AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN YENİ MEDYADA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İÇTİHADI

Günümüzün çağdaş demokrasilerinde ifade özgürlüğü, toplumların ilerlemesini sağlayan vazgeçilmez haklardan biri olarak görülmektedir. İletişim alanında yaşanan teknolojik gelişmelerle beraber ifade özgürlüğü, etkileri ülke sınırlarını aşan ve bugün yeni medya adını verdiğimiz kitle iletişim araçları üzerinden kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum bir yandan kitle iletişiminin etkisini artırırken diğer yandan da bu ortamlarda ifade özgürlüğünün nasıl kullanılacağı, bu hakkın kapsamının ve sınırlarının neler olacağı konusunu tüm dünyanın gündemine taşımıştır. Yeni medya farklı aygıt ve tekniklerle etkisini hızla artırırken hukuk kuralları bu ortamda kullanılan özgürlüklerin kapsam ve sınırlarını aynı hızla belirleyememektedir. Buna her ülkenin kendi hukuk sitemindeki farklı uygulamaları da eklendiğinde yeni medyada ifade özgürlüğünün kapsam ve sınırlılığının belirlenmesi için dünyanın en etkili mahkemelerinden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ilgili içtihatları incelenmiştir. Çalışmamızda konuyla ilgili tüm hukuki metinler içerik çözümlemesi yoluyla incelenmiş ve bu alanın kapsamı ile sınırlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Eldeki verileri değerlendirdiğimizde mahkemenin yargılamalarında yeni medyayı fiziki dünyadan bağımsız gördüğü ve yeni medyayı kendi özellikleri içinde inceleyip kararlarını da bu yönde vermeye çalıştığı görülmektedir. Ayrıca mahkemenin verdiği kararlar, yeni medyada ifade özgürlüğünün korunması için devletler ve ulusal yargı organları dışında gazeteciler ve yeni medya kullanıcılarına da sorumluluklar yüklemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yeni medya, İfade özgürlüğü, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, İletişim hukuku, İletişim araştırmaları

JURISPRUDENCE OF THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS ON FREEDOM OF EXPRESSION IN THE NEW MEDIA

In today's contemporary democracies, freedom of expression is seen as one of the indispensable rights that ensure the progress of societies. Along with the technological developments in the field of communication, freedom of expression is also used through mass media, which we call new media today and whose effects go beyond the borders of the country. While this situation increased the effect of mass communication, on the other hand, it brought the issue of how to use freedom of expression in these environments and what the scope and limits of this right would be on the agenda of the whole world. While the new media rapidly increases its influence with different devices and techniques, legal rules cannot determine the scope and limits of the freedoms used in this environment at the same speed. When the different practices of each country in its own legal system are added to this, the relevant case-laws of the European Court of Human Rights have been examined in this study in order to determine the scope and limitation of freedom of expression in the new media. In our study, all legal texts on the subject were examined through content analysis and it was aimed to determine the scope and boundaries of this field. When we evaluate the data at hand, it is seen that the court sees the new media as independent from the physical world in its proceedings and tries to examine the new media within its own characteristics and make its decisions in this direction. In addition, court decisions impose responsibilities on journalists and new media users, apart from states and national judicial bodies, for the protection of freedom of expression in the new media.

Keywords:

New Media, Freedom of Expression, European Court of Human Rights, Communication Law, Communication Studies,

PDF

___

Yıldırım, A. (18 Aralık 2012). Case of Ahmet Yıldırım v. Turkey, 3111/10. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-115705 adresinden 01.07.2021 tarihinde erişildi.
Animal Defenders International v. United Kingdom, 48876/08. (22 Nisan 2013). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-119244 adresinden 01.07.2021 tarihinde erişildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. (2020). Guide on Article 10 of the European Convention on Human Rights. https://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_10_ENG.pdf adresinden 01.07.2021 tarihinde erişildi.
Avrupa Konseyi (1950). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Konseyi, 4 Kasım 1950. https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_TUR.pdf adresinden 12 Aralık 2021 tarihinde erişildi.
Bychawska-Siniarska, D. (2018). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında İfade Özgürlüğünün Korunması, (Çeviren: T. D. Köksal). Strazburg/Fransa: Avrupa Konseyi Belge ve Yayınlar Üretim Bölümü.
Case of Aleksey Ovchinnikov v. Russia, 24061/04 (16 Aralık 2010). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-99355 adresinden 01.07.2021 tarihinde erişildi.
Case of Fatullayev v. Azerbaijan, 40984/07 (22 Nisan 2010). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-98401 adresinden 01.07.2021 tarihinde erişildi.
Case of Magyar Jeti Zrt v. Hungary, 11257/16 (4 Aralık 2018). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-187930 adresinden 31.03.2021 tarihinde erişildi.
Case of Ólafsson v. Iceland, 58493/13 (16 Mart 2017). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-171974 adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
Case of OOO Regnum v. Russia, 22649/08 (8 Aralık 2020). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-204319 adresinden 24.06.2021 tarihinde erişildi.
Case of Timakov and OOO ID Rubezh v. Russia, 46232/10, 74770/10 (8 Aralık 2020). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-203932 adresinden 12.05.2021 tarihinde erişildi.
Case of Times Newspapers Ltd (Nos. 1 and 2), 3002/03 ve 23676/03 (10 Mart 2009). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-91706 adresinden 19.05.2021 tarihinde erişildi.
Case of Vladimir Kharitonov v. Russia, 10795/14 (16 Kasım 2020). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-203177 adresinden 12.05.2021 tarihinde erişildi.
Cengiz ve diğerleri v. Türkiye, 48226/10 ve 14027/11 (1 Aralık 2015). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-159188 adresinden 19.05.2021 tarihinde erişildi.
Chun, W. ve Keenan, T. (2006). New Media, Old Media: A History and Theory Reader, (1. Baskı). Abingdon: Routledge.
Delfi AS v. Estonya, 64569/09 (Haziran 16, 2015). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-155105 adresinden 11.05.2021 tarihinde erişildi.
Dewdney, A. ve Ride, P. (2006). The New Media Handbook. Abingdon: Routledge.
Dilmen, E. ve Öğüt, S. (2006). Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşime İletişimsel Bilişim Yaklaşımı. (Editörler: E. Akyazı, N. E. Dilmen ve T. Kara). Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı Bildiri Kitapçığı İçinde (s. 17-22). İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
Editorial Board of Pravoye Delo ve Shtekel v. Ukrayna, 33014/05 (5 Mayıs 2011). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-116530 adresinden 05.07.2021 tarihinde erişildi.
Etimoloji Türkçe (tarihsiz). https://www.etimolojiturkce.com/kelime/medium adresinden 02.06.2021 tarihinde erişildi.
Féret v. Belgium, 15615/07 (16 Temmuz 2009). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-93627 adresinden 29.05.2021 tarihinde erişildi.
GRA Stiftung gegen Rassismus und Antisemitismus v. Switzerland, 18597/13 (Ocak 9, 2018). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-179882 adresinden 30.05.2021 tarihinde erişildi.
Kablis v. Russia, 48310/16, 59663/17 (Nisan 30, 2019). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-192769 adresinden 10.05.2021 tarihinde erişildi.
Karan, U. (2018). İfade Özgürlüğü. Ankara: T.C. Anayasa Mahkemesi Başkanlığı.
Magyar Tartalomszolgáltatók Egyesülete and Index.hu Zrt v. Hungary, 22947/13 (2 Şubat 2016). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-160314 adresinden 23.04.2021 tarihinde erişildi.
Oxford University Press. (tarihsiz). Media noun. Oxford Learner's Dictionary: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/media?q=media adresinden 19.05.2021 tarihinde erişildi.
Peta Deutschland v. Germany, 43481/09 (8 Kasım 2012). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-114273 adresinden 23.06.2021 tarihinde erişildi.
Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Willem v. France, 10883/05 (16 Temmuz 2009). http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-93632 adresinden 17.06.2021 tarihinde erişildi.
Yenğin, D. (2010). Dijital Oyunlarda Şiddet Kavramı: Yeni Şiddet, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Cem Sefa Sütcü), İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.