Osman YALÇIN

1913

Türkiye Cumhuriyeti'nin çağı yakalama mücadelesinde önemli bir adım: Demir yolları

Anadoluda ba ş layan Millî Mücadele y ı lları nda demir yolları na büyük ihtiyaçduyulmu ş tur. Demir yolları , Ankara yönetimi tarafı ndan yeniden yap ı land ı rı lm ı ş tı r. ATATÜRKdemir yolunu geli ş menin temel unsurları ndan biri olarak görmü ş tür. Bu nedenle, ATATÜRKdöneminde demir yolu önemli geli ş me göstermi ş tir. Osmanl ı Devletinden kalan ortalama 4.136kilometre uzunlukta hatlar bulunuyordu ve bunları n önemli bir kı sm ı da yabancı lar tarafı ndani ş letilmekteydi. Türkler, kendi ülkelerinde yabanc ı ları n i ş letti ğ i sistemlerden oldukça pahal ıyararlanabilmekteydi. ATATÜRK döneminde, buna 3.208 km daha ilave demir yolu yap ı lmı ş tı r. Yı ll ı k ortalamayap ı lan hat uzunlu ğ u 200 km olmu ş tur. Daha sonraki yı llarda maalesef bu süreç i ş letilememi ş tir.Türkiye, son 70 yı ld ı r kara ta ş ı macı l ı ğ ı na a ğ ı rl ı k vermi ş tir. Oysa 3 tarafı denizlerle çevrili olan,nehirleri ve gölleri bulunan bir ülkenin buralardan yararlanmas ı geli ş menin önemli bir unsurudur.Deniz ta ş ı macı l ı ğ ı ile birlikte önemli bir saha da demir yolu olmak durumundad ı r. Bugün Türkiye,12.000 km demir yoluna sahiptir. Son yı llarda tekrar demir yoluna önem verilmesi oldukçaolumlu bir geli ş me olarak de ğ erlendirilmektedir. Demir yolunun geli ş mesi için ihtiyaç duyulangüç, yaln ı zca millî çı karları n gözetilmesidir.

An important step for the Republic of Turkey in the struggle of catching up with the age: Railways

There was a great need for railways in the years of National Struggle that hadstarted in Anatolia. Railways were restructured by the government of Ankara. ATATÜRKconsidered railways as one of the basic elements of development. Therefore, railways recordedsignificant improvement in the time of ATATÜRK. There were 4.136 km long railway linesremaining from the Ottoman State and an important part of them were run by foreigners. TheTurks could only benefit from those systems, which were run by foreigners in Turkish territories,at a very expensive cost.In the time of ATATÜRK, 3.208 km long railway lines were added to the existing ones.The average length of the lines constructed per year was 200 km Unfortunately; this processcould not be sustained in subsequent years. Turkey has concentrated mostly on roadtransportation in the last 70 years. However, a country that is surrounded by seas on 3 sidesand that possesses rivers and lakes should take advantage of these sources as an importantelement of development. Railways should be as important as naval transportation. Today, thereare 12.000 km long railway lines in Turkey. The increasing importance attached to the railwaysin recent years is evaluated as a favorable development. The only necessary way of improvingthe railways is to protect national interests.
PDF

___

  • Arş iv Belgeleri
  • Ba şbakanlı k Cumhuriyet Arşivi (BCA); Fon No.: 030.10, Yer No.: 147.52.5.
  • BCA; Fon No.: 030.0.001- Yer No.: 134.874.2, Y ı l 1950, Konu: Anadolu’nun Do ğusuna Yol Yapı mı .
  • BCA; Fon No.: 030.10, Yer No.: 152.76.13.
  • BCA; Fon No.: 030.10, Yer No.: 2608.806.15, Tarih: 18.12.1947, Newyork Demir Yolu Müzesinin Talebine Cevap.
  • Ba şbakanlı k Osmanlı Arşivi (BOA); Fon Kodu: MKT.MHM., Dosya: 180, Gömlek: 58, Tarih: 1273B21.
  • BOA; Fon Kodu: HRT - Gömlek. 01104_00001-Tarih. 1341Z29 (Türkiye - Asya DY. Hrts.).
  • BOA; Fon Kodu: HRT-h. (Gömlek. 01037_00001-Tarih. 1341Z29 (Osm. And. DY. Hrts.).
  • BOA; Fon Kodu: MKT.MHM., Dosya: 379, Gömlek: 28351, Tarih: 1311N22.
  • BOA; Fon Kodu: MKT.MHM., Dosya:403, Gömlek:82,Tarih:1284Z08.
  • BOA; Fon Kodu: MKT.MHM., Dosya:456, Gömlek:35,Tarih:1290R12.
  • BOA; Fon Kodu: MKT.MHM., Dosya:530, Gömlek:36,Tarih:1325Ca05.
  • BOA; Fon No. HR.DM., Dosya No.: 20, Gömlek No.: 1, Tarih No.: 1923 0712.
  • BOA; Fon No. HR.DM., Dosya No.: 60, Gömlek No.16, Tarih No.:1922.02.12
  • BOA; Fon No. HR.DM., Dosya No.: 234, Gömlek No.:91, Tarih No.:1923.01.10.
  • BOA; Dosya No.: 3968,Gömlek No.: 297540, Tarih: 1329Z 04. Telif ve Tetkik Eserleri
  • ACUN Fatma vd. (2009); ATATÜRK ve Türk İ nkı lap Tarihi, Siyasal Kitabevi, 10. Baskı , Ankara.
  • ADIGÜZEL, M. Bahattin (2006); Türk Havacı lı ğ ı nda İ z B ı rakanlar, THK Kültür Yay. No.: 7, Ankara.
  • ATATÜRK’ün Görü ş ve Direktifleri Birinci Kitap (1982); Gnkur. Bsm., Ankara.
  • ATATÜRK’ün Görüş ve Direktifleri Birinci Kitap (1984); Hv. Bsm. ve Ne ş. Md.lüğ ü., Ankara.
  • BERKES, Niyazi (2012); Türkiye’de Ça ğdaşlaşma, Yapı Kredi Yayı nları , 17. Baskı , İ stanbul.
  • B İ LMEZ, Bülent Can (2000); Demir Yolundan Petrole Chester Projesi (1908 - 1923), Tarih Vakfı Yurt Yayı nları , İ stanbul.
  • DELİ ORMAN, M. Necmettin (1957); Nuri DEMİ RAĞ ’ ı n Hayat ve Mücadeleleri, Nu.D. Matbaası , İ stanbul.
  • DERV İŞ O Ğ LU, Fatih M. (2007); Nuri DEMİ RAĞ Türkiye’nin Havacı lı k Efsanesi, Ötüken Neş., İ stanbul.
  • ELDEM, Vedat (1970); Osmanlı İ mparatorlu ğu’nun İ ktisadi Ş artlar ı Hakkı nda Bir Tetkik.
  • FULLER, Graham (2011); Yeni Türkiye Cumhuriyeti Yükselen Bölgesel Aktör, Tima ş Yay., 8. Baskı , İ stanbul.
  • İ NÖNÜ, İ smet (1993); İ stiklal Savaşı ve Lozan, AAM, Ankara, (23 Ekim 1973.
  • KOCAHANO Ğ LU, Osman Selim (Yay. Haz.) (2005); Rauf ORBAY’ı n Hatı ralar ı 1914 - 1945, Temel Yayı nları , İ stanbul.
  • ÖZKAYA, Yücel - KONUKÇU, Enver - ÖNSOY, Rifat - AKBULUT, Dursun Ali - BALCIO Ğ LU, Mustafa - TANFER, Vehbi (Yay.Haz.: Berna
  • TÜRKDO Ğ AN) (2002); Millî Mücadele Tarihi - Makaleler - AAM, Ankara.
  • SARC, Ömer Celal - MAZRU İ , Ali (1983); Çağ da ş Dü şünce I şı ğı nda ATATÜRK, Ağ aoğ lu Yayı nevi Tesisleri, İ stanbul.
  • TAYHAN İ , İ hsan (2001); ATATÜRK’ün Bağı msı zlı k Politikası ve Uçak Sanayisi 1923 - 1950, Türk Hava Kurumu Bası mevi, Ankara.
  • TOKGÖZ, Erdinç (2001); Türkiye’nin İ ktisadi Gelişme Tarihi (1914 - 2001), Ankara.
  • YALÇIN, Osman (2008); Türk Hava Harp Sanayii Tarihi, 2009
  • Hv.K.K.lı ğ ı nca Bası lmı ş Doktora Tezi, GÜ Sos. Bil. Enst. T.C. Tarihi, Ankara.
  • YALÇIN, Osman (2009); Türk Hava Harp Sanayii Tarihi 1913 - 2009, Hv. Bsm. ve Neş. Md.lüğü, Ankara.
  • YILDIRIM, İ smail (2001); Cumhuriyet Döneminde Demir Yollar ı , Ankara.
  • Süreli Yayınlar
  • AKIN, İ lknur (2001); Kurtuluş Savaşı ’nda ATATÜRK Konutu ve Demir Yollar ı Müzesi, KEBİ KEÇ, Sayı 11.
  • ASLANTEPE, Cengiz (2001); “Serbest Cumhuriyet F ı rkası ile Cumhuriyet Halk F ı rkası Tartı şması nda Demir Yollar ı ”, KEB İ KEÇ, S 11.
  • AYDIN, Suavi (2001); “Türkiye’nin Demir Yoluna Muhtasar Bir Bakı ş” , KEB İ KEÇ, S 11.
  • B İ LMEZ, Bülent Can (2001); “Suya Dü şen Bir ‘Tatlı Hayal’ Ş arki Anadolu Demir Yollar ı (Chester) Projesi (1922 - 23)”, KEB İ KEÇ, S 11.
  • CONES, C.M.Jenkin (1939); ” İ ngiliz Demir Yollar ı , Demir Yollar ı Mecmuası , Çev.: S. ESENER, S 169, Mart, İ stanbul.
  • “Cumhuriyet Devrinde Yap ı lan Demir Yolu Hakkı nda Umumi Tafsilat” (1934); DMY, Mart - Nisan 1934, Sayı : 109 - 110, İ stanbul.
  • Demir Yollar ı Mecmuası (DYM) (1936); Cilt 12, Sayı 134, Nisan.
  • Demir Yolları Mecmuası 1341 (1925); S 6, 1 Ağ ustos.
  • Demir Yollar ı Müderrisi Tevfik (1930); “Dünya Demir Yollar ı nda İ n şaat Faaliyeti”, DYM, Mart, Sayı : 61, İ stanbul.
  • “Demir Yolunu Devletleştiriyoruz İ zmir - Kasaba Hattı nı Nası l Aldı k?” (1934); Demir Yolları Mecmuası , Mart - Temmuz, Sayı : 113, İ stanbul.
  • DYM (1930); Cilt 6, Sayı 66 - 70, Kânunuevvel. Edward Mead EARL (1934); “Türkiye Büyük Devletler ve Bağ dat Demir Yollar ı na Dair Bir Tetkik”, DYM, II. Teşrin 1934, S 118, Çev.: Münir RE Şİ T, S 118, Eylül, Ankara.
  • GÜREL, Zeki (1980); “Kurtulu ş Sava şı ’nda Demir Yolculuk 1”, BELLETEN, Cilt XL1V, S 175, Ankara.
  • MET İ N, Bar ı ş (2011); “Rus Kaynakları na Göre Anadolu’da Demir Yollar ı ve Demir Yolu Projeleri, Ba ğdat Demir Yolunun Rusya Açı sı ndan Önemi 1900 - 1916”, Askerî Tarih Ara ştı rmalar ı Dergisi, ATASE Bsm. ve Yay., Sayı : 18, Ankara.
  • ÖZDEN, Neşe (2011); 2011 Y ı lı Hava Harp Okulu Konferans Notları ndan, İ stanbul.
  • Ş AH İ NGÖZ, Mehmet (2002); GÜ E ğ itim Fakültesi, 202 Y ı lı T.C. Tarihi Bilim Tarihi Yüksek Lisans Program ı , Ders Notları , Ankara.
  • TEKEL İ , İ lhan - İ LKİ N, Selim (2001); “Cumhuriyet Demir Yolu Politikalar ı n ı n Oluşumu ve Uygulaması ”, KEB İ KEÇ, S 11. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları (TCDDY) (2012); Web Sitesi 31 Aralı k.
  • UÇAK, H. İ brahim (2001); Demir Yollar ı Mecmuası ve Demir Yolcu Dergileri, KEBİ KEÇ, S 11.
  • YAKUP, H. (1934); “Demir yolları Mecmuası Bugün 10. Yaşı na Girdi”, Demir Yolları Mecmuası , Mart - Nisan 1934, Sayı : 109 - 110, İ stanbul.
  • YALÇIN, Osman (2009); “Mühürdarzade Nuri DEMİ RAĞ ’ ı n Hayatı ve Çalı şmaları ”, Ankara Üniversitesi ATATÜRK İ lkeleri ve İ nkı lap Tarihi ATATÜRK Yolu Dergisi, Ankara, S 49, Güz.
  • YAVUZTÜRK, Gülseren Mungan (2001); “Bir Gar ı n Tarihinde Yolculuk”, KEB İ KEÇ, S 11.
  • www.ulasim2023.org-Aralı k 2012)
  • www.tcdd.gov.tr(02.01.2013)
  • www.tcdd2bolgr.gov.tr(2010)
  • www.tcdd2bolgr.gov.tr, 2007
  • http://www.bursahizlitreni.com (17.01.2013 )
Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-9342
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Başlangıç: 1976
  • Yayıncı: MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye Cumhuriyeti'nin çağı yakalama mücadelesinde önemli bir adım: Demir yolları

Osman YALÇIN

Der-Saadet ( İstanbul) Piyade Küçük Zabit ve küçük Zabit İptidai Mektepleri

Ali BAL

Askerî Tarih araştırmaları için kaynaklar - II: Topçu mecmuası

Efdal AS, Hakan BACANLI

ABD Türkiye Askerî Ataşesi Albay ELLIOT'un Raporları Işığında Cumhuriyet donanmasının İtalya'dan aldığı Harp Gemileri

İskender TUNABOYLU

Çanakkale Muharebeleri ile Normandiya çıkarması'nı n Uluslararası politika açısından karşılaştırmalı tahlili

Ahmet TOKGÖZ

War of the firsts: The crimean war (1853-1856)

F.Rezzan ÜNALP