OSMANLI SEFER ORGANİZASYONUNDA ATLARIN YERİ VE ÖNEMİ: 1768-1774 OSMANLI - RUS SAVAŞI ÖRNEĞİ
Osmanlı Devleti, tarihi boyunca birçok savaşa katılmış ve bu seferlerde başarıya ulaşmak için askerî amaçlı lojistik yöntemler kullanmıştır. Seferlerin başarılı bir şekilde sonuçlanmasında, sefer esnasında yapılan bu lojistik faaliyetlerin koordineli ve disiplinli bir şekilde yapılmasının etkisi büyük olmuştur. Oldukça geniş bir coğrafyada; asker toplanması, gıda ve cephane temininin yanı sıra toplanan bu kaynakların belirli bir güzergâh üzerinden nakledilmesi bu lojistik faaliyetlerin önemli safhalarını meydana getirmekteydi. Şüphesiz bu nakiller sırasında atların işlevi oldukça önemliydi. Ayrıca, Osmanlı ordusunun temelini teşkil eden tımarlı sipahilerin ve kapıkulu süvarilerinin atlı birlikler olması, atların savaş esnasındaki fonksiyonlarını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda, Osmanlı Devleti'nin 1768-1774 yıllarında Rusya ile yaptığı savaşta, yürüttüğü sefer lojistik faaliyetlerinde atların yeri ve öneminden bahsedilecektir.
PLACE AND IMPORTANCE OF HORSES IN OTTOMAN MILITARY CAMPAIGNS: EXAMPLE OF 1768-1774 OTTOMAN-RUSSIAN WAR
The Ottoman Empire engaged in many battles throughout its history, and used several military logistic methods to achieve success in those battles. The conduct of logistic activities in a planned and coordinated manner during the campaigns had a great effect in the success of military operations. Soldier recruitment and food and ammunition supply on a wide area, and transport of these supplies on a particular route constituted the most important part of logistic activities. Without doubt, horses played a significant role during these transports. In addition, timar and kapikulu soldiers, forming the basis of Ottoman army, were mounted troops, which reveals the importance of horses during the battles. In this regard, this article will examine the role and function of horses in terms of military logistics during the Ottoman-Russian war between 1768 and 1774.
___
- BANARLI, Nihad Sâmi (1987); Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul.
- BAŞOĞLU, Hayri (1986); Aşiretlerimizde At Kültürü, İstanbul.
- DOĞRU, Halime (1990); Osmanlı İmparatorluğu'nda Yaya-Müsellem-Taycı Teşkilatı (XV. ve VI. Yüzyılda Sultanönü Sancağı), İstanbul.
- EMECEN, Feridun M. (2009); Osmanlı Klasik Çağında Siyaset, İstanbul.
- ERTAŞ, Mehmet Yaşar; "Osmanlı Devleti'nde Sefer Organizasyonu", Osmanlı, Cilt: 6, s. 590-597.
- ESİN, Emel (1995); "Türk Sanatında At", Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık, (Editör: Emine GÜRSOY-NASKALİ), İstanbul, s. 54-90.
- GABOR, Agoston (2006); Osmanlı İmparatorluğu'nun Askerî Gücü ve Silah Sanayisi (Barut, Top ve Tüfek), (Çev. Tanju Akad), İstanbul.
- HALAÇOĞLU, Yusuf; "At (İslami Devir)", DİA, C 4, s. 28-31.
- HALAÇOĞLU, Yusuf (2002); Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller), Ankara.
- İNBAŞI, Mehmet (2004); Ukrayna'da Osmanlılar, Kamaniçe Seferi ve Organizasyonu (1672), İstanbul.
- KAFESOĞLU, İbrahim (1998); Türk Milli Kültürü, İstanbul.
- KAFESOĞLU, İbrahim; "At" DİA, C 4, s. 26-28.
- KÖSE, Osman (2006); Küçük Kaynarca Andlaşması, Ankara.
- KURAT, Nimet (1999); Rusya Tarihi, Başlangıçtan 1917'ye Kadar, Ankara.
- KUZUCU, Serhat (2013); Kırım Hanlığı ve Osmanlı-Rus Savaşları 1787-1792, İstanbul.
- ÖZCAN, Abdulkadir; "Osmanlı Askerî Teşkilatı", Osmanlı, C 6, s. 551-557.
- ÖZCAN, Abdülkadir (1994); "Osmanlı Askerî Teşkilatı", Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi Ansiklopedisi, I, İstanbul.
- TAŞKIRAN, Cemalettin; "Yükselme Döneminde Osmanlı Ordusu", Osmanlı, C 6, s. 561-568.
- TURAN, Osman (1994); Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul.
- UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı (1988); Osmanlı Devlet Teşkilatında Kapıkulu Ocakları, Acemi ve Yeniçeri Ocağı, I, Ankara.
- ÜNAL, Mehmet Ali (2005); Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Isparta.
- VERNADSKY, George (2009); Rusya Tarihi, (Çev. Doğukan MIZRAK-Egemen Ç. MIZRAK), İstanbul.
- YILDIZ, Hakan (2006); Hadi Osmanlı Sefere, Prut Seferi'nde Organizasyon ve Lojistik, İstanbul.
- http://www.uskudar.bel.tr/(Erişim tarihi: 31.01.2014).
- http://turukbil.blogspot.com.tr (Erişim tarihi: 04.09.2014).
- http://www.e-tarih.org/ (Erişim tarihi 05.09.2014).
- ISSN: 1303-9342
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1976
- Yayıncı: MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı
Sayıdaki Diğer Makaleler
KİTAB-I DİYARBEKRİYYE'DE BAYINDIRLI BAŞBUĞU KARA YÜLÜK OSMAN BEY
ASKERÎ TARİH ARAŞTIRMALARI İÇİN KAYNAKLAR - III: PİYADE MECMUASI
POLONYALI HAVACILAR VE TÜRK HAVA KURUMU (THK) 1941-1948
BİR DIŞ POLİTİKA STRATEJİSİ OLARAK ATATÜRK'ÜN 1918 SONRASI YURT DIŞINA ÇIKMAMASI
100'ÜNCÜ YIL DÖNÜMÜNDE OSMANLI-ALMAN İTTİFAK ANTLAŞMASI'NA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME
OSMANLI SEFER ORGANİZASYONUNDA ATLARIN YERİ VE ÖNEMİ: 1768-1774 OSMANLI - RUS SAVAŞI ÖRNEĞİ