel, Ş. (2010). Edebi Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Doğan, A. (1999). Cahit Uçuk Hayatı-Sanatı-Eserleri. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Ergen, G. (2019). Erdemli Bir Kişilik Geliştirme Olarak Eğitim Sürecinin Temel Yapıtaşları: Sevgi, Saygı, Güven. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 13(29), 479-510.
  • Furtun, M. H. K. (2019). Miyase Sertbarut’un Çocuk Öykülerinin Değerler Eğitimi Bağlamında İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Serdar Savaş), Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gölpınarlı, A. (1943). Yunus Emre Divanı. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
  • Güven, A. (2014). Değerler Eğitimi ve Türkçe Derslerinde Değerlerin Kullanımı. Konya: Palet Yayınları.
  • Hökelekli, H. (2013). Ailede, Okulda, Toplumda Değerler Psikolojisi ve Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Kaplan, S. (18.01.2003). Koca Soyadı Alan Halide Edip'e İnat Cahit Uçuk Oldu. Hürriyet Gazetesi.
  • Kılınç, A. ve Akyol, Ş. (2009). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Sevgi Temasının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, The First International Congress of Educational Research, (1-3 May, Çanakkale). Çanakkale.
  • Komisyon (2013). Hadislerle İslam. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
  • Taşpınar, M. (2009). Eğitimde Örtük Program ve Değerler Eğitimi (Ed. C. Demirli). I. Ulusal İyilik Sempozyumu Bildiri Kitabı, (20-21 Haziran 2009, Elâzığ) İçinde (s. 25-30). Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
  • Tulumcu, F. İ. ve Tulumcu, F. M. (2015). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Dersi Programlarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi, 13(29), 535-560.
  • Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük, (11. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Uçuk, C. (1995). Bir İmparatorluk Çökerken. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Uçuk, C. (2003). Yıllar Sadece Sayı. Silsilename II, Anı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Uçuk, C. (2016). Türk İkizleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Uçuk, C. (2020). Gümüş Kanat. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Yeniay, S. (2019). Behiç Ak’ın Hikâyelerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Derya Yıldız), Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.